.
1. WSTĘP
1.4 Plan ochrony Wigierskiego Parku Narodowego
1.5 Plany zagospodarowania przestrzennego
1.9 Przejmowanie nieruchomości Skarbu Państwa
1.10 Regulacja stanu prawnego gruntów położonych na terenie Parku
1.11 Projekt powiększenia Parku
.
Wigierski Park Narodowy wykonuje swoje zadania statutowe w oparciu o podział organizacyjny wprowadzony w 1996 roku, według którego Park dzieli się na dwa leśne obręby ochronne:
- Obręb Ochronny Wigry o pow. 4642,20 ha,
- Obręb Ochronny Maćkowa Ruda o pow. 4946,50 ha
oraz Wydzielony Wodny Obwód Ochronny Wigry o pow. 2802,02 ha
W Obrębie Ochronnym Wigry funkcjonuje 5 obwodów ochronnych:
1. Obwód Ochronny Lipniak - o pow. 922,53 ha
2. Obwód Ochronny Krzywe - o pow. 974,25 ha
3. Obwód Ochronny Leszczewek - o pow. 866,64 ha
4. Obwód Ochronny Gawarzec - o pow. 903,55 ha
5. Obwód Ochronny Słupie - o pow. 975,23 ha
Obręb Ochronny Maćkowa Ruda składa się także z 5 obwodów ochronnych :
6. Obwód Ochronny Powały - o pow. 597,37 ha
7. Obwód Ochronny Krusznik - o pow. 1091,69 ha
8. Obwód Ochronny Lipowe - o pow. 1011,72 ha
9. Obwód Ochronny Mikołajewo - o pow. 1117,11 ha
10. Obwód Ochronny Wysoki Most- o pow. 1128,61 ha
Wydzielony Wodny Obwód Ochronny Wigry obejmuje następujące jeziora:
- Wigry - 2199,72 ha
- Pierty - 237,53 ha
- Białe - 101,50 ha
- Długie - 79,90 ha
- Krusznik - 6,71 ha
- Muliczne - 25,64 ha
- Leszczewek - 21,85 ha
- Mulaczysko - 18,19 ha
- Omułówek - 17,80 ha
- Postaw - 15,77 ha
- Okrągłe - 14,32 ha
- Suchar Wielki - 11,50 ha
- Królówek - 10,07 ha
- Czarne k. Bryzgla - 7,64 ha
- Białe k. Piert - 6,07 ha
- Klonek - 5,02 ha
- Czarne k/ Gawrych Rudy- 2,79 ha
W 2001 roku powierzchnia obwodów ochronnych zarządzana przez Park zwiększyła się o 1,24 ha gruntów , które wykupiono od prywatnych właścicieli. Grunty te przekazano pod nadzór leśniczemu obwodu ochronnego Krzywe .
1.2. Powierzchnia Parku
Zgodnie z Rozporządzeniem Rady Ministrów, z dnia 6 marca 1997 r., w sprawie Wigierskiego Parku Narodowego (Dz. U. Nr 24 poz. 124), powierzchnia Parku wynosi 15.085,49 ha. Wokół Parku utworzona jest strefa ochronna zwana otuliną o powierzchni 11.283,81 ha.
W załącznikach 1, 2, 3 do analizy przedstawiono zestawienia powierzchni Parku z wyszczególnieniem gruntów Skarbu Państwa oraz gruntów obcej własności według posiadanych rejestrów gruntów . Uwzględniono zmiany związane z prowadzonymi przez Park wykupami enklaw gruntów prywatnych położonych w granicach WPN.
1.3. Wykupy gruntów i budynków
W 2001 roku Wigierski Park Narodowy wykupił ze środków własnych grunty prywatne o powierzchni 1,24 ha ( Ł 0,61 ha, Ls 0,02 ha, N 0,04 ha, Lz 0,57 ha) położone:
- nad rzeką Wiatrołużą w obrębie ewidencyjnym Nowa Wieś o pow. 0,54 ha (łąka). W tym rejonie prowadzone były intensywne wykupy gruntów od 1996 r. (48,15 ha) przy pomocy środków finansowych Fundacji EkoFundusz,
- nad rzeką Kamionką przy ujściu do jez. Pierty - o pow. 0,70 ha.
