3.4.3 Obserwacje rzadkich gatunków zwierząt

Wojciech Misiukiewicz

Poniżej przedstawiono tabelę zawierającą informacje o obserwacjach gatunków zwierząt uznawanych na terenie parku za nieliczne bądź rzadko obserwowane.

3.4.4 Obserwacje ptaków na jeziorze Wigry w 2009 r.

Dorota i Jerzy Zawadzcy

W 2008 r. wykonano 4 pełne kontrole (pływanie wzdłuż całej linii brzegowej jeziora) w maju, lipcu, sierpniu i wrześniu (tab. 15) oraz prowadzono obserwacje punktowe z ambon w Kruszniku i Bryzglu, na Piaskach, z 3 punktów od strony Mikołajewa i Rosochatego Rogu oraz z mostu na Postawie, i półwyspu Wigierskiego.

Za względnie reprezentatywne można uznać dane z monitoringu o liczebności oraz o rozrodzie perkoza dwuczubego i łabędzia niemego. Wstępne porównanie danych o rozrodzie perkoza w 2008 i 2007 r. pokazuje wyższą produktywność i sukces lęgowy w 2008 r. Również wyraźnie wyższa była produktywność łabędzia niemego. W zatoce Wigierki dwukrotnie obserwowano parę wodzącą pisklęta odmiany polskiej („immutabilis”), noszące białą szatę pisklęcą. W lęgu były 2 białe i 3 szare pisklęta.

Liczebność krzyżówki oraz nurogęsia prawdopodobnie jest nieco zaniżona, natomiast dla gągoła wydaje się być wiarygodna. Prawidłowy jest trend sezonowy liczebności łyski (rosnący od maja do września) z względnie wiarygodną liczebnością ok. 3300 osobników jesienią. Podobnie jest w przypadku kormorana, którego liczebność na Wigrach silnie wzrasta po skończeniu lęgów.

W trakcie liczeń stwierdzono obecność gatunków rzadkich:

- perkozek Tachybaptus ruficollis: 1 osobnik 13.08

- krakwa Anas strepera: 3 osobniki 23.05

- podgorzałka Aythya nyroca – 1 samica 23.05

- rybitwa białoskrzydła Chlidonias leucopterus 3 osobniki 23.05.

- czapla biała Egretta alba – 4 osobniki 13.08

Wytłuszczono gatunki lęgowe

3.4.5 Opieka nad chorymi i rannymi zwierzętami

Wojciech Misiukiewicz

W 2008 roku, w ośrodku rehabilitacji w Maćkowej Rudzie zapewniono opiekę zwierzętom rannym w wypadkach losowych. Zestawienie tych zwierząt przedstawia poniższa tabela.

3.5 Działalność edukacyjna

Joanna Adamczewska, Katarzyna Łukowska

Dział Edukacji w 2008 roku realizował zadania na podstawie rocznego Planu pracy na rok 2008. Zadania z zakresu edukacji były realizowane w trzech pierwszych kwartałach roku przez 8-osobowy zespół: kierownika, sześciu specjalistów ds. edukacji oraz specjalistę ds. promocji i wydawnictw. W IV kwartale, w związku z przygotowaniami do uruchomienia nowego obiektu jakim jest Muzeum Wigier zmieniono strukturę organizacyjną Działu Edukacji, wydzielając Zespół ds. Muzeum Wigier. Według formularza pt. Ewidencja aktywnych form edukacji odnotowano udział 9000 osób w działaniach edukacyjnych w 2008r. W 2008 roku prowadzono następujące działania edukacyjne:

W 2008 roku od 8 maja do 22 października odbyło się 29 spotkań w OEŚ Słupie, w tym warsztaty dla nauczycieli „Znam i chronię” oraz „Letnia Akademia Przyrody – Sowy Polski”. Pozostałe imprezy to Podlaski Festiwal Nauki i Sztuki, 7 spotkań Letniej Akademii Przyrody oraz 19 zajęć z poznawania makrofauny dennej jeziora Wigry, badania chemizmu wody, poznawania walorów ścieżki edukacyjnej „Jeziora”, poznawania bioróżnorodności lasu oraz impreza „Świat przygody – świat przyrody”. Jedne zajęcia były prowadzone w języku angielskim. W tych 19 zajęciach uczestniczyły 604 osoby.

