Archiwum

„Kreowanie wizerunku medialnego parku narodowego” w Wigierskim Parku Narodowym

4. Przekaz medialny jako akt komunikacji. 2. Body language i jego rola w przekazach

1.Jak zachowywać się udzielając wywiadu i uczestnicząc na konferencji prasowej

W dniu 19.02.2010 r. w siedzibie Wigierskiego Parku Narodowego w Krzywem odbyło się szkolenie, zorganizowane w ramach projektu „Budowa wspólnej platformy wymiany informacji oraz systemu szkoleń zawodowych w parkach narodowych” realizowanego przez Narodową Fundację Ochrony Środowiska we współpracy z parkami narodowymi. Projekt ten finansowany jest przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Infrastruktura i Środowisko oraz przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

Szkolenie przeznaczone było dla pracowników Wigierskiego Parku Narodowego. Wzięły w nim udział 22 osoby.

Szkolenie zostało podzielone na dwa bloki tematyczne. Pierwsza część dotyczyła specyfikacji komunikacji masowej. Zostały wyjaśnione i nazwane pojęcia i sytuacje, z którymi pracownicy parku mają do czynienia na co dzień. Przedstawiono również pięć podstawowych funkcji jakie spełniają media publiczne. Funkcje:

Prowadząca uświadomiła uczestnikom szkolenia, że administracja państwowa a taką są pracownicy parków może pojawić się w przekazach w związku z pełnieniem każdej wymienionej funkcji w zależności o wagi informacji.

Zostały również przedstawione regulacje prawne dotyczące mediów, form i sposobów gromadzenia i rozpowszechniania przez nie informacji. Zostały przeanalizowane zapisy prawa prasowego. Zgodnie z tymi zapisami informacji prasie obowiązani są udzielać szefowie instytucji czy kierownicy jednostek organizacyjnych, a także inne wyznaczone do tego osoby (w ramach powierzonych im obowiązków). Mogą to jednak robić wszyscy pracownicy - o ile się na to zgodzą i nie naruszą przy okazji prawa.

Warto też pamiętać, że zgodnie z zapisami ustawy o prawie autorskim każdy obywatel - także w miejscu pracy - ma prawo do ochrony wizerunku. Zatem tego wizerunku media nie mogą upowszechniać bez jego zgody.

Szeregowy pracownik administracji publicznej jest wprawdzie tzw. funkcjonariuszem publicznym (z racji tego, gdzie pracuje), ale nie jest o sobą powszechnie znaną. Ochrona wizerunku, a zwłaszcza ochrona prywatności jest natomiast słabsza w przypadku tzw. osób pełniących funkcje publiczne (to wiąże się z piastowaniem ważnych stanowisk, zakresem kompetencji albo władzy) albo tzw. osób publicznych (tu może być brane pod uwagę np. kryterium rozpoznawalności takiej osoby, status "gwiazdy"). Niestety - to jedynie ogólne wskazania. Polskie prawo w tej materii nie jest zbyt precyzyjne — co potwierdza też orzecznictwo sądów.

Najgorsze jest unikanie mediów, blokowanie dostępu do informacji, "spychologia" i odsyłanie dziennikarzy do innych osób. To zwykle jedynie źle nastawia dziennikarzy, ale nie zniechęca ich do zajęcia się tematem. Brak oficjalnej informacji czy stanowiska instytucji owocuje spekulacjami, domysłami, dywagacjami.

W trakcie szkolenia uczestnicy uczyli się właściwego formułowania informacji tak aby spełniała ona kryteria atrakcyjności dla mediów. Stopień atrakcyjności informacji to przede wszystkim ranga informacji, czy jest ważna (ilu osób, grup społecznych dotyczy), czy jest interesująca (coś wyjątkowego, niepowtarzalnego, sensacyjnego).

Omówione zostały również formy kontaktu z mediami: komunikat, wypowiedź, wywiad, briefing, konferencja prasowa.