Wartość zakupionych gruntów ustalono na podstawie ceny rynkowej i w drodze negocjacji z właścicielami gruntu , wyniosła ona łącznie 4.050 złotych.
W roku 2001 r. Wigierski Park Narodowy nie dokonywał wykupu budynków.
1.4. Plan ochrony Wigierskiego Parku Narodowego
W 2001 roku Wigierski Park Narodowy funkcjonował zgodnie z planem ochrony, zatwierdzonym 30 marca 2000 roku, zarządzeniem nr 28 Ministra Środowiska. Był to pierwszy pełny rok obowiązywania planu. Poniżej przedstawiono spis operatów i map, składających się na Plan Ochrony Wigierskiego Parku Narodowego.
I. Operat ochrony walorów i zasobów przyrody nieożywionej i gleb
1. Operat ochrony walorów i zasobów przyrody nieożywionej i gleb (tekst).
2. Szkicowa mapa glebowo-rolnicza (1:25 000, ark 1).
3. Mapa glebowa (1:25 000, ark 6).
4. Mapa geomorfologiczno-litologiczna (1:25 000, ark 6).
5. Mapa atrakcyjności rzeźby (1:25 000, ark 1)
6. Mapa topoklimatów (1:25 000, ark 6).
7. Mapa morfometryczna (1:25 000, ark 6).
8. Mapa diagnozy przyrody nieożywionej i gleb (1:25 000, ark 1).
II. Operat ochrony zasobów i ekosystemów wodnych
1. Operat ochrony zasobów i ekosystemów wodnych WPN - część 1-A.
2. Operat ochrony zasobów i ekosystemów wodnych WPN - część 1-B.
3. Operat ochrony zasobów i ekosystemów wodnych WPN - część 1-C.
4. Operat ochrony zasobów i różnorodności gatunkowej ryb i raków w WPN - część 2.
5. Operat ochrony zasobów i ekosystemów wodnych WPN (część szczegółowa) - część 3-A.
6. Operat ochrony zasobów i ekosystemów wodnych WPN (część szczegółowa) - część 3-B.
7. Operat ochrony zasobów i ekosystemów wodnych WPN (część szczegółowa) - część 3-C.
8. Operat ochrony zasobów i ekosystemów wodnych WPN (część szczegółowa) - część 3-D.
9. Mapa hydroizohips (1:25 000, ark 6).
10. Mapa dokumentacyjna punktów pomiaru głębokości do wód gruntowych (1:25 000, ark. 1).
11. Mapa warunków infiltracji (1:25 000, ark 6).
III. Operat ochrony ekosystemów leśnych
1. Tom 1. Opisanie ogólne.
2. Tom 2. Opis taksacyjny, tabele i wykazy - Obręb Ochronny Wigry.
3. Tom 2. Opis taksacyjny, tabele i wykazy - Obręb Ochronny Maćkowa Ruda.
4. Tom 3. Wykazy szczegółowe i zestawienia - Obręb Ochronny Wigry.
5. Tom 3. Wykazy szczegółowe i zestawienia - Obręb Ochronny Maćkowa Ruda.
6. Mapy przeglądowe - Obręb Ochronny Wigry:
- drzewostanów,
- przebudowy drzewostanów i powierzchni nie odnowionych,
- siedlisk,
- zagrożenia środowiska leśnego i ochrony lasu,
- ochrony przeciwpożarowej,
- funkcji lasów oraz urządzeń i obiektów rekreacyjnych.
