|
Proszę chwilę zaczekać, ładuję stronę ... |
|
Proszę chwilę zaczekać, ładuję stronę ... |
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
3. ANALIZA I OCENA WYPEŁNIANIA PODSTAWOWYCH FUNKCJI PARKU
3.4. Ochrona gatunków roślin i zwierząt
3.4.1. Czynna ochrona roślin Maciej Romański
W 2013 roku znaleziono nowy dla Parku gatunek rośliny naczyniowej - Geranium columbinum (bodziszek gołębi). Okazy tego gatunku znaleziono na jednym stanowisku, w starym wyrobisku żwiru, nieopodal leśniczówki Słupie. Prawdopodobnie gatunek ten mógł być w przeszłości przeoczony.
Odnalezione zostało również stanowisko Elsholtzia ciliata (marzymięta grzebieniasta) – gatunku obcego pochodzenia, który jednak na razie nie wykazuje oznak inwazyjności. Okazy tego gatunku znaleziono na poboczu drogi, obok poletka zaporowego w oddziale 84.Występowanie tego gatunku było podawane w przeszłości przez A.W Sokołowskiego, jednak nie był on potem zauważany. W otulinie Parku, w dolinie Czarnej Hańczy, w granicach wsi Sobolewo, odnaleziono również, nie podawany wcześniej z tego obszaru gatunek rośliny naczyniowej Rumex triangulivalvis (szczaw trójkątnodziałkowy). Jest to gatunek pochodzący z Ameryki Północnej i posiadający w Polsce status efemerofita (gatunku przejściowo zawlekanego). Gatunek ten nie powinien, przynajmniej narazie, stanowić zagrożenia dla flory WPN.
Podobnie jak w latach poprzednich, konturowano również inwentaryzację innych gatunków roślin naczyniowych, podlegających ochronie prawnej i wymienianych przez czerwone listy. Ogółem przybyło 1395 stwierdzeń takich gatunków, w tym 37 stwierdzeń rzepika szczeciniastego (Agrimonia pilosa), gatunku z drugiego załącznika dyrektywy siedliskowej „Natura 2000”.
Oprócz roślin naczyniowych prowadzono dalsze poszukiwania mszaków, głównie wątrobowców. Udało się odnaleźć nowy dla parku gatunek wątrobowca - Kurzia pauciflora. Potwierdzono również, podawanych w przeszłości, występowanie takich gatunków jak Lophozia laxa, Lejeunea cavifolia, Lophocolea minor i Lophozia guttulata. Szczególnie interesujący jest pierwszy z nich. Jest to bardzo rzadki gatunek, podlegający ochronie prawnej i wpisany na „Czerwona Listę”. Po raz ostatni, z obszaru Wigierskiego Parku Narodowego podawano go w 1961 roku. Z kolei Lophozia guttulata, ostatni raz notowana była w 1935 roku. Dokonano również rewizji oznaczeń dwóch gatunków. Dzięki współpracy z Piotrem Górskim, specjalistą od wątrobowców, udało się skorygować wcześniejsze błędne oznaczenie Porella platyphylla. Po analizie zebranego dodatkowo materiału okazało się iż jest to Porella cordeana, gatunek znacznie częstszy w Polsce. Z kolei wszystkie okazy oznaczane wcześniej jako Conocephalum conicum, najprawdopodobniej należą do wydzielonego niedawno gatunku Conocephalum salebrozum. Występowanie Conocephalum conicum na terenie WPN wydaje się być wątpliwe, jednak ostateczne rozstrzygnięcie tego zagadnienia wymaga dalszych badań. Ogółem, w bazie danych, przybyło ponad 800 stwierdzeń z lokalizacjami różnych gatunków wątrobowców.
Odnaleziono również dwa nowe stanowiska, bardzo rzadkiego w tej części Polski, glewika Anthoceros agrestis.
Spośród rzadkich gatunków mchów odnaleziono dwa nowe stanowiska Neckera complanata, oraz 68 drzew zasiedlonych przez Homalia trichomanoides. Obydwa te gatunki epifitycznych mchów, są uznane w projektowanym operacie ochrony flory, jako gatunki „specjalnej troski”.
Obecnie w bazach danych dotyczących lokalizacji różnych gatunków roślin znajduje się 9999 stwierdzeń roślin naczyniowych, 2057 stwierdzeń dotyczących wątrobowców, 415 mchów i 7 glewików.
W 2013 roku, wspólnie ze służbami terenowymi, prowadzono również szczegółową inwentaryzację występowania niecierpka gruczołowatego Impatiens glandiulifera, w dolinie Czarnej Hańczy. W bazie danych inwazyjnych gatunków roślin przybyło w 2013 roku 2420 rekordów (stwierdzeń).