Wiele miejsca poświęcono tematowi organizacji konferencji prasowej jako uniwersalnego sposobu komunikacji z mediami. W wyniku dyskusji ustalono, że daje ona szerokie możliwości w wyborze tematu spotkania z dziennikarzami. To organizator decyduje kto o czym mówi i na jakie pytania odpowiada. Jest to również dobra metoda na rozwiązywanie sytuacji kryzysowych; konferencja prasowa wówczas daje możliwość wyjaśnienia sprawy w sposób bezkonfliktowy. Najlepszym sposobem na poprawę oraz wykreowanie pozytywnego wizerunków w mediach może być przygotowanie na prawdopodobne pytania dziennikarzy. Najczęściej pytają o informacje co się zdarzyło, co się dzieje, o przyczyny i powody wydarzeń, zjawisk, wyjaśnienia: jakie skutki mogą mieć decyzje lub wydarzenia, przełożenie informacji lub tekstów naukowych/urzędniczych na język zrozumiały dla odbiorców, komentarz do faktów, zapowiadanych zmian itp. Scharakteryzowano również język mówiony i język pisany oraz podano różnice między dwoma formami wypowiedzi. Język mówiony to zwykle bezpośredni kontakt z odbiorcą, bliższy stylowi potocznemu - słowa nacechowane emocjami, częściej spontaniczne niż przygotowane; mówienie i rozumienie odbywa się jednocześnie, zwykle tekst mówiony jest wypowiadany tylko raz; można zrezygnować z komunikowania tego, co wynika z sytuacji - miejsca, czasu, otoczenia, wiedzy rozmówcy; język mówiony łatwiej dostosować do możliwości odbiorcy, ma prostszą gramatykę, mniej w nim słownictwa specjalistycznego i profesjonalnego; zdania krótsze, bo brak możliwości podziałów i wyliczeń graficznych. Cechami języka pisanego jest zwykle brak bezpośredniego kontaktu z odbiorcą (chyba, że porozumiewają się za pomocą, pisma osoby nieme), tekst można odczytywać wielokrotnie -jest trwały; od piszącego wymagana jest lepsza znajomość kodu - różnorodności znaków, zasad ich łączenia; tylko w wyjątkowych sytuacjach sięga po regionalizmy, archaizmy, słownictwo kolokwialne - „mięcho", „łajdaczenie", „lalunia" itd.; wymusza konwencjonalne rozwiązania formalne - tytułowanie, powitanie; zdania mogą być dłuższe, wielokrotnie złożone, można zamieszczać odnośniki, wtręty, cytaty. Każdy z dyskutowanych tematów był poprzedzany określonymi scenami z życia. Drugim blokiem tematycznym były warsztaty praktyczne: wywiad konferencja prasowa zostały zainscenizowane, nagrane na kamerę, obejrzane przez uczestników szkolenia. Wykonawcy oraz oceniający opowiedzieli o swoich wrażeniach a na zakończenie i podsumowanie ćwiczeń zostały wskazane przez prowadzącą błędy, których należy unikać.

Obiektywy aparatów i kamer mają swoje prawa. A widzowie i czytelnicy - oczekiwania.

- trzeba unikać jaskrawych kolorów, nazbyt lśniącej lub dźwięczącej biżuterii,

- w tv nie sprawdza się drobna kratka (typu pepitka), bo obraz zaczyna falować,

- w studiu telewizyjnym i przy niektórych rodzajach oświetlenia źle wypada czerń i biel

(warto spytać w jakich kolorach jest scenografia w danym programie, żeby się do niej

- przed wizytą w studiu warto spytać, czy przewidziana jest charakteryzacja; jeśli nie,

- fryzury - odpowiednie do okazji; zbyt wyszukane za bardzo skupią na sobie uwagę

I najważniejsze: nie bać się mediów. Być świadomym, jaki jest ich potencjał i zrobić wszystko, żeby ten potencjał wykorzystać dla budowania jak najlepszego wizerunku własnego i publicznej instytucji, w której pracujemy.

Uczestnicy wyznaczyli kanon który powinien obowiązywać tych wszystkich którzy współpracują z mediami w celu kreowania pozytywnego wizerunku parku narodowego.

Najważniejsze jest to co mamy do powiedzenia, jak i w jakich okolicznościach to robimy. Komunikat zawsze musi być interesujący lub ważny przekaz czyli kod musi być zrozumiały poparty przez sposób zachowania, mimikę twarzy. Kontakt czyli porozumienie musi być jak najlepsze. Rozmówca , udzielający wywiadu musi zadbać o miejsce wypowiedzi ponieważ może to wpływać na kontekst wypowiedzi. Należy dbać o stworzenie pozytywnego” pierwszego wrażenia.

Projekt pt.
Budowa wspólnej platformy wymiany informacji
oraz systemu szkoleń zawodowych w parkach narodowych
realizowany przez Narodową Fundację Ochrony Środowiska
(01-445 Warszawa, ul. Erazma Ciołka 13; tel./fax 22 877 23 59;
e-mail:zarząd@nfos.org.pl) we współpracy z parkami narodowymi.