W roku hydrologicznym 2007 średni miesięczny stan wody podziemnej SG_M (odległość do lustra wody) w piezometrze w Sobolewie osiągnął wartość 12,21 m. Średni stan wody w półroczu letnim (SG_L – 12,15 m) był nieco wyższy niż w zimowym (SG_Z – 12,27 m). Minimalny roczny stan wody NG_R wyniósł 12,40 m, a maksymalny roczny stan WG_R osiągnął wartość 12,10 m i była to wartość większa o 0,2 m od WG_R z roku poprzedniego.

Przebieg wysokości stanów wody między poszczególnymi miesiącami różnił się znacznie od przebiegu z poprzedniego roku hydrologicznego. W miesiącach zimowych utrzymywały się warunki sprzyjające zagrożeniu suszą gruntową (efekt niskich opadów z poprzedniego roku hydrologicznego). Średnie miesięczne stany wody w okresie listopad-styczeń najwyższe wartości w badanym roku. W kolejnych miesiącach poziom wody w piezometrze stopniowo podnosił się, by w maju osiągnąć wielkość 12,11 m. W następnych miesiącach zarejestrowano nieznaczny spadek poziomu wody do wysokości 12,16 m (październik). Odchylenia średniego stanu miesięcznego względem okresu z lat 1998-2006 są nieznaczne i wahają się od 02 do 0,08 m dla półrocza zimowego, i od 0,05 do 0,13 m dla półrocza letniego.

Różnica między maksymalną i minimalną głębokością do zwierciadła wód podziemnych osiągnęła wielkość 30 cm i była dwukrotnie większa, niż w poprzednim roku. Średnia roczna głębokość do zwierciadła wody SGR była niższa o 16 cm niż w poprzednim roku i wyniosła 12,21 m (Rys. 46). Przebieg wysokości stanów wody między poszczególnymi miesiącami był zbliżony do tendencji obserwowanej w roku 1998 (Rys. 47).

Rys. 46. Średnie, maksymalne i minimalne roczne głębokości do zwierciadła wód podziemnych
w piezometrze Sobolewo w poszczególnych latach badań

Wskaźnik miesięcznych zmian retencji tylko w jednym miesiącu – czerwcu i w IV kwartale osiągnął wartość ujemną. Ujemne wartości tegoż wskaźnika informują o obniżaniu się lustra wody podziemnej względem poprzedniego miesiąca lub okresu badawczego.

Obliczony wskaźnik zagrożenia suszą gruntową dla roku hydrologicznego 2007 wskazuje, że tylko w pierwszym kwartale pojawiło się zagrożenie wystąpienia niżówki. W poprzednim roku zagrożenie suszą gruntową występowało przez cały rok.

Rys. 47. Średnie miesięczne poziomy wód podziemnych w piezometrze Sobolewo w latach hydrologicznych 1998-2007

Uzyskane wyniki składu chemicznego wód podziemnych poddano ocenie poprawności wykonanych analiz chemicznych. Ocenę przeprowadzono według normy PN-89/C-04638/01,02,03, poprzez określenie zgodności sumy równoważników kationów (SrK) z sumą równoważników anionów (SrA) i wyliczenie względnego błędu w analizie. W badanych próbach wody suma jonów mieściła się w zakresie od 5 do 15 mval/dm³ co oznaczało, że dopuszczalny błąd względny analizy może zawierać się w zakresie ± 5 %.

Kontrola bilansu jonowego wody podziemnej z piezometru położonego w miejscowości Sobolewo wykazała, że analizy zostały wykonane z wystarczającą dokładnością, zaś zakres popełnionego błędu mieścił się w przedziale od 1,95% do 4,32% (Rys. 48).

Rys. 48. Błąd względny analiz chemicznych wód podziemnych (Sobolewo, 2007)

Przy określaniu stanu chemicznego wód podziemnych posłużono się rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 11 lutego 2004 r. w sprawie klasyfikacji dla prezentowania stanu wód powierzchniowych i podziemnych, sposobu prowadzenia monitoringu oraz interpretacji wyników i prezentacji stanu tych wód (D. U. Nr 32, poz. 284).

W roku hydrologicznym 2006 stężenia jonów sodu, potasu, magnezu, azotu amonowego i azotanowego, tlenu rozpuszczonego oraz jonów chlorkowych i wartości odczynu pH mieściły się w klasie I jakości wód podziemnych, czyli wód o bardzo dobrej jakości. Wartości stężeń siarczanów, wapnia, przewodności właściwej i wodorowęglanów zaliczyły te wody do klasy II czystości – wód dobrej jakości.

Wartości większości stężeń jonów w wodzie podziemnej nie odbiegały w znacznym stopniu od wartości z lat poprzednich. Według Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 11 lutego 2004 r. badaną wodę można zaliczyć do klasy II czystości wód podziemnych, czyli wód dobrej jakości.

Wyniki analiz fizykochemicznych poddano badaniom trendu zmian. W przypadku stężeń wapnia (Rys. 49) i fosforu ogólnego (Rys. 50) analiza wykazała wyraźny trend rosnących stężeń na przestrzeni lat.

Rys. 49. Trend zmian stężeń Ca w wodzie podziemnej w Sobolewie w latach 1997-2007

Rys. 50. Trend zmian stężeń P_ogólny w wodzie podziemnej w Sobolewie w latach 1997-2007

Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007 roku w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi, woda z piezometru w Sobolewie ze względu na badane warunki fizykochemiczne nadaje się do picia. Parametrem decydującym o nie nadawaniu się badanej wody picia był mangan, którego średnie roczne stężenie wyniosło 0,14 mg/dm³ (norma przewiduje 0,05 mg/dm³).

Wody gruntowe z piezometru Sobolewo według klasyfikacji Altowskiego i Szwieca zaliczono do wód prostych, ponieważ tylko od 2 do 4 jonów osiąga więcej niż 20±3% mval w stosunku do sumy anionów lub kationów. Tolerancję 3% przyjmuje się ze względu na istnienie ewentualnego błędu analizy (Macioszczyk, 1987). Badaną wodę określono jako wapniowo – wodorowęglanowo - siarczanową o następującym składzie:

Na podstawie pomiarów kwartalnych chemizmu wody podziemnej w piezometrze Sobolewo w latach 1997-2007 metodą arytmetyczną wyznaczono tło chemiczne, będące zakresem stężeń badanych jonów poza którym występują wartości anomalne. W tabeli 39 zamieszczono dwojakiego rodzaju obliczenia tła chemicznego – jedne zgodne z wytycznymi programu pomiarowego ZMŚP, drugie zaś obliczone na podstawie wzoru Macioszczyk (1987). Pomimo, że obliczenia wykonane według Macioszczyk zawężają zakres tła chemicznego, to wszystkie wyniki analiz fizykochemicznych wykonanych w analizowanym roku mieściły się w tym zakresie.

Macioszczyk A., 1987: Hydrogeochemia. Wyd. Geologiczne, Warszawa.

ciąg dalszy  »  

strona główna