W Ośrodku Edukacji Środowiskowej latem mieszkali naukowcy, studenci i ich pomocnicy prowadzący badania jeziora Wigry. Od maja do września było w sumie 41 osób.

W 2008 r. kontynuowano rozpoczęte w listopadzie 2007 r. zajęcia koła ekologicznego pt. „Wigierski Tropiciel”. W zajęciach uczestniczyła dziesięcioosobowa grupa dzieci z suwalskich szkół. Zorganizowano 9 spotkań w okresie od stycznia do maja, o następującej tematyce: „Dokarmiamy ptaki zimą”, „Ptaki zimujące w Polsce” „Tropy zwierząt” „Zimowe dokarmianie zwierząt” „Ostoje zwierząt” „Ptaki środowiska wodnego” „Migracje ptaków” „Wabienie i obserwacja ptaków”.

Prowadzono prelekcje i zajęcia w szkołach na terenie parku i poza nim, wzięło w nich udział 800 osób (30 spotkań). Pracownicy Działu Edukacji aktywnie uczestniczyli w wydarzeniach i imprezach szkolnych. Ponadto w ciągu całego roku do rozmaitych placówek oświatowych dostarczano wydawnictwa własne i pozyskane z innych ośrodków. Przykłady prowadzonej w 2008 współpracy ze szkołami:

• cykl spotkań pt. „Cztery pory roku” w SP Nr 11 w Suwałkach;

• współorganizacja pikniku ekologicznego w Przedszkolu Nr 3 w Suwałkach;

• wystawa posterowa w Liceum Ogólnokształcącym w Sejnach – konkurs fotograficzny „Poznajemy sejneńską Amazonię”

W ramach edukacji regionalnej prowadzono zajęcia edukacyjne z dwóch tematów:

• „Nie święci garnki lepią” czyli warsztaty ceramiczne, w których uczestniczyło: 170 uczniów, w tym 20 uczniów niewidomych oraz 15 uczniów z różnym stopniem niepełnosprawności psychomotorycznej;

• warsztaty tkackie, w których wzięło udział 70 osób.

Ponadto w dniach 6 -11 marca 2008 r. w siedzibie Wigierskiego Parku Narodowego odbyły się warsztaty z plastyki obrzędowej, związanej ze Świętami Wielkanocnymi. Dzieci i młodzież z okolicznych miejscowości pod okiem instruktorów wykonywała świąteczne dekoracje ludowe. Uczniowie z Gimnazjum w Raczkach wycinali papierowe firanki, które zgodnie z naszą tradycją były przygotowywane do wiosennej dekoracji okien. Prace były wykonywane pod okiem pani Anastazji Sidor. Dzieci ze Szkoły Podstawowej w Kaletniku przygotowały wielkanocne palmy i uczyły się malować pisanki. 11 marca 2008 roku odbyły się warsztaty z wykonywania pisanek. Pod fachowym okiem pani Krystyny Cieśluk uczyły się ludowych wzorów w ozdabianiu wielkanocnych pisanek. W warsztatach uczestniczyło w sumie około 85 osób.

W ramach edukacji regionalnej wspólnie ze Stowarzyszeniem Pastwisko oraz firmą AquaEl przed świętami Bożego Narodzenia dzieci z okolic Starego Folwarku i Krzywego uczestniczyły w warsztatach związanych ze świątecznym zdobnictwem. Uczniowie z czterech szkół wysłuchali wykładów o tradycjach świątecznych w naszym regionie, a następnie pod okiem instruktora wykonali własnoręcznie ozdoby. Na bombkach, namalowane zostały tradycyjne motywy o charakterze przyrodniczym. W warsztatach uczestniczyło 140 osób.