Na uwagę zasługuje również odnalezienie nowego dla Parku, rzadkiego w Polsce gatunku śluzowca – siatecznicy okazałej (Brefeldia maxima), oraz bardzo rzadko notowanej, w skali światowej, Arcyria margino-undulata. Większość zebranych w 2013 roku okazów znajduje się w trakcie konsultacji, u specjalisty.
W 2013 roku odnaleziono również, nowe dla parku, gatunki grzybów wielkoowocnikowych, jednak nie są one jeszcze opracowane przez specjalistę. Jednym z nowych, dla WPN i rzadkich w Polsce gatunków, wymienianych na „czerwonej liście” jest smolucha świerkowa (Ischnoderma benzoinum).
3.4.2 Fotopułapki Maciej Romański
W 2013 roku Pracownia Naukowo-Edukacyjna Wigierskiego Parku Narodowego, zakupiła 9 foto-pułapek, mających służyć wzbogaceniu informacji o zwierzętach parku. Cztery z nich rozwieszono w pobliżu wodopoju ściągającego zwierzynę z dużego obszaru lasu, pozostałe rozwieszano okresowo, w miejscach potencjalnie atrakcyjnych dla zwierzyny. Foto-pułapki zarejestrowały liczne filmy z udziałem różnych gatunków zwierząt takich jak dziki, jelenie, łosie, borsuki, sarny, lisy itd. Jednak do najciekawszych i najbardziej wartościowych należą te, na których uchwycone zostały wilki z watahy mającej swój rewir w północnej części Parku. Dzięki zebranemu materiałowi udało się ustalić, iż w 2013 roku wataha ta powiększyła się o 4 młode osobniki. Częstotliwość pojawiania się wilków w zarejestrowanym materiale, wskazuje iż wataha ta stale przebywa w tej części Parku, a nie zachodzi tu tylko okresowo, jak sądzono wcześniej. Zarejestrowany materiał potwierdza również informacje zdobyte z zimowych tropień, iż wataha ta przekracza drogę Suwałki-Sejny i penetruje północną część WPN.
3.4.3. Ochrona stanowisk zwierząt zagrożonych wyginięciem Marek Jeromin
Na terenie parku wyznaczone są trzy strefy ochrony ostoi, miejsc rozrodu lub regularnego przebywania. Wszystkie dotyczą bielika Haliaeetus albicilla. Obserwacje poczynione w miesiącu styczniu i lutym potwierdziły zasiedlenie trzech gniazd. Ponowna kontrola gniazd w miesiącu maju wykazała, że jedno z gniazd spadło na ziemię prawdopodobnie w wyniku silnego opadu śniegu. Dnia 02.07.2013. stwierdzono, że w jednym z gniazd jest jedno młode, a w drugim dwa pisklęta.
3.4.4. Monitoring liczebności kolonii kormorana nad jeziorem Długim Marek Jeromin
Obserwacje mające na celu uzyskanie informacji o liczebności kolonii kormorana nad jeziorem Długim prowadzone są od roku 2009. Poniżej zamieszczono tabelę z danymi z poszczególnych obserwacji, które prowadzono przy pomocy lornetki o powiększeniu7x50.
Tabela 13. Liczebność kormorana nad jeziorem Długim w czasie obserwacji w 2013 roku
3.4.5. Obserwacje ptaków na jeziorze Wigry w 2012 r. Dorota, Grzegorz i Jerzy Zawadzcy
Przeprowadzono 6 liczeń z łodzi wzdłuż całego jeziora Wigry. Pierwsze liczenie odbyło się 31maja, ostatnie 2 listopada 2013 r. Najwięcej ptaków stwierdzono podczas liczenia w sierpniu (3692), najmniej w maju (tylko 698).Liczba rejestrowanych gatunków była stała (od 18 do 20). Najliczniejszym ptakiem był kormoran. Jego liczebność zmieniała się w zakresie od 58 w maju do 1651 w sierpniu. Bardzo wysoka była liczebność perkoza dwuczubego, podczas kontroli w końcu lipca zarejestrowano 996 ptaków dorosłych i 389 młodych. Jest to ewidentny wzrost liczebności tego gatunku w stosunku dodanych z lat poprzednich. Z kolei znacznie (ok. dwukrotnie) niższa niż w poprzednich sezonach była liczebność łyski (maksymalna stwierdzona w sierpniu - 957 os.). Mniejsza niż w latach ubiegłych była także liczebność głowienki (tylko 4 osobniki), a nie stwierdzono innych gatunków kaczek pływających poza krzyżówką. W kolonii śmieszki u ujścia Zatoki Hańczańskiej, gniazdowało ok. 50-60 par. 31maja wśród śmieszek w bezpośrednim sąsiedztwie kolonii przebywały dwa osobniki mewy czarnogłowej (dorosły i młodociany). Jest to pierwsze stwierdzenie tego gatunku w Wigierskim Parku Narodowym, ale także w całym rejonie Puszczy Augustowskiej. Poza tym, do odnotowanych podczas monitoringu gatunków należały: mewa białogłowa (maksymalnie 13 osobników 2 listopada) – nowy gatunek w Wigierskim PN, nur czarnoszyi, bielaczek, uhla, brodziec piskliwy, rybitwa białoskrzydła oraz wąsatka.