7. Mapy przeglądowe - Obręb Ochronny Maćkowa Ruda:
- drzewostanów,
- przebudowy drzewostanów i powierzchni nie odnowionych,
- siedlisk,
- zagrożenia środowiska leśnego i ochrony lasu,
- ochrony przeciwpożarowej,
- funkcji lasów oraz urządzeń i obiektów rekreacyjnych
8. Operat glebowo-siedliskowy, część I
9. Operat glebowo-siedliskowy, część II - Materiały dokumentacyjne.
IV. Operat ochrony ekosystemów lądowych
1. Operat ochrony ekosystemów lądowych.
2. Mapa roślinności potencjalnej (1:25 000, ark 6).
3. Mapa roślinności rzeczywistej (1:25 000, ark 6).
4. Mapa: Kierunki ochrony zbiorowisk roślinnych (1:25 000, ark 6).
V. Operat ochrony gatunkowej
1. Operat ochrony gatunkowej
2. Operat ochrony gatunkowej fauny (załącznik)
VI. Operat ochrony gatunkowej
1. Operat ochrony gatunkowej
VII. Operat ochrony zasobów i walorów krajobrazowych
1. Operat ochrony zasobów i walorów krajobrazowych (tekst).
2. Mapa mikroregionów fizyczno-geograficznych (1: 100 000, ark 1).
3. Mapa regionalizacji krajobrazowej (1:25 000 ark. 2).
4. Mapa: Potencjał percepcyjny (1:25 000, ark 6).
VIII. Operat ochrony wartości kulturowych
1. Operat ochrony wartości kulturowych (tekst).
2. Metryki obiektów i miejscowości.
3. Mapa JARK (1:25 000, ark 6).
4. Mapa zespołów JARK - waloryzacja (1:25 000,
5. Mapa zestawienia jednostek ukształtowania, pokrycia i historycznych (1:25 000, ark 6).
6. Mapa wytycznych konserwatorskich i plan stref (1:25 000, ark 6).
IX. Operat zagospodarowania przestrzennego
1. Operat zagospodarowania przestrzennego (tekst).
2. Wytyczne dla gmin: Suwałki, Krasnopol, Nowinka, Giby (teksty).
3. Mapa zagospodarowania przestrzennego (1:25000, ark. 1).
X. Operat zagospodarowania turystycznego
1. Operat zagospodarowania turystycznego (tekst).
2. Mapa: Koncepcja rozwoju turystyki i zagospodarowania turystycznego (1:25000, ark. 1).
XI. Operat ochrony przeciwpożarowej obszarów leśnych WPN.
1. Operat ochrony przeciwpożarowej obszarów leśnych Wigierskiego Parku Narodowego.
2. Mapa ochrony przeciwpożarowej- przewodnik.
3. Mapa ochrony przeciwpożarowej- Obręb Ochronny Wigry.
4. Mapa ochrony przeciwpożarowej- Obręb Ochronny Maćkowa Ruda.
XII. Operat generalny
1. Operat generalny
2. Mapa użytkowania ziemi w latach 1969-1997 (1:25 000, ark 1).
3. Mapa użytkowania ziemi w roku 1997 (1:25 000, ark 1).
4. Mapa zmian użytkowania ziemi w latach 1969-1997 (1:25 000, ark 1).
5. Mapa trwałości użytkowania leśnego w okolicach jez. Wigry w XIX i XX wieku
(1:50 000, ark. 1).
6. Mapa trwałości użytków zielonych w okolicach jez. Wigry w XIX i XX wieku (1:50 000, ark. 1).
7. Mapa zmian powierzchni łąk i torfowisk (1:50 000, ark. 1).
8. Mapa zmian powierzchni lasów (1:50 000, ark. 1).
9. Mapa zmian powierzchni jezior, sieci rzek i kanałów melioracyjnych (1:50 000, ark. 1).
10. Mapa zmian sieci dróg i zabudowy (1:50 000, ark. 1).
11. MAPA WYNIKOWA PLANU OCHRONY WPN: Kartograficzna synteza planu: Zagospodarowanie przestrzenne i turystyczne (1:25000, ark. 1).
12. MAPA WYNIKOWA PLANU OCHRONY WPN: Kartograficzna synteza planu: Regionalizacja krajobrazowa i kierunki ochrony (1:25000, ark. 1).
