|
4.9. Flora i roślinność zlewni
Zlewnia badawcza oprócz samej doliny rzecznej obejmuje również przyległe tereny leśne oraz fragment pól i łąk zagospodarowanych. Obszar ten stanowi mozaikę siedlisk, co wpływa na bogactwo flory i roślinności tego obszaru. Dolina rzeczna zajęta jest głównie przez zbiorowiska szuwarowe i turzycowiska, rzadziej przez wilgotne łąki. Na obrzeżach doliny występują bagienne zbiorowiska leśne - różne postacie olsów oraz borów bagiennych. Rzadziej występują torfowiska przejściowe i wysokie, które stanowią ostoję wielu rzadkich gatunków roślin. Na skarpach doliny występują kserotrmiczne murawy i ciepłolubne zbiorowiska leśne. Pozostały obszar zlewni pokryty jest lasami użytkowanymi gospodarczo z nasadzonym świerkiem i sosną. Na terenie zlewni badawczej stwierdzono dotychczas występowanie 432 taksonów roślin naczyniowych. Do najcenniejszych gatunków należą: Betula humilis, Baeothryon alpinum, Carex disperma, Pinguicula vulgaris, Polemonium coeruleum, Thlaspi caerulescens, Viola epipsila oraz Hammarbya paludosa. Ostatnie badania wykazały, że liczebność Viola epipsila na terenie zlewni nadal zmniejsza się. Gatunek ten ma status krytycznie zagrożonego (Cr) wg "Polskiej czerwonej księgi roślin" (Kaźmierczakowa, Zarzycki 2001) oraz wymierającego (E) wg "Listy gatunków rzadkich i zagrożonych" (Zarzycki, Szeląg 1992). Zwiększa się natomiast populacja Hammarbya paludosa, gatunku zagrożonego wyginięciem (En) wg "Polskiej czerwonej księgi roślin" i narażonego na wyginięcie (V) wg "Listy gatunków rzadkich i zagrożonych" .Nowe stanowiska tego storczyka znaleziono niedaleko ujścia Czarnej Hańczy do jeziora Wigry. Nadal bardzo niepokojący jest fakt rozprzestrzeniania się na terenie zlewni badawczej i w jej otulinie ekspansywnego gatunku obcego, jakim jest Impatiens glandulifera. Duże łany tej rośliny występują m.in. na brzegach Czarnej Hańczy w miejscowości Sobolewo. W najbliższym czasie trzeba będzie dokładnie zinwentaryzować wszystkie gatunki obce naszej florze i opracować program ich zwalczania. Na teren zlewni badawczej przeniesiono w 2003 roku kilka osobników gatunku Herminium monorchis, który wcześniej tu nie występował. Gatunek ten należy w Polsce do krytycznie zagrożonych wyginięciem. Do niedawna storczyk ten występował na 18 stanowiskach położonych na niżu, a obecnie znany jest tylko z jednego stanowiska z obszaru doliny Rospudy koło Augustowa. Rośliny, które pobrano z torfowiska nad Rospudą, wsadzone zostały na torfowisko przy ujściu Czarnej Hańczy do Wigier. Stanowisko to było najbardziej podobne do tego znad Rospudy, ale nie wiadomo, czy storczyk ten przyjmie się tu. Przez ostatnie dwa lata nie znaleziono ani jednego okazu przesadzonych storczyków, co jednak nie przesądza jeszcze o niepowodzeniu introdukcji. Kompleks torfowisk przejściowego i wysokiego, leżących w południowo-wschodniej części zlewni badawczej, należy do najcenniejszych środowisk zlewni. Z najciekawszych gatunków roślin występują tu: Betula humilis, Baeothryon alpinum, Hammarbya paludosa, Viola epipsila i Pinguicula vulgaris. Wykonano tu trzy zdjęcia fitosocjologiczne (Tab. 2) - jedno w północnym krańcu torfowiska (zdjęcie nr 1), jedno w części centralnej w pobliżu pasa trzcin (zdjęcie nr 2) i jedno w części południowej (zdjęcie nr 3).
Tabela 2. Zdjęcia fitosocjologiczne z terenu torfowiska nad Czarną Hańczą
Literatura Kaźmierczakowa R, Zarzycki K., 2001: Polska czerwona księga roślin. Instytut Botaniki im. W. Szafera PAN, Kraków Zarzycki K., Szeląg Z., 1992: Czerwona lista roślin naczyniowych zagrożonych w Polsce. W: K. Zarzycki, Wł. Wojewoda, Z. Heinrich (Red.), "Lista roślin zagrożonych w Polsce": 87-98. Instytut Botaniki im. W. Szafera PAN, Kraków.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||