|
Nr 2/2002 |
PRZYRODA I KRAJOBRAZ |
|
|
Zbigniew Bielawski
Obręb Ochronny WIGRY (1) |
||
|
Wigierski Park Narodowy tworzą dwa obręby ochronne. Pierwszy z nich, Obręb Ochronny Wigry, obejmuje tereny położone na północ od jeziora Wigry; drugi zaś, Obręb Ochronny Maćkowa Ruda, obszar rozciągający się na południe od tego jeziora. Podział WPN-u na dwa obręby nie wynika jedynie z potrzeb administracyjnych, ale ma również swoje uzasadnienie w odmiennej historii geologicznej i aktualnym stanie środowiska przyrodniczego obydwu obszarów. Podczas ostatniego zlodowacenia lądolód w całości pokrywał jedynie teren Obrębu Wigry, docierając do południowego brzegu obecnego jeziora. W północnej części parku lodowiec pozostawił po sobie liczne pagórki i wzniesienia morenowe, poprzecinane dolinami i zagłębieniami terenu, z licznymi jeziorami, torfowiskami i ciekami wodnymi. Dzisiaj te bogato urozmaicone i malownicze krajobrazy potrafią zadziwić nawet mało wrażliwych na piękno natury ludzi.
Obręb Ochronny Wigry, o łącznej powierzchni 5878,1 ha, podzielony jest na pięć leśnictw - obwodów ochronnych:
Krótką charakterystykę poszczególnych obwodów ochronnych rozpoczniemy od południa, czyli od leśnictwa Słupie. Leśnictwo to położone jest na półwyspie Wysoki Węgieł, co sprawia, że z trzech stron posiada naturalną granicę, którą jest jezioro Wigry. Około roku 1745 kameduli założyli na tym terenie trzy wsie: Wasilczyki, Białe i Słupie. W latach 1900-1905 zostały one przesiedlone decyzją ówczesnych władz carskich na tereny położone na zachód od Suwałk, a obszary które zajmowały, zostały zalesione. Do dzisiaj po tych wsiach pozostały jedynie niewielkie polany z osadami leśnymi. Osada w Wasilczykach, pozbawiona elektryczności, służy obecnie jako baza dla strażników WPN-u. W budynku na Polanie Słupiańskiej mieści się kancelaria leśnictwa Słupie i leśnictwa Gawarzec.
Park w chwili tworzenia przejął teren po zlikwidowanych w 1988 roku ośrodkach wczasowych nad Zatoką Słupiańską. Słuszną decyzję o usunięciu domków kempingowych spod okapu drzewostanu podjęła ówczesna administracja Lasów Państwowych. W nielicznych pozostawionych obiektach park przejściowo ulokował Ośrodek Edukacji Środowiskowej, służący głównie młodzieży do zajęć terenowych i laboratoryjnych z zakresu ochrony przyrody. Funkcję edukacyjną, w poszerzonym zakresie ma w przyszłości przejąć planowany do realizacji na Polanie Słupiańskiej Ośrodek Rozwoju Zrównoważonego.
|
Osada Słupie (fot. M.Kamiński)
Atrakcją leśnictwa Słupie, jest ścieżka edukacji przyrodniczej "Jeziora". Tutaj zobaczymy trzy różne jeziora: Wigry, Długie i Suchar Wielki, poznamy genezę ich powstania i wzbogacimy swoją wiedzę na temat występujących w nich roślin i zwierząt. Do ścieżki można dotrzeć drogą asfaltową od strony wsi Gawrych Ruda. Wędrując po tym terenie, warto czasami podnieść głowę do góry. Może uda nam się zaobserwować króla przestworzy - bielika, który od kilkunastu lat gnieździ się na Wysokim Węgle.
Jez. Długie - "wyspa kormoranów" (fot. M.Kamiński)
Obwód Ochronny Słupie graniczy z położnym na zachód od niego Obwodem Gawarzec. Obwód ten obejmuje zwarty kompleks leśny i jest prawie całkowicie pozbawiony terenów otwartych. Na skraju lasu, nad jeziorem Długie, w osadzie leśnej Gawarzec, mieści się siedziba nadleśniczego Obrębu Ochronnego Wigry. W otaczającym osadę lesie rosną bodaj najstarsi mieszkańcy puszczy dęby szypułkowe, których obwód dochodzi do 450 cm.
Poruszając się po szlakach turystycznych przecinających leśnictwo, nie powinniśmy mieć trudności ze spotkaniem zwierząt leśnych. Przy odrobinie szczęścia i zachowaniu ciszy na pewno zobaczymy sarnę, jelenia, lisa czy zająca, a może nawet dzika. Szczególnie małą płochliwość wykazują w ostatnich latach łosie, które w poszukiwaniu wykwintnego pokarmu zaglądają do sadów i ogrodów przy osadach.
Wędrując zielonym szlakiem, przecinamy wciąż jeszcze widoczny nasyp dawno nieużytkowanej kolejki leśnej. Została ona zbudowana przez Niemców w czasie I wojny światowej. Zwożono nią wycięte drewno do tartaku założonego w pobliskim Płocicznie. Idąc dalej w kierunku północnym, zatrzymujemy się na odpoczynek na skraju doliny rzeki Czarnej Hańczy. Kilkusetmetrowej długości kładki umożliwiają przejście przez nią w miejscu bardzo urokliwym. Rzeka wyżłobiła tutaj nowe koryto, ale widoczny jest również jej wcześniejszy bieg - meandrujące starorzecze. Warto zabrać ze sobą aparat fotograficzny, gdyż o każdej porze roku przyroda dostarcza w tych miejscach ciekawych motywów do zdjęć.
|