Obowiązująca ustawa o ochronie przyrody (Dz. U. Nr 99 z 2001 roku, poz. 1079, ze zmianami) ustala, że Minister Środowiska ustanawia plan ochrony w drodze rozporządzenia (art. 13.5). Ustanowienie planu ochrony w drodze rozporządzenia zobowiązuje właściwe gminy do dokonania zmian w obowiązujących miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego (art. 13.7). Z powodu, że plan ochrony Wigierskiego Parku Narodowego został ustanowiony w drodze zarządzenia, nie ma możliwości wyegzekwowania zmian w planach gmin.
W świetle najnowszej nowelizacji ustawy o ochronie przyrody (Dz. U. Z 2001 r. Nr 3, poz. 21), plany ochrony parków narodowych zatwierdzone przed dniem jej wejścia w życie, obowiązują do czasu ustanowienia planów w nowym trybie, lecz nie dłużej niż w ciągu roku od dnia wejścia w życie ustawy. Nowelizacja weszła w życie 2 lutego 2001 roku czyli obecny plan ochrony Wigierskiego Parku Narodowego obowiązuje do 2 lutego 2002 roku. Do końca 2001 roku nie zostały określone szczegółowe zasady sporządzania planów ochrony. W związku z tym nie było możliwości podjęcia prac nad nowym planem ochrony WPN.
1.5. Plany zagospodarowania przestrzennego
Obowiązujące dotąd miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego gmin tracą swą ważność z końcem 2002 roku. W związku z powyższym, zgodnie z zapisami ustawy o zagospodarowaniu przestrzennym, urzędy gmin przystąpiły do sporządzania studiów uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin. W poprzednich latach Wigierski Park Narodowy opiniował studia uwarunkowań wykonane przez gminy Giby i gminy Suwałki. W 2001 roku WPN zaopiniował studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania gminy Krasnopol, zwracając uwagę na elementy, których w zapisach opracowania zabrakło. Uwagi dotyczyły w szczególności nie uwzględnienia w tekście studium zapisów wynikających z planu ochrony parku, dotyczących wyznaczenia obszarów produkcji rolnej wyłączonej z zabudowy oraz zasięgu, ustalonej planem ochrony parku, strefy ochronnej jezior.
Park opiniował również zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego gminy Suwałki. Proponowane zmiany dotyczyły głównie trenów otuliny parku. Opinia parku dotycząca utworzenia nowych terenów pod budownictwo mieszkaniowe i związane z usługami turystycznymi w obszarze WPN była negatywna. W otulinie zaopiniowano negatywnie jedynie propozycje wprowadzenia nowego zainwestowania w strefie ochronnej jeziora Krzywe oraz tereny wyznaczone pod zabudowę w obszarach znacznie oddalonych od historycznie ukształtowanych układów zabudowy wsi.
1.6. Kronika Parku
Kronika Wigierskiego Parku Narodowego prowadzona jest na bieżąco - ostatnią kronikę Parku wykonano za rok 2000.
1.7. Bibliografia
Opracowano bibliografię WPN do roku 2000 włącznie, wersja internetowa bibliografii zamieszczona została na stronie Parku (www.wigry.win.pl/bibligrafia/wpn.htm).
.
Zgodnie z decyzją PAR ZO w Białymstoku z dnia 09.04 2000 r. Wigierski Park Narodowy wykorzystywał w 2001 roku dwa kanały:
1. k1 - 48.300 MHz
2. k2 - 160.550 MHz
W sieci rrl pracowało 18 stacji bazowych (w tym 3 przekaźnikowe), 20 stacji przewoźnych i 46 stacji nasobnych. Wykorzystywano radiotelefony Motorola, Yaesu i Midland.
Wszystkie osady zamieszkiwane przez pracowników Służby Parku posiadały łączność przewodową i bezprzewodową.