W 2008 roku kontynuowano współpracę ze szkołami zaangażowanymi w realizację Programu Ekozespołów. W pierwszej połowie roku kontynuacja dotyczyła edycji programu ogłoszonej na rok szkolny 2007/2008. W roku szkolnym 2007/2008 do programu przystąpiło 150 uczniów z 9 placówek. W konkursie na najlepiej i najefektywniej działający ekozespół pod tytułem “Nasze działania na rzecz Ziemi – czyli ekozespoły w naszej szkole i przedszkolu” wybrano następujące placówki, które zgłoszone zostały do konkursu ogólnopolskiego: Przedszkole Nr 3 w Suwałkach, SP w Starym Folwarku, SP w Monkiniach, SP w Karolinie, SP Nr 4 w Suwałkach. W drugiej połowie roku 2008 ogłoszono nabór zainteresowanych szkół do edycji programu i konkursu na rok szkolny 2008/2009. Do programu przystąpiło 10 instruktorów z 6 szkół (łączna liczba zgłoszonych uczniów – 120 osób). Realizacja programu w roku szkolnym 2008/2009 polegała na organizacji kampanii szkolnych na rzecz zmniejszania tzw. śladu ekologicznego, konkurs natomiast nosił tytuł: „Ekozespoły zmniejszają swój ślad ekologiczny”. Rozstrzygnięcie konkursu i podsumowanie programu nastąpi w czerwcu 2009 roku. Park, jako lokalny koordynator programu przekazał wszystkim instruktorom i uczestnikom materiały dydaktyczne – poradniki, podręczniki, ankiety, plakaty, biuletyny, które zostały wydane przez Fundację GAP Polska w Warszawie.

Ponadto 5 maja 2008 roku zawarto kolejne porozumienie z Fundacją GAP Polska – Plan Globalnego Działania na rzecz Ziemi w Warszawie, w zakresie współpracy przy wdrażaniu i koordynacji Programu Ekozespołów na terenie parku i okolic. Porozumienie zawarto do dnia 30 czerwca 2009 r.

Jest to program edukacyjny o zasięgu ogólnopolskim, opracowany przez Gorczański Park Narodowy, adresowany do uczniów klas I – III szkół podstawowych. Obejmuje on trzy lata nauczania zintegrowanego i jest zgodny z podstawa programową. Roczny cykl zajęć dla każdej klasy składa się z dziesięciu tematów, przeznaczonych do realizacji w kolejnych miesiącach roku szkolnego. Wigierski Park Narodowy jest koordynatorem tego programu w szkołach z terenu powiatów: augustowskiego, sejneńskiego i suwalskiego. W ramach kontynuacji tego programu edukacyjnego zostały przeprowadzone warsztaty dla nauczycieli klas I – III i dla nauczycieli przedszkoli, w których uczestniczyło 15 nauczycieli zainteresowanych prowadzeniem programu.

Prowadzone są również zajęcia edukacyjne dla uczniów ze szkół zaangażowanych w realizację programu od roku 2006. W zajęciach terenowych uczestniczyło 40 uczniów.

Wigierski Park Narodowy w dniach 9-10 maja 2008 r. zorganizował dwudniowe warsztaty dla nauczycieli pt. „Znam i chronię”. Warsztaty zorganizowano we współpracy z Ligą Ochrony Przyrody i miały one na celu propagowanie wiedzy o ochronie gatunkowej roślin i zwierząt oraz o cennych przyrodniczo siedliskach i programach ochrony czynnej. W programie warsztatów uwzględniono m.in. następujące wykłady i zajęcia praktyczne: „Programy czynnej ochrony wybranych gatunków roślin i zwierząt w Wigierskim Parku Narodowym”; „Płazy Wigierskiego Parku Narodowego” – wykład i zajęcie praktyczne w terenie na ścieżce edukacyjnej „Płazy” – mgr inż. Aleksandra Mackiewicz; „Ekosystemy wodne Wigierskiego Parku Narodowego”, zajęcia praktyczne – „Badanie makrofauny dennej jeziora Wigry”; „Bóbr – powrót hydroarchitekta” – wykład, film i zajęcia praktyczne w terenie”.

