OCHRONA EKOSYSTEMÓW
NIELEŚNYCH, TORFOWISKOWYCH I BAGIENNYCH
Podstawowe zabiegi ochrony czynnej w ekosystemach
nieleśnych, torfowiskowych i bagiennych polegają na
powstrzymywaniu ich zarastania, poprzez koszenie
roślinności zielnej (w tym trzciny) oraz usuwanie
pojawiających się gatunków krzewiastych i
drzewiastych. Są to zatem działania stabilizujące,
polegające na utrzymaniu istniejącego stanu
ekosystemów (ograniczaniu procesów sukcesyjnych).
Dzięki tym działaniom dążymy do:
-
zachowania bioróżnorodności cennych siedlisk
nieleśnych;
-
utrzymania powierzchni siedlisk Natura 2000
stanowiących przedmioty ochrony;
-
utrzymania lub wzrostu populacji gatunków
charakterystycznych, w tym gatunków chronionych;
-
ograniczenia udziału ekspansywnych roślin
zielnych i drzewiastych, w tym gatunków obcych i
inwazyjnych;
-
trwałego zapewnienia form użytkowania rolniczego
agrocenoz, które sprzyjają zachowaniu ich
właściwego stanu ochrony.
W
strefie ochrony czynnej stabilizującej znalazły się
położone na gruntach Skarbu Państwa śródleśne płaty
świeżych łąk użytkowanych ekstensywnie, niektóre
torfowiska przejściowe i torfowiska nakredowe
(siedliska Natura 2000).
Część
cennych ekosystemów nieleśnych, torfowiskowych i
bagiennych już jest zarośnięta i wymaga bardziej
radykalnych działań. Zaliczono je do ochrony czynnej
renaturyzacyjnej. Są to zarastające torfowiska
wysokie, na których są usuwane drzewa i krzewy, a
także murawy bliźniczkowe, murawy napiaskowe i
zmiennowilgotne łąki trzęślicowe, które są
systematycznie wykaszane, w warunkach ściśle
określonych dla odpowiedniego typu roślinności.
Zabiegi
ochrony czynnej w ekosystemach nieleśnych park
wykonuje średnio rocznie na powierzchni około 50
hektarów.
Siedliska stabilne i nie wymagające ingerencji
znajdują się pod ochroną ścisłą. Są to najczęściej
torfowiska wysokie i przejściowe w misach dawnych i
istniejących jezior dystroficznych (sucharów).
Ochroną ścisłą objęto około 50 ha torfowisk.
W
strefie ochrony czynnej zachowawczej znalazły się
torfowiska w dolinach rzek: Czarnej Hańczy pomiędzy
Sobolewem i jeziorem Wigry oraz Wiatrołuży.
Działania w tej strefie ograniczają się do usuwania
niecierpka gruczołowatego – gatunku obcego.
Ochronie zbiorowisk nieleśnych na gruntach
prywatnych, czyli w strefie ochrony krajobrazowej,
sprzyja realizowany w naszym kraju system płatności
bezpośrednich. Obejmuje on między innymi utrzymanie
trwałych użytków zielonych, ugorów, obszarów
proekologicznych, oczek wodnych i stref buforowych.
Niektórzy rolnicy korzystają też z funduszy w ramach
„Działania rolno-środowiskowo-klimatycznego”.
Ochroną krajobrazową objęte są również grunty orne,
łąki i pastwiska będące w użytkowaniu wieczystym i
stanowiące własność parku. Są one utrzymywane w
dobrej kulturze rolnej (zasiewy, koszenia,
ekstensywny wypas), średnio corocznie na powierzchni
około 200 ha.
Ważnym
działaniem na terenach otwartych parku jest usuwanie
obcych gatunków obcych, głównie niecierpka
gruczołowatego, trojeści amerykańskiej, róży
pomarszczonej, rdestowca ostrokończystego i nawłoci
kanadyjskiej.
W celu
zapewnienia trwałej ochrony siedlisk cennych
przyrodniczo, park stara się kupować tereny –
korzystając z prawa pierwokupu lub w ramach
dobrowolnych transakcji.
Aktualizacja: 2022-05, J. Borejszo
|
