OCHRONA GATUNKOWA
Park chroni swoją różnorodność gatunkową przede
wszystkim poprzez ochronę siedlisk, zatem działania
dotyczące ochrony wód, lasów i ekosystemów
nieleśnych służą również konkretnym gatunkom roślin,
zwierząt i grzybów. Na przykład wiele rzadkich
gatunków roślin występuje na torfowiskach, dlatego
też zachowanie tych siedlisk jest ważnym celem
działań ochronnych parku. Głównym zagrożeniem dla
torfowisk jest ich zarastanie krzewami i drzewami. W
miejscach występowania wielu rzadkich gatunków
usuwane są krzewy i utrzymywana otwarta przestrzeń
torfowisk. Koszenie i wycinanie krzewów na
podmokłych łąkach sprzyja na przykład ważkom,
motylom i derkaczowi. Zachowanie przestrzeni
otwartych służy między innymi obecności orlika
krzykliwego.
Gatunki chronimy również w sposób czynny,
dostosowany do ich specyfiki i potrzeb.
Przykładem czynnej ochrony kilkudziesięciu gatunków
owadów gniazdujących w podłożu
gliniastym, jest tworzenie zastępczych siedlisk –
obiektów zbudowanych z gliny
i ustawionych w różnych częściach parku. Są one
azylem dla owadów dawniej zasiedlających gliniane
ściany budynków wiejskich. Tradycja budowania z gliny
była kiedyś na Suwalszczyźnie częsta.
Dziko żyjącym pszczołom służy utrzymanie barci oraz
kłód bartnych zawieszonych na drzewach. Aktualnie
jest w parku 16 barci bądź kłód. Wokół nich
pielęgnowane są miododajne drzewa i krzewy owocowe.
W lasach parku realizowany jest program
reintrodukcji cisa pospolitego, gatunku, który
zniknął z tego terenu w wyniku gospodarki człowieka.
Na niewielkich ogrodzonych powierzchniach sadzony
jest ten cenny gatunek drzewa.
Od wielu lat park konsekwentnie odbudowuje populację
siei, ryby która prawie wyginęła w jeziorze Wigry.
Działania polegają na wspieraniu naturalnego tarła
poprzez sztuczne zarybienia. Co roku do wód Wigier
trafia wylęg wyhodowany w parkowej
wylęgarni ryb. Lokalna populacja siei jest też
wzmacniana poprzez zarybienia narybkiem pochodzącym
z ośrodka hodowli ryb PZW w Gawrych Rudzie.
Zimowe koszenie trzciny na jeziorze Wigry (do 20 ha
w układzie naprzemiennym) służy dwóm celom:
- poprawie warunków tarła ryb oraz bytowania
narybku,
- stworzeniu miejsc lęgowych dla gatunków
pływających (kaczki, perkozy, łyski, mewy, rybitwy).
Czynna ochrona płazów polega m.in. na zmniejszaniu
śmiertelności tych zwierząt w czasie wędrówek z
miejsc zimowania do wód. Staraniem parku wykonane
zostały zabezpieczenia uniemożliwiające płazom
wejście na drogę, gdzie zostałyby rozjechane kołami
pojazdów, i pozwalające im bezpiecznie przejść na
drugą stronę jezdni podziemnymi przejściami.
Choć starych drzew w lasach parku wciąż przybywa,
nadal nie ma w nich dużej liczby drzew dziuplastych.
Dlatego też leśnicy rozwieszają w różnych miejscach
budki lęgowe, umożliwiając lęgi wielu gatunkom
ptaków. Specjalne budki rozwieszane są również dla
orzesznicy – ssaka z rodziny popielicowatych.
Jedną z form ochrony jest wyznaczanie stref ochronne
wokół miejsc występowania, rozrodu lub regularnego
przebywania. Na terenie parku wyznaczono:
- 7 stref wokół miejsc występowania granicznika
płucnika,
- 2 strefy wokół gniazd bielika,
- 1 strefę wokół gniazda orlika krzykliwego,
- 1 strefę wokół gniazda bociana czarnego.
Nadzieja na nowe miejsca rozrodu bielika, rybołowa i
bociana czarnego jest powodem budowania sztucznych
platform gniazdowych. Dotychczas powstały 3 takie
platformy, w planie są kolejne.
Niektórym roślinom i ich zbiorowiskom zagrażać może
ekspansja gatunków obcego pochodzenia – tych, które
mają zdolność do szybkiego opanowywania nowych
siedlisk i wypierania z nich rodzimej flory. Dlatego
tez park aktywnie zwalcza niektóre obce gatunki
roślin. Udało się radykalnie zmniejszyć liczebność
barszczu Sosnowskiego i niecierpka gruczołowatego.
Park zapewnia opiekę dzikim zwierzętom, które uległy
wypadkom - znalezionym na terenie WPN lub
dowiezionym z okolicy. Pod opieką pracownika parku
oraz przy pomocy weterynarza w wolierze w Maćkowej
Rudzie dochodzi do zdrowia wiele rannych ptaków, a
niekiedy także ssaków. Te, które wyzdrowiały i są
zdolne do samodzielnego życia, są wypuszczane na
wolność.
Aktualizacja: 2022-06, J. Borejszo |