W dniach 22 – 25.01.2008 zorganizowano „Ferie z Wigierskim Parkiem Narodowym”. Zajęcia trwały od godziny 10.00 do 14.00. Pierwszego dnia uczestnicy obejrzeli prezentację o ptakach zimą oraz wykonywali karmniki dla ptaków pod okiem rzeźbiarza z Nowej Wsi – pana Czesława Tarasiewicza. Dodatkową atrakcją warsztatów była nauka wykonywania drewnianych ozdób. Następny dzień rozpoczął się prezentacją o śladach i tropach zwierząt. Dzieci i młodzież mogły również nauczyć się rozpoznawania śladów i tropów w czasie terenowej wycieczki. Kolejny dzień ferii był związany z obróbką papieru. Warsztaty przebiegały w dwóch grupach tematycznych po cztery godziny zajęć. Warsztaty były przygotowaniem do wykonywania wielkanocnych dekoracji świątecznych. Dzieci pod okiem instruktora z Muzeum Regionalnego w Węgorzewie miały okazję nauczyć się wykonywania kwiatów z papieru jako dekoracji z okazji Świąt Wielkanocnych. W warsztatach uczestniczyły dzieci z okolic Krzywego i Starego Folwarku. W ramach ferii zorganizowano też konkurs plastyczny pt. „Zima jaką widzimy”. Na zakończenie ferii zostały zorganizowane gry i zabawy zimowe. Łącznie w feriach wzięło udział 175 dzieci z okolicznych miejscowości.

W dniu 30 kwietnia w WPN zorganizowano obchody Międzynarodowego Dnia Ziemi. W imprezie wzięło udział około 500 osób. W programie imprezy były m.in.:

• wycieczki terenowe z przewodnikami – piesze i rowerowe;

• wiosenna akcja porządkowania szlaków i ścieżek;

• projekcje filmów i prezentacje;

• zwiedzanie wystaw;

• gry i zabawy ruchowe;

• gra terenowa;

• warsztaty plastyczne ( w tym papieroplastyka).

Wigierski Park Narodowy przygotował i obsługiwał stoisko podczas obchodów Dnia Ziemi na Polach Mokotowskich w Warszawie, które miały miejsce 27 kwietnia 2008 r.

Wigierski Park Narodowy przyłączył się po raz szósty do organizacji Festiwalu Nauki i Sztuki. W bieżącym roku gospodarzem VI Festiwalu była Wyższa Szkoła Finansów i Zarządzania w Białymstoku. Festiwal w WPN miał miejsce 27 i 28 maja. Program obejmował cykl wykładów, zajęć terenowych, laboratoryjnych i warsztatowych o następujących tematach: Ptaki Suwalszczyzny, Stacja Edukacyjna Wigry w Starym Folwarku, Inwazyjne gatunki roślin Wigierskiego Parku Narodowego. W pierwszym dniu uczestniczyło ok. 40 osób. W drugim dniu odbywała się edukacja w terenie i na zajęciach laboratoryjnych.: Badanie makrofauny dennej jeziora Wigry w Ośrodku Edukacji Środowiskowej nad Zatoką Słupiańską; Badanie chemizmu wód Jeziora Czarnego i Suchara II, Zwierzęta bagien i torfowisk na ścieżce edukacyjnej Płazy w Rosochatym Rogu; Widzę i rozpoznaję - co rośnie na torfowisku przy Sucharze III i IV; Słucham i rozpoznaję - kto tak śpiewa w lesie na ścieżkach edukacyjnych Las i Suchary, konkursy wiedzy przyrodniczej i zabawy ruchowe. W zajęciach uczestniczyło ok. 120 osób.

