Przebieg średnich stanów dobowych na Czarnej Hańczy w profilu wodowskazowym Sobolewo był nieco odmienny lecz na podobnym poziomie jak w roku poprzednim (Rys. 51). Średni stan dobowy osiągnął wartość 236 cm i był o 1 cm niższy niż w roku 2006. Podobnie jak w roku ubiegłym zanotowano bardzo małą różnicę między stanami charakterystycznymi - stan najwyższy WW w roku wyniósł 257 cm - 26 czerwca i 31 lipca, zaś stan najniższy NW 222 cm - 10 czerwca (Tab. 40).

Rys. 51. Średnie dobowe stany wody na rzece Czarnej Hańczy w latach hydrologicznych 2006 i 2007
w profilu wodowskazowym Sobolewo

Przebieg stanów głównych I stopnia w ostatnich trzech latach przedstawiony został na rysunku 52.

Analiza częstości trwania stanów wody w 2007 roku wykazuje tendencję zbliżoną do lat 2001-2004 oraz 2006, w których ponad 50% najczęściej osiąganych stanów wody mieściło się w przedziale 230-239 cm (Rys. 53, 54).

Rys. 52. Stany główne I stopnia w przedziałach miesięcznych na Czarnej Hańczy w Sobolewie
w latach hydrologicznych 2005-2007

Czarna Hańcza w Sobolewie, w roku hydrologiczny 2007, charakteryzowała się zdecydowanie wyższym średnim rocznym przepływem (1,77 m³/s) niż w roku ubiegłym. Tak, jak w latach poprzednich półrocze zimowe cechowały wyższe średnie wartości przepływów miesięcznych - SQ dla zimy wyniósł 1,87 m³/s, a dla lata SQ było równe 1,67 m³/s. Według Dynowskiej (1971) Czarna Hańcza ma ustrój umiarkowany z głównym wezbraniem zimowym oraz zasilaniem gruntowo-deszczowo-śnieżnym. W roku 2007 główne wezbranie roztopowe dało kulminację w marcu. Wcześniejsze wezbranie (o wyższych wartościach przepływów niż marcowe) wystąpiło w styczniu i było krótkotrwałe – przez 3 dni wystąpiły przepływy wyższe niż SWQ dla lat 2001-2007. Oba wezbrania należały do wezbrań dużych, których natężenie przepływu przekraczało WSQ. Średnie miesięczne natężenie przepływu w okresie wezbrania wiosennego nie przekraczało jednak dwukrotnie średniego przepływu rocznego, tak jak podaje Bajkiewicz-Grabowska (2001).

Rys. 53. Rozkład częstości stanów wody na Czarnej Hańczy (wodowskaz Sobolewo)
w poszczególnych miesiącach roku hydrologicznego 2007

Rys. 54. Częstości stanów wody na Czarnej Hańczy (wodowskaz Sobolewo) w latach hydrologicznych 2004, 2006, 2007

Rok 2007 był anomalnie ciepły i wilgotny. W półroczu letnim spadło ponad 60% całkowitej rocznej sumy opadów, która wynosiła 701 mm. W lipcu na skutek wysokich opadów (spadło w tym miesiącu 187 mm deszczu) wystąpiło krótkotrwałe wezbranie z przepływami najwyższymi w roku.

W roku hydrologicznym 2006 przepłynęło w Sobolewie 55,8 mln m³ wody, czyli o 24 mln m³ więcej niż w roku poprzednim. Rozkład odpływu w poszczególnych półroczach hydrologicznych był zdecydowanie bardziej wyrównany niż w latach poprzednich. W półroczu zimowym odpłynęło 29,3 mln m³. Odpływ jednostkowy q dla całego roku hydrologicznego wyniósł 8,3 l/s/km², a wysokość warstwy odpływu H – 277 mm.

Jak podaje Byczkowski (1996) podział rocznej objętości odpływu na półrocza i miesiące roku nie jest równomierny, co wynika z występowania pór roku, w których zasilanie ma różny charakter i intensywność. W roku 2007 nie zarejestrowano jednak tak znacznych różnic pomiędzy półroczami hydrologicznymi, co wynikało najprawdopodobniej ze znaczącego udziału deszczu w zasilaniu rzeki w miesiącach letnich. Rozkład miesięczny odpływów jednostkowych był podobny do trendów występujących na polskim niżu, czyli najwyższe odpływy występują w kwietniu – 6,9 l/s/km² (w Sobolewie najwyższy odpływ był w marcu - 12,0 l/s/km²), najniższe w miesiącach maj (7,02 l/s/km²) i czerwiec (6,07 l/s/km²). Współczynnik odpływu dla roku 2007 osiągnął wartość 0,40 - w półroczu zimowym wyniósł 0,58 a w letnim jego wartość była o połowę niższa.

Zestawienie wielkości odpływów na tle opadów atmosferycznych przedstawia rysunek 58.

Rys. 55. Miesięczne sumy opadów i średnie miesięczne odpływy jednostkowe dla profilu wodowskazowego Sobolewo
na Czarnej Hańczy (2007)

Ocenę poprawności wykonanych analiz chemicznych wody przeprowadzono według normy PN-89/C-04638/01,02,03, poprzez określenie zgodności sumy równoważników kationów (SrK) z sumą równoważników anionów (SrA) i wyliczenie względnego błędu w analizie. Suma jonów w badanej wodzie mieściła się w zakresie od 5 do 15 mval/dm³, zatem dopuszczalny błąd względny analizy może wynosić ± 5%.

Analizy wody z punktu Sobolewo na rzece Czarna Hańcza wykonano w laboratorium Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska Delegatura w Suwałkach i tam też obliczono bilans jonowy w wykonanych oznaczeniach. W przypadku analiz wody pobranej z punktu Ujście na rzece Czarna Hańcza kontrola bilansu jonowego z miesięcy od listopada 2006 r. do października 2007 r. wykazała, że analizy wykonano prawidłowo – błąd mieścił się w zakresie od –4,93% do 3,50% (Rys. 56).

Rys. 56. Błąd względny analiz chemicznych wód Czarnej Hańczy (Ujście, 2007)

ciąg dalszy  »  

strona główna