Uzyskane wyniki składu chemicznego roztworów glebowych poddano ocenie poprawności wykonanych analiz chemicznych. Ocenę przeprowadzono według wytycznych dotyczących bilansu dla roztworów glebowych, określając zgodności sumy równoważników anionów (ΣrK) z sumą równoważników anionów (ΣrA) i wyliczając względny błąd w analizie. Dopuszczalny błąd względny analizy może wynosić ± 15%.

Przy ocenie wykorzystano te wyniki analiz, dla których wykonane zostały wszystkie wymagane oznaczenia, odrzucone zostały te wyniki analiz, które z powodu braku wymaganej objętości próby nie były pełne. Roztwory glebowe zbierane i analizowane były w okresach miesięcznych. W okresie wystąpienia mrozów oraz zalegania pokrywy śnieżnej, tj. od lutego do kwietnia 2007 lizymetry były wyłączone.

Rys. 41. Względny błąd analiz chemicznych roztworów glebowych z głębokości 30 cm (Sobolewo, 2007)

W przypadku roztworów glebowych z głębokości 30 cm pobrano 7 prób, z czego tylko w 5 można było wykonać pełne analizy, niezbędne do przeprowadzenia bilansu jonowego. We wszystkich przypadkach wyniki analiz były obarczone błędem względnym nie przekraczającym dopuszczalnej granicy ± 15% (Rys. 41). W przypadku roztworów glebowych z głębokości 50 cm również uzyskano siedem prób, jednakże tylko 4 z nich miały objętość wystarczającą do wykonania pełnych analiz. Podobnie jak w poprzednim przypadku wartości błędu wykonanych analiz mieściły się w dopuszczalnych normach (Rys. 42). Z głębokości 100 cm zebrano 6 prób roztworów glebowych, jednak tylko 2 z nich miała objętość wystarczającą do przeprowadzenia analiz. W obu przypadkach błąd względny mieścił się w dopuszczalnych granicach ± 15% (Rys. 43).

Rys. 42. Względny błąd analiz chemicznych roztworów glebowych z głębokości 50 cm (Sobolewo, 2007)

Rys. 43. Względny błąd analiz chemicznych roztworów glebowych z głębokości 100 cm (Sobolewo, 2007)

Objętość roztworów glebowych zbieranych w okresie badań była zróżnicowana. Wpływ na to miały warunki klimatyczne, a głównie wielkość opadów i temperatury. Szczególnie wysokie objętości prób pozyskano w okresie lata (lipiec, sierpień), charakteryzującym się bardzo silnymi opadami. W innych okresach w wyniku znacznego zatrzymywania wód opadowych przez korony drzew oraz przesuszeniu gleby często nie można było pobrać wystarczających ilości roztworów glebowych, gdyż woda utrzymywana była w glebie siłami większymi niż 0,8 mB (podciśnienie w lizymetrach). Takie sytuacje miały miejsce zwłaszcza w głębszych warstwach gleby.

Wartości przewodności elektrolitycznej pobranych prób roztworów glebowych kształtowały się od 4,3 do 21,8 mS/m - na głębokości 30 cm, od 4,5 do 10,9 mS/m - na głębokości 50 cm i od 1,4 do 15,4 mS/m - na głębokości 100 cm. Duża zmienność przewodności elektrolitycznej, zwłaszcza na głębokości 30 cm, wiąże się z dużym wpływem wód opadowych na roztwory glebowe.

Rys. 44. Średnia roczna wartość przewodności elektrolitycznej roztworów glebowych (Sobolewo, 2007)

Średnie roczne wartości wynosiły: 12,9 mS/m na głębokości 30 cm, 8,9 mS/m na głębokości 50 cm, 6,1 mS/m na głębokości 100 cm (Rys. 44).

Wartości odczynu (pH) pobranych roztworów glebowych na wszystkich głębokościach mieściły się pomiędzy 4,61 a 6,58. Roztwory glebowe z głębokości 30 cm charakteryzowały się najniższą średnią roczną wartością odczynu pH=5,02, a najwyższą z głębokości 100 cm – pH=5,60. Roztwory glebowe pobrany z głębokości 50 cm miały średnią roczną wartość odczynu równą 5,54 (Rys. 45).

Rys. 45. Średnia roczna wartość pH roztworów glebowych (Sobolewo, 2007)

Przeciętny odczyn opadów docierających do gleby, modyfikowany przez warstwę drzew, był lekko obniżony (pH=4,89). Parametry fizykochemiczne wód opadowych przenikając w głąb profilu glebowego ulegały kolejnym modyfikacjom. W porównaniu do opadów podkoronowych roztwory glebowe charakteryzowały się wyższymi wartościami pH, przewodności elektrolitycznej oraz wyższymi stężeniami jonów siarczanowych, wapniowych, amonowych, sodowych, magnezowych. W roztworach glebowych wśród anionów zdecydowanie dominowały jony siarczanowe, natomiast wśród kationów jony wapniowe i amonowe.

ciąg dalszy  »  

strona główna