Celem przedsięwzięcia było opracowanie i wdrożenie oferty spędzania wolnego czasu dzieci i młodzieży wraz z opiekunami, na łonie przyrody, w sposób aktywny i twórczy. Ideą, która nam przyświecała było objęcie dzieci i młodzieży, a także osób dorosłych procesem edukacji ekologicznej w sposób kompleksowy – nie tylko poprzez udział w zajęciach zorganizowanych w czasie roku szkolnego, ale także w okresie wakacyjnym.

Realizację zadania rozpoczęto od zadań związanych z promocją Letniej Akademii Przyrody:

1.  Opracowano ulotkę informacyjną o Letniej Akademii Przyrody w formie składanej broszury i plakatu.

2. Materiały te powielono metodą „małej poligrafii” na tzw. ryzografie oraz na kolorowym ksero w ilości około 2000 sztuk i dystrybuowano je przez cały okres trwania przedsięwzięcia. Ulotka została rozesłana m.in. do osób i instytucji w regionie świadczących usługi w zakresie turystyki (kwaterodawcy, wypożyczalnie sprzętu turystycznego, ośrodki i pensjonaty, centra informacji turystycznej). Materiały informacyjne dostępne były także w Centrum Informacji Turystycznej Wigierskiego Parku Narodowego, w wersji elektronicznej rozesłano je do portali internetowych, będących źródłem informacji o regionie oraz o ofercie turystycznej. Ulotki informujące o poszczególnych wydarzeniach w ramach Letniej Akademii Przyrody (Zielone Kino, Zielony Autobus, Poznaj WPN na rowerze) były także rozdawane podczas imprez lokalnych, na stoisku informacyjnym Wigierskiego Parku Narodowego (m.in. Jarmark Wigierski, Święto Siei, etc.). Ponadto ulotki w formie plakatów, dzięki uprzejmości Przedsiębiorstwa Komunikacji Miejskiej w Suwałkach, rozwieszono we wszystkich autobusach i na przystankach autobusowych na terenie miasta Suwałki.

3. Przygotowano materiały informacyjne dla lokalnych mediów (Gazeta Współczesna, Radio Białystok, Radio 5, Tygodnik Suwalski, TVP Białystok, TV Vectra w Suwałkach), ponadto uzyskano patronat medialny Tygodnika Suwalskiego i Radia 5. Na antenie radia odbył się cykl spotkań z organizatorami Letniej Akademii Przyrody, promujący poszczególne wydarzenia zaplanowane na okres wakacyjny.

4. Pełna informacja o wszystkich działaniach w ramach Letniej Akademii Przyrody była na bieżąco zamieszczana na stronie internetowej Wigierskiego Parku Narodowego http://www.wigry.org.pl.

Istotną formą promocji Letniej Akademii Przyrody było spotkanie informacyjne w formie dwudniowych warsztatów dla nauczycieli z placówek oświatowych z regionu, które odbyły się w dniach 13-14 czerwca 2008 r. Uczestnicy warsztatów otrzymali komplety materiałów informacyjnych o imprezach zaplanowanych na wakacje, natomiast do szkół, z których nie było uczestników, materiały rozesłano drogą korespondencyjną. Warsztaty miały także na celu prezentację metod i technik edukacji ekologicznej oraz oferty edukacyjnej Wigierskiego Parku Narodowego. W czasie warsztatów prezentowano tematy zajęć możliwe do realizacji z uczniami na terenie Wigierskiego Parku Narodowego, w tym m.in.: Świat mrówek Wigierskiego Parku Narodowego, Metody bioindykacji stanu środowiska na podstawie skali porostowej oraz Inwazyjne gatunki roślin Wigierskiego Parku Narodowego, były to wykłady połączone z zajęciami praktycznymi w terenie. W drugim dniu warsztatów odbyły się wykłady poświęcone ornitofaunie WPN-u oraz wykorzystaniu pakietu edukacyjnego „Sowy” na zajęciach praktycznych z uczniami. Uczestnicy warsztatów otrzymali materiały pomocniczce w postaci zbioru materiałów prezentowanych i przygotowanych przez prowadzących poszczególne bloki tematyczne w czasie warsztatów oraz zaświadczenia o udziale w warsztatach w