Tabela 14. Monitoring ptaków Wigier w 2013 r.
3.4.6. Opieka nad chorymi i rannymi zwierzętami Wojciech Misiukiewicz
Ośrodek rehabilitacji zwierząt został wybudowany w 1999 roku z pomocą finansową Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Ośrodek rehabilitacji zwierząt funkcjonuje w oparciu o decyzję Ministerstwa Środowiska (DOPog4201044S8/04/jr) z dnia 31.08. 2004 r.
Schronisko zlokalizowane jest w województwie podlaskim, na terenie Gminy Giby, w miejscowości Maćkowa Ruda 57,16-503 Krasnopol. Placówka działa w oparciu o Zarządzenie nr 17/2010 Dyrektora Wigierskiego Parku Narodowego z dnia 15 listopada 2010 r. Zabiegi weterynaryjne dokonywane są przez lekarzy weterynarii Lecznicy Weterynaryjnej "VitaWet” z Suwałk. Współpraca WPN z lekarzami weterynarii odbywa się zazwyczaj na zasadzie wolontariatu, jak również część zabiegów finansowana jest z kasy parku.
W 2013 roku w ośrodku rehabilitacji zwierząt w Maćkowej Rudzie przebywało 50 zwierząt, z czego 38 ptaków i 12 ssaków.
Historia zwierząt przebywających w ośrodku: 42 osobników przywrócono do środowiska naturalnego – 84%. 8 osobników padło bądź uśpiono – 16%.
Historię poszczególnych przypadków przedstawia poniższa tabela.
Tabela 15. Ewidencja zwierząt przetrzymywanych w ośrodku rehabilitacji zwierząt w Maćkowej Rudzie w 2013 r.
3.5. Działalność edukacyjna Joanna Adamczewska, Katarzyna Łukowska, Wojciech Misiukiewicz, Elżbieta Perkowska
Działalność edukacyjna WPN prowadzona jest w oparciu o obiekty WPN w Krzywem, Słupiu i Starym Folwarku (Muzeum Wigier). Całość działań Muzeum Wigier jest opisana w odrębnym rozdziale.
3.5.1. Zajęcia edukacyjne
Zajęcia edukacyjne w 2013 r. prowadzone były w Ośrodku Edukacji Środowiskowej na Słupiu, oraz w bazie dydaktycznej w Krzywem (siedziba parku, ścieżki edukacyjne Las i Suchary). Grupy szkolne wybierały zajęcia z szerokiej gamy tematów opracowanych przez Dział Edukacji, dostosowanych do poszczególnych poziomów nauczania. Oferta jest opublikowana na stronie internetowej WPN. Pracownicy działu przygotowali także indywidualne scenariusze zajęć, zgodne z wskazanym przez nauczycieli zakresem zagadnień. Prowadzono także zajęcia poza własną bazą dydaktyczną (wyjazdowe) – w szkołach i innych placówkach. W sumie w zajęciach edukacyjnych (140 zajęć) wzięło udział 2900 osób, w tym na terenie parku (OEŚ, ścieżki edukacyjne, siedziba w Krzywem) pracownicy Działu Edukacji przeprowadzili 129 zajęć edukacyjnych, w placówkach zewnętrznych było to 11 spotkań.
