|
4.7. Wody powierzchniowe
4.7.1. Stany i przepływ wody rzeki Czarnej Hańczy Przebieg średnich stanów dobowych na Czarnej Hańczy w profilu wodowskazowym Sobolewo był na nieco wyższym poziomie w stosunku do poprzedniego roku (Rys. 60). W 2005 roku średni stan dobowy wzrósł do wartości 244 cm, czyli o 3 cm był wyższy niż w 2004 roku. W roku 2005 nadal utrzymywały się duże różnice między stanami charakterystycznymi: stan najwyższy WW w roku wyniósł 277 cm i wystąpił 10 sierpnia, zaś stan najniższy NW - 231 cm i wystąpił 12 i 21 lipca. Przebieg stanów głównych I stopnia w ostatnich trzech latach przedstawiony został na rysunku 61.
Rys. 60. Średnie dobowe stany wody na rzece Czarnej Hańczy w latach hydrologicznych 2004 i 2005 w profilu wodowskazowym Sobolewo
Analiza częstości trwania stanów wody w 2005 roku wykazuje tendencję zbliżoną do lat 1997-2000, w których ponad 50% najczęściej osiąganych stanów wody mieściło się w przedziale 240-249 cm (Rys. 62, 63).
Rys. 61. Stany główne I stopnia w przedziałach miesięcznych na Czarnej Hańczy w Sobolewie w latach hydrologicznych 2003-2005
Rys. 62. Rozkład częstości stanów wody na Czarnej Hańczy (wodowskaz Sobolewo) w poszczególnych miesiącach roku hydrologicznego 2005
Rok hydrologiczny 2005 charakteryzuje się wyższym niż w roku ubiegłym średnim rocznym przepływem w przekroju hydrometrycznym Sobolewo, wynoszącym 1,4 m3/s. Czarna Hańcza charakteryzuje się ustrojem umiarkowanym z głównym wezbraniem zimowym oraz zasilaniem gruntowo-deszczowo-śnieżnym (Dynowska, 1971). Główne wezbranie roztopowe według Dynowskiej daje kulminację w kwietniu, następne, zimowe, zaznacza się mniej wyraźnie w grudniu lub styczniu. Bajkiewicz-Grabowska (2001) podaje, że w okresie wezbrania wiosennego średni miesięczny przepływ rzeki wzrasta średnio dwukrotnie w porównaniu ze średnim przepływem rocznym. W roku hydrologicznym 2005 pierwsze wezbranie zarejestrowano w styczniu. Było ono wynikiem topnienia śniegu spowodowanego dodatnią temperaturą powietrza w pierwszej połowie miesiąca - średnia dobowa temperatura przekraczała nawet 7 °C. Główne wezbranie roztopowe wystąpiło na przełomie marca i kwietnia, gdy temperatura powietrza ponownie podniosła się i nastąpiło gwałtowne topnienie zalegającego śniegu. Wezbranie to było wyższe od poprzedniego. W miesiącu sierpniu odnotowano najwyższe wezbranie na Czarnej Hańczy, które było krótkotrwałe i spowodowane najwyższą dobową (45,2 mm) i miesięczną (109,4 mm) sumą opadów atmosferycznych.
Rys. 63. Częstości stanów wody na Czarnej Hańczy (wodowskaz Sobolewo) w latach hydrologicznych 2000, 2004, 2005
W roku hydrologicznym 2005 przepłynęło w Sobolewie 44,2 mln m3 wody, o 8,1 mln m3 więcej niż w roku poprzednim. W półroczu zimowym przepłynęło 25,2 mln m3 , czyli prawie o 1/4 więcej niż w półroczu letnim. Odpływ jednostkowy q dla całego roku hydrologicznego wyniósł 8,6 l/s/km2, a wysokość warstwy odpływu H=270,1 mm. Współczynnik odpływu osiągnął wartość 0,46 (0,79 dla półrocza zimowego i 0,30 dla półrocza letniego). Szczegółowe zestawienie wielkości odpływów na tle opadów atmosferycznych przedstawia rysunek 63.
Rys. 63. Miesięczne sumy opadów i średnie miesięczne odpływy jednostkowe dla profilu wodowskazowego Sobolewo na Czarnej Hańczy (2005)
Rys. 64. Rozkład opadów atmosferycznych (Sobolewo), temperatury powietrza i przepływów dobowych na Czarnej Hańczy w profilu Sobolewo w roku 2005
|