Przy pomocy dotacji Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej zakończono w 2001 roku modernizację sieci łączności bezprzewodowej. Zakupiono 11 kompletów radiotelefonów przenośnych firmy MOTOROLA oraz jeden komplet radiotelefonu przewoźnego firmy YAESU. Nowe radiotelefony przenośne zastąpiły głównie starsze modele, których parametry techniczne nie spełniały wymogów określonych w decyzji wydanej przez Państwową Agencję Radiokomunikacyjną. Wykonano 3 stacje przekaźnikowe, które zapewniły bezpośrednią łączność pomiędzy wszystkimi stacjami ruchomymi w sieci rrl a Główną Stacją Bazową w Dyrekcji WPN. Dodatkowo stacje umożliwiają łączność na wspólnym kanale Służb Parku z Państwową Strażą Pożarną.
.
1.9. Przejmowanie nieruchomości Skarbu Państwa
W 2001 r. nie przejmowano nieruchomości Skarbu Państwa.
.
1.10. Regulacja stanu prawnego gruntów położonych na terenie Parku
W 2001 r. został uregulowany stan prawny gruntów o pow. 4515 ha składających się z nieruchomości położonych we wsiach:
1. Remieńkiń - 229 ha
2. Sobolewo - 1995 ha
3. Nowa Wieś - 642 ha
4. Leszczewek - 1649 ha
Grunty te zostały przekazane w ramach Lasów Państwowych przez Nadleśnictwo Suwałki na rzecz utworzonego w 1986 r. Nadleśnictwa Wigierski Park, a następnie na mocy Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 27.06.1988 r. w sprawie utworzenia Wigierskiego Parku Narodowego.
WPN przygotował stosowne dokumenty i złożył wniosek do Sądu Rejonowego w Suwałkach w sprawie przeniesienia wyżej wymienionych gruntów do księgi wieczystej Parku.
Aktualnie Park posiada założone księgi wieczyste dla 4583,57 ha powierzchni , co stanowi 37% całego obszaru będącego w zarządzie Parku.
Serwituty brzegowe
W 1999 roku 3 właściciele nieruchomości położonych nad jeziorem Wigry we wsi Rosochaty Róg (Jan Nowel, Krzysztof Masalski, Wacław Janas) wystąpili do Sądu Okręgowego w Suwałkach z powództwem czy nadal przysługuje im prawo do połowu ryb na jeziorze Wigry, nadane w 1875 roku przez władze Cesarstwa Rosyjskiego. Sprawa parokrotnie była rozpatrywana przez sądy w Suwałkach i Białymstoku.
18 października 2000 roku Sąd Okręgowy w Suwałkach, wyrokiem IC.3744/00, ustalił, że powodom przysługuje prawo połowu ryb na potrzeby własne w jeziorach Wigry i Uszkinajcie (Zatoka Cieszkinajki), w miejscach przyległych do ich ziem, z zastrzeżeniem wykonywania połowu z brzegu, bez użycia sprzętu pływającego oraz zachowaniem terminów i okresów ochronnych. WPN zaskarżył ten wyrok do Sądu Apelacyjnego w Białymstoku. 29 listopada 2001 roku Sąd Apelacyjny, wyrokiem I Aca43)01 podtrzymał wyrok Sądu Okręgowego. Na skutek wniosku Jana Nowela z 10.10.2001 roku, o wykładnię wyroku Sądu Okręgowego w Suwałkach z 18.10.2000 roku, Sąd Okręgowy kolejnym wyrokiem wyjaśnił, że przez pojęcie połowów z brzegu rozumieć należy wyłącznie połów z gruntu przylegającego do gruntu pokrytego wodami i nie ma możliwości połowu z pomostu, kładki lub brodząc w wodzie. Wyrok ten został zaskarżony do Sądu Apelacyjnego w Białymstoku, który odrzucił to zażalenie.
Wigierski Park Narodowy chce załatwić sprawę polubownie. Jeżeli Park będzie posiadał odpowiednie środki, zostanie zaproponowany wykup serwitutów od rolników z Rosochatego Rogu.
.
1.11. Projekt powiększenia Parku
Zgodnie z zapisami planu ochrony WPN, aktualny przebieg granic Parku jest optymalny i po wykonaniu drobnych korekt nie powinien ulegać istotnym zmianom.
