Na terenach zalesionych część opadów atmosferycznych dociera do podłoża spływając po pniach drzew. Wody te, w porównaniu do opadu z otwartej przestrzeni i wód okapowych, zawierają znaczne ładunki składników mineralnych. Pochodzą one zarówno z atmosfery, wypłukane przez deszcz, jak i z powierzchni liści oraz z powierzchni pni drzew. Ilość wód opadowych, jaka dociera do podłoża po pniach drzew jest zmienna i zależy m.in. od gatunku drzewa, jego zdrowotności, pokrycia pnia przez mchy i porosty oraz od wielkości opadu. W minionym roku ilość wody opadowej, jaka średnio spływała w ciągu miesiąca po pniach sosen stanowiła 20,9% ilości wód opadowych z terenu otwartego. W przypadku świerka ilość ta stanowiła zaledwie 7,5%. Rozpatrując całościowo wpływ drzew na ilość wód opadowych docierających do dna lasu należy brać pod uwagę zatrzymywanie opadu zarówno przez koronę, jak i pień drzewa. Tak wyliczona średnia intercepcja opadu dla badanych drzew z terenu Stacji Bazowej WIGRY w 2005 roku wynosiła 24,0% dla sosny i 40,6% dla świerka.

w roku hydrologicznym 2005

Największy procent opadów zatrzymywany był w przypadku drzew obu gatunków w sierpniu 63,6% dla sosny i 67,0% dla świerka. Najmniej wody drzewa zatrzymały w maju - 17,8% w przypadku sosny i w lutym - 25,3% w przypadku świerka (Rys. 41). W listopadzie, grudniu i marcu zanotowano większe ilości opadów docierających do dna lasu, niż do podłoża na terenie otwartym. Było to wynikiem opadania śniegu nagromadzonego na gałęziach drzew.

W minionym roku hydrologicznym stwierdzono jedną z najwyższych w ciągu dotychczasowego okresu badań średnią roczną wartość pH wód spływających po pniach sosen (4,01). Wartość pH wód spływających po pniach świerków była wyższa od wartości stwierdzonej w ostatnim roku, ale znacznie niższa niż 2-3 lata temu. Najniższą wartość odczynu (pH=3,54) wód spływających po pniach sosen zanotowano w marcu, a najwyższą (pH=5,58) w sierpniu (Rys. 42). W przypadku świerków najniższą wartość pH zarejestrowano w grudniu (pH=3,64), natomiast wartość najwyższą (pH=6,01) w lipcu.

Średnia roczna wartość przewodności elektrolitycznej wód spływających po pniach świerków - 33,8 mS/m była wyższa od przewodności, jaką stwierdzono dla wód spływających po pniach sosen - 17,7 mS/m (Rys. 43). W obu przypadkach wartości te były wyższe, niż w poprzednim roku, ale niższe od wartości z pozostałych lat badań. Analiza wartości stężeń badanych jonów w wodach spływających po pniach sosen i świerków wykazała, że w przypadku sosny stężenia jonów azotanowych, amonowych i wapniowych były niższe od wartości z poprzedniego roku. W przypadku świerków tylko jony chlorkowe, sodowe i magnezowe miały wyższe średnie roczne wartości stężeń od zeszłorocznych.

Wartości stężeń badanych jonów w wodach spływających po pniach sosen i świerków przedstawione zostały na rysunkach 44-49.

Rys. 42. Odczyn wody spływającej po pniach sosen i świerków w Sobolewie

Rys. 43. Przewodność elektrolityczna wody spływającej po pniach sosen i świerków w Sobolewie

Rys. 45. Ładunki sumaryczne i średnie miesięczne stężenia Cl, K i Mg w wodzie spływającej po pniach sosen na tle miesięcznych wysokości opadu w 2005 roku (Sobolewo)

Rys. 47. Ładunki sumaryczne i średnie miesięczne stężenia N-NH₄, N-NO₃ i S-SO₄ w wodzie spływającej po pniach świerków na tle miesięcznych wysokości opadu w 2005 roku (Sobolewo)

Rys. 48. Ładunki sumaryczne i średnie miesięczne stężenia Cl, K i Mg w wodzie spływającej po pniach świerków na tle miesięcznych wysokości opadu w 2005 roku (Sobolewo)

Rys. 49. Ładunki sumaryczne i średnie miesięczne stężenia Na i Ca w wodzie spływającej po pniach świerków na tle miesięcznych wysokości opadu w 2005 roku (Sobolewo)

ciąg dalszy  »  

strona główna