I. Ośrodek Edukacji Środowiskowej działał od początku maja do końca października br. (wydłużono o miesiąc pracę ośrodka, z uwagi na duże zainteresowanie grup zajęciami oraz sprzyjającą aurę pogodową). W tym czasie w ośrodku przeprowadzono 67 zajęć edukacyjnych, które trwały w zależności od tematyki od 2 do4 godzin zegarowych. Największa koncentracja zajęć miała miejsce w miesiącach maj, czerwiec i wrzesień. Spośród tej ilości lekcji, najchętniej wybieranym tematem było „Co żyje w jeziorze” oraz „Laboratorium hydrobiologa” (32 lekcje) oraz „Co szumi w lesie” (26 lekcji). Pozostałe tematy realizowano sporadycznie, były to m.in.„Torfowiska z bliska”, „Tropem bobra”. Wśród realizowanych zajęć były także moduły tematyczne opracowane na potrzeby ogólnopolskiego programu edukacyjnego „Zielone Szkoły w Parkach Narodowych”. W Ośrodku prowadzono 4-dniową Letnią Akademię Przyrody, w oparciu przygotowane4-godzinne scenariusze zajęć oraz pokazy filmów przyrodniczych pt.„Zielone Kino”. Z oferty zajęć edukacyjnych w Ośrodku skorzystało 899 osób. Przychód z opłat za zajęcia edukacyjne wynosił około 12 000 zł.
Z pokojów zaplecza socjalnego Ośrodka korzystali pracownicy naukowi (188 osobo/noclegów) (przychód w wysokości 5160 zł)
Z pracowni laboratoryjnej korzystali studenci Wydziału Ochrony Środowiska Uniwersytetu A. Mickiewicza, odbywały się tu zajęcia z hydrobiologii prowadzone przez dr Pawła Owsiannego. Ponadto z bazy Ośrodka skorzystali studenci wydziału Biologii Uniwersytetu Kardynała St. Wyszyńskiego. Sprzęt w pracowni laboratoryjnej służył także uczestników warsztatów briologicznych prowadzonych przez Pracownię Naukowo-Edukacyjną WPN.
II. Zajęcia edukacyjne w bazie dydaktycznej w Krzywem i na terenie parku. W ciągu całego roku przeprowadzono w sumie 58 zajęć edukacyjnych: przyrodniczych - 53 i ceramicznych - 5 (w tym 4–dniową Zimową Akademię Przyrody). Najchętniej wybieranymi tematami były „Poznajemy drzewa i krzewy”, „Las w czterech porach roku”, „Łąka i jej mieszkańcy”. Pracownicy Działu Edukacji opracowali też kilka scenariuszy zajęć w odpowiedzi na indywidualne zapotrzebowanie grup, w szczególności lokalnych szkół. Ponadto na prośbę Urzędu Gminy Puńsk przygotowano zajęcia edukacyjne pt. Rady na odpady. Szczególną część działalności edukacyjnej stanowiły zajęcia z osobami niepełnosprawnymi. Z oferty parku skorzystały grupy Warsztatów Terapii Zajęciowej w Suwałkach, Specjalnego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego w Suwałkach oraz Specjalnej Szkoły Podstawowej w Ełku. Przygotowano scenariusze, karty pracy oraz pomoce dydaktyczne do pracy z grupami z ww. ośrodków. Współpraca ze Specjalnym Ośrodkiem Szkolno-Wychowawczym Nr 1 ma charakter cykliczny a od bieżącego roku stały. Uczestnikami zajęć przeprowadzonych na prośbę Warsztatów Terapii Zajęciowej były zarówno osoby dorosłe jak i dzieci. Zajęcia odbywały się nie tylko na sali przyrodniczej w siedzibie parku jak również na ścieżkach edukacyjnych Las i Suchary. W sumie wzięło w nich udział 36 osób. Ponadto pracownicy Działu Edukacji brali udział w pracach komisji konkursowej podczas XIV przeglądu twórczości artystycznej osób niepełnosprawnych województwa podlaskiego pt. „Sztuka serca zainspirowana naturą”.
III. Zajęcia poza siedzibą i terenem Parku
Pracownicy parku prowadzili zajęcia i spotkania poza bazą dydaktyczną parku:
IV. Ogólnopolski program edukacyjny „Zielone Szkoły w Parkach Narodowych”. „Zielona Szkoła w Parku Narodowym” to cykl zajęć dla uczniów klas IV-VI szkół podstawowych i gimnazjalnych z terenów wiejskich, koordynowany przez Europejski Fundusz Rozwoju Wsi Polskiej pod patronatem Ministerstwa Środowiska. Program realizowany jest w formie zajęć edukacyjnych w wybranym parku narodowym oraz zajęć pozalekcyjnych, odbywających się w szkole. W przeważającej części są to ćwiczenia i zabawy terenowe. Celem programu jest budowanie wśród uczniów świadomości i poczucia odpowiedzialności za środowisko przyrodnicze własnego regionu i Polski. W 2013 roku odbyła się faza pilotażowa programu, zrealizowana w sześciu parkach narodowych: Białowieskim, Biebrzańskim, Bieszczadzkim, Wigierskim i Wolińskim. Pracownicy parków opracowali scenariusze zajęć i poprowadzili warsztaty metodyczne dla nauczycieli ze szkół zaangażowanych w fazę pilotażową programu. W zajęciach wzięło udział 17szkół (430 uczniów). W II kwartale br. na terenie WPN zorganizowano 2 turnusy Zielonej Szkoły. Relacje uczestników są dostępne w formie publikacji pt. Misja Przyr(g)oga. Więcej informacji na stronie www.efrwp.pl/edukacja/misja-przyroda/o-programie-misja-przyroda. Intencją autorów projektu jest jego kontynuacja i rozpowszechnienie programu na terenie całego kraju. W chwili obecnej ustalane są mechanizmy finansowe wdrożenia programu.
3.5.2. Imprezy, akcje
3.5.2.1. Zimowa Akademia Przyrody
Na przełomie stycznia i lutego dniach w siedzibie parku zorganizowaliśmy kolejna edycję Zimowej Akademii Przyrody (działanie w projekcie pt. Czynna ochrona zagrożonych gatunków i siedlisk na obszarze Natura 2000 „Ostoja Wigierska” (LIFE11 NAT/PL/431).Ze względu na duże zainteresowanie imprezą zaplanowano zajęcia czterodniowe, dzieląc je na zajęcia w terenie i zajęcia kameralne. Codziennie uczestniczyło w nich około 40 osób. W ciągu dwóch dni odbywały się zajęcia terenowe. Większość czasu poświęcono na zajęcia w sali wystawy „Nad Wigrami” w Krzywem. Uczestnicy zajęć poznawali biologię i ekologię bobra oraz wydry – gatunków występujących na obszarze Natura 2000 „Ostoja Wigierska”. Zapoznali się również ze sposobami prowadzenia czynnej ochrony tych zwierząt. Ostatni dzień Akademii nawiązywał do rezolucji Zgromadzenia Ogólnego ONZ, które ogłosiło rok 2013 Międzynarodowym Rokiem Współpracy w Dziedzinie Wody. Uczestnicy zajęć poznawali sposoby oceny różnych zagrożeń dla środowiska wodnego, spowodowanych działalnością człowieka, z wykorzystaniem prostych eksperymentów chemicznych. Wszystkim zajęciom towarzyszyły gry i zabawy. Ponadto, były one wzbogacane pokazami filmów, konkursami i zajęciami praktycznymi, służącymi utrwalaniu zdobytej wiedzy.
Dzięki uprzejmości i zaangażowaniu prezesa Zarządu Koła Wędkarskiego „Pstrąg” Polskiego Związku Wędkarskiego w Suwałkach, Pana Antoniego Ignatowicza iwspółpracowników, starsi uczestnicy spotkań mieli możliwość wzięcia udziału w szkoleniu na kartę wędkarską.
W Międzynarodowym Roku Współpracy w Dziedzinie Wody, w dniu 28 kwietnia 2013 roku, w CHR Plaza Suwałki zorganizowano Festiwal Wody. Czy wieloryb może wpłynąć do Wigier? To pytanie znalazło się na wielkim wielorybie, do wnętrza którego było można wejść i obejrzeć film „W kręgach czystych wód” z udziałem Wojciecha Cejrowskiego. Dodatkową atrakcją tej instalacji było również oglądanie podwodnego świata przez peryskopy. W warsztatach „W kropli wody” prowadzonych przez pracowników Działu Edukacji WPN, zaproszonego gościa Luboszę Wesołowską oraz grupę nieformalną MamoDroga wzięło udział w sumie około 300 osób. W galerii w budynku historycznym została otwarta wystawa zdjęć podwodnych autorstwa: Andrzeja Markiewicza, Jerzego Stasiaka, Huberta Stojanowskiego, Pawła Szpygla. Tam też odbył się maraton zdjęciowo - filmowy pokazujący podwodny i nadwodny świat Wigierskiego Parku Narodowego i Suwalszczyzny wzbogacony opowieściami Macieja Kamińskiego, Andrzeja Markiewicza i dwiema diaporamami Huberta Stojanowskiego. Wielkim zainteresowaniem spotkała się również prelekcja o życiu w wodach Antarktydy, którą wygłosił Tomasz Janecki. Punktem kulminacyjnym festiwalu był film 3D o nurkowaniu w Hańczy „Polodowcowisko” autorstwa Joanny i Pawła Szpygiel. Zadanie zrealizowano w ramach projektu „Poznaję i chronię przyrodę – aktywna edukacja ekologiczna w Wigierskim Parku Narodowym poprzez warsztaty i publikacje”, dofinansowanego przez Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Białymstoku.
Wieloryb w Aquaparku- Czy wieloryb może wpłynąć do Wigier? - festiwalowy wieloryb trafił do holu suwalskiego Aquaparku. W czasie zwiedzania wieloryba w dniach od 11 maja do 1czerwca 2013 roku można było wziąć udział w konkursie (odnotowaliśmy 100 uczestników). Szczęśliwcy wygrali bilety na rejs łodzią Leptodora II, albumy o WPN, grę edukacyjną „Odkryj Parki Narodowe”
Tegoroczne, szóste już lato z filmem przyrodniczym czyli Zielone Kino zgromadziło w sobotnie wieczory 80-osobową grupę amatorów filmów przyrodniczych. Filmy wyświetlano w Ośrodku Edukacji Środowiskowej nad Zatoką Słupiańską j. Wigry. W tym roku można było zobaczyć filmy pokazujące przyrodę Polski oraz jej zagrożenia, były to: W kręgu czystych wód, Rytmy natury w Dolinie Baryczy, Zabójczy ogień oraz Sowy Polski. Po pokazach filmów organizowano konkursy; nagrodami były materiały promocyjne parku oraz gry dydaktyczne.
3.5.2.2. Letnia Akademia Przyrody
W dniach 23 – 26 lipca po raz szósty zorganizowano Letnią Akademię Przyrody, której motywem przewodnim, były barwy natury. W trakcie trwania Akademii, wciągu 4 spotkań wzięło udział 47 osób. Cztery dni Akademii to cztery różne tematy wiodące: dzień 1. – Kolory lasu, dzień 2. – Kolory łąki, dzień 3. –Kolory wody, a 4. dzień – czas gier, zabaw i konkursów to Kolory Natury - w domyśle Natury 2000. Akademię Przyrody zorganizowaliśmy w ramach projektu CZYNNA OCHRONA ZAGROŻONYCH GATUNKÓW I SIEDLISK NA OBSZARZE NATURA 2000 „OSTOJA WIGIERSKA” (LIFE11 NAT/PL/000431. Akademię organizowana jest od 2008 roku i zwykle, tak jak i w tym roku ma miejsce w Ośrodku Edukacji Środowiskowej „na Słupiu”
3.5.2.3. Zielone Kino
Po raz piąty zorganizowano pokazy filmów tzw. Zielone Kino czyli lato z filmem przyrodniczym. W tym roku filmy można było obejrzeć na 4 projekcjach w OEŚ na Słupiu oraz w Parkowym Centrum Wypoczynku WIDOK w Bryzglu. Pokazano następujące filmy: „Skrzydlaci sprzymierzeńcy lasu (21.07), „Wigierski Park Narodowy” (28.07), „Powrót bobra”(11.08), „Stara wiara” i „Sceny z życia stawonogów” (18.08). W projekcji „Starej wiary” uczestniczył współtwórca filmu Hubert Stojanowski, który opowiadał o kulisach tworzenia filmu i odpowiadał na pytania widzów. Filmy obejrzało 125 osób.
3.5.2.4. Sprzątanie Świata
Akcja "Sprzątanie Świata ‘2013" odbyła się w dniach 20-23 i 26-27 września pod hasłem „Odkrywamy czystą Polskę”. Podczas głównego dnia imprezy czyli 20 września w sprzątaniu wzięło udział około 200 osób. Przez kolejne dwa dni w akcji wzięli udział członkowie PTTK, żeglarze oraz załoga rybacka WPN. W dniach 23 – 26 września do sprzątania włączyły się lokalne szkoły. Jak co roku, podczas tegorocznej akcji sprzątane były brzegi jezior, plaże, szlaki turystyczne, ścieżki edukacyjne, parkingi, drogi gminne na terenie Parku oraz w jego otulinie, likwidowane były dzikie wysypiska. Podczas tegorocznej akcji "Sprzątanie Świata" zebrano około 1.000 kg śmieci. W sumie w akcji wzięło udział blisko 570 osób.
3.5.3. Konkursy
W 2013 roku Wigierski Park Narodowy po raz czwarty przyjął honorowy patronat w wojewódzkim konkursie wiedzy ekologicznej pt.„Różnorodność biologiczna i formy ochrony przyrody w Polsce” organizowanym przez Białowieski Park Narodowy. Konkurs adresowany był do młodzieży szkół gimnazjalnych z województwa podlaskiego i przebiegał w 3 etapach: szkolnym powiatowym i wojewódzkim. WPN koordynował przebieg konkursu na terenie powiatów: augustowskiego, sejneńskiego i w części szkół na terenie powiatu suwalskiego. Do eliminacji szkolnych przystąpiło 134 uczniów z 10 gimnazjów, do etapu powiatowego, który odbył się 10 października w siedzibie WPN w Krzywem zakwalifikowano 27 uczniów. Do etapu wojewódzkiego, który odbył się 21 listopada w Białowieskim Parku Narodowym, zakwalifikowało się 8 gimnazjalistów z następujących szkół: Zespół Szkół Społecznych STO w Augustowie, Zespół Szkół Nr 3 w Suwałkach, Zespół Szkół w Starym Folwarku, Zespół Szkół w Płocicznie – Tartak, Zespół Szkół Samorządowych w Augustowie.
Wigierski Park Narodowy był partnerem projektu pt. Wakacyjne spotkania z Suwalszczyzną prowadzonego przez Urząd Gminy Suwałki. Zorganizowano m.in. konkurs plastyczny dla szkół podstawowych (wzięło w nim udział 93 uczniów z terenu gminy) pt. Wigierski Park Narodowy oczami najmłodszych. Nagrodzone prace prezentowane były na festynie w Starym Folwarku oraz w Muzeum Wigier.
Ministerstwo Środowiska rozstrzygnęło konkurs dla Parków Narodowych pt. „Zielona lekcja w parku” realizowany w ramach ogólnopolskiej kampanii pt.:„Różnorodność biologiczna i działania na rzecz ekosystemów – ogólnopolska kampania informacyjna podnosząca świadomość nt. różnorodności biologicznej”. Zadaniem konkursowym było opracowanie koncepcji warsztatów dla wychowawców przedszkolnych i nauczycieli szkół podstawowych oraz scenariuszy zajęć dla młodszych grup wiekowych poświęconych tematyce różnorodności biologicznej. MŚ wyróżniło 6 parków narodowych w tym Wigierski Park Narodowy. Autorkami scenariuszy są Katarzyna Łukowska i Joanna Adamczewska.
3.5.4. Warsztaty, spotkania, szkolenia
W lutym 2013 r. zorganizowano szkolenie, na które zaproszeni zostali właściciele działek, na których w ramach projektu będzie usuwany niecierpek gruczołowaty oraz rolnicy i leśnicy zainteresowani programami rolnośrodowiskowymi. W spotkaniu udział wzięły 33 osoby.
Pracownicy Działu Edukacji w kwietniu 2013 r. prowadzili zajęcia praktyczne związane z badaniem środowiska wodnego w czasie warsztatów metodycznych w ramach projektu pilotażowego pt. Zielone Szkoły w Parkach Narodowych. Uczestnikami warsztatów byli nauczyciele szkół podstawowych i gimnazjów wytypowanych do udziału projekcie.
Na zaproszenie Białowieskiego Parku Narodowego w maju 2013 r. Dział Edukacji przygotował i przeprowadził warsztaty dla nauczycieli poświęcone wodzie. Prezentowano metody i formy zajęć edukacyjnych związanych ze środowiskiem wodnym, na poziomie edukacji przedszkolnej, szkół podstawowych i gimnazjalnych. Warsztaty „wodne” były jednym z punktów obchodów międzynarodowego roku współpracy w dziedzinie wody w Białowieskim Parku Narodowym.
W październiku zorganizowano warsztaty dla nauczycieli i przewodników turystycznych (szersza informacja – w części analizy poświęconej turystyce)
3.5.5. Imprezy zewnętrzne, wystawy
3.5.6. Wydawnictwa i materiały promocyjne
Dział Edukacji prowadził sprawy związane z publikacjami (postępowanie przetargowe, redakcja, rozliczenie dotacji oraz dystrybucja):
3.5.7. Dotacje na działalność edukacyjną – przygotowanie wniosków, realizacja
Umowa dotacji Nr 010/13/B-EE/PO-319/D z dnia 28.03.2013 r. z WFOŚiGW w Białymstoku. Zakres rzeczowy umowy to zorganizowanie imprezy Festiwal Wody oraz przygotowanie i wydanie 4 numerów kwartalnika Wigry. Kwota rozliczonej dotacji to 47 507,58 zł.
3.6. Muzeum Wigier Maciej Ambrosiewicz
Zespół Muzeum Wigier wchodzi w skład Działu Edukacji Wigierskiego Parku Narodowego.
Punkt Informacji Turystycznej w Muzeum Wigier podlega ogólnopolskiej certyfikacji informacji turystycznej, którą przeprowadziły Polska Organizacja Turystyczna i Podlaska Regionalna Organizacja Turystyczna. W wyniku certyfikacji, Muzeum otrzymało 3 kategorię, czyli 3 gwiazdki na cztery możliwe. Certyfikacja ważna jest od sierpnia 2012 do sierpnia 2014 roku
3.6.1. Programy edukacyjne
Muzeum Wigier to nie tylko zwiedzanie ekspozycji z przewodnikiem lub indywidualnie, ale również zajęcia edukacyjne skierowane do dzieci, młodzieży i osób dorosłych. W roku 2013 pracownicy muzeum przeprowadzili 36 lekcji muzealnych, w których uczestniczyło 951 osób oraz 379 zajęć na Wodnych Ścieżkach Edukacyjnych.
Spośród oferty edukacyjnej największym zainteresowaniem cieszyły się zajęcia na Wodnych Ścieżkach Edukacyjnych (rejsy łodzią Leptodora II - od maja do października 2013 roku z rejsów łodzią skorzystało 2276 osób) oraz lekcje muzealne, z których największym powodzeniem cieszyły się takie tematy jak: „Bóbr i jego rodzinka”, „Zwierzęta Wigierskiego Parku Narodowego”, „Badamy wodę”. Muzeum służyło również jako miejsce spotkań dla nauczycieli, odbywały się tu warsztaty, szkolenia dla rolników i przewodników turystycznych, organizowane przez WPN.
3.6.2. Imprezy i akcje organizowane w Muzeum Wigier
3.6.3. Wystawy
3.6.4. Udostępnienie muzeum
W 2013 roku Zespół ds. Muzeum Wigier prowadził ewidencję zwiedzających i uczestniczących w lekcjach muzealnych. Muzeum Wigier w Starym Folwarku w 2013 roku odwiedziło 14 020 osób.
Turyści, którzy odwiedzili Muzeum to w większości Polacy, najczęściej z Warszawy i województwa mazowieckiego. Zagraniczni goście Muzeum pochodzili z takich krajów jak: Niemcy, Litwa, Wielka Brytania, Włochy, Holandia, USA, Białoruś, Litwa, Finlandia, Rosja, Słowacja.
Blisko połowę wszystkich zwiedzających – 49.62% (6957 osób) stanowili turyści indywidualni, pozostałą część - odwiedzający w grupach zorganizowanych (221 grup, w których było 7063 osoby). Wśród osób zwiedzających muzeum indywidualnie 65,20 % stanowili dorośli. Muzeum odwiedziło 256 turystów z zagranicy, co stanowi 1,8% ogółu zwiedzających.
Gościły tu także grupy z dalszych zakątków Polski w tym m. in. z Warszawy, Białegostoku, Poznania, Krakowa. Porównując tegoroczny sezon turystyczno-edukacyjny w Muzeum Wigier z rokiem 2012, widoczny jest spadek liczby zwiedzających o 19,1%; przyczyny tego stanu rzeczy można doszukiwać się w złej, deszczowej pogodzie jaka miała miejsce w sezonie letnim, niedostateczna informacja wizualna i reklamowa o muzeum, a także zubożenie społeczeństwa.
Turyści zadawali najczęściej pytania dotyczące funkcjonowania muzeum, atrakcji w WPN i jego okolicy, potraw regionalnych, noclegów, rowerów, kajaków i żaglówek. Uwagi ze strony odwiedzających dotyczyły bardzo złej jakości parkingu przy muzeum oraz słabe oznakowanie przy trasie Suwałki – Sejny (brak wyraźniejszego oznaczenia, że muzeum znajduje się w Starym Folwarku; istniejąca tabliczka kierunkowa Muzeum przy zjeździe jest za mało czytelna).
Turyści pozytywnie ocenili Muzeum Wigier. Do najlepszych doświadczeń podczas pobytu zaliczyli przede wszystkim interaktywną, nowoczesną formę edukacji, która pozwala na samodzielne zwiedzanie oraz oddziałuje intensywniej na zmysły i emocje odbiorców co w większym stopniu umożliwia poznawanie tajemnic świata przyrody. Wysoką ocenę podobnie jak w roku ubiegłym miały rejsy Leptodorą II.
Wysoką ocenę zyskał wśród odwiedzających Muzeum Wigier cykl spotkań z podróżnikami oraz Noc Muzeów.
Projekty realizowane przez muzeum.
3.6.5. Promocja
a) Wydawnictwa i materiały promocyjne, plakaty. W 2013 roku Muzeum Wigier do każdej wystawy wydawało po 2 szt. plakatów oraz wysyłało po 250 zaproszeń drogą elektroniczną, promujących to samo wydarzenie. Dodatkowo wydrukowano 10 tys. kolorowych ulotek reklamowych (w formacie wizytówki) i informowano media oraz portale internetowe o organizowanych wydarzeniach.
b) Targi, portale W 2013 roku Muzeum Wigier było promowane na targach turystycznych, w wydawnictwach i portalach internetowych, w tym:
c) Inne działania promocyjne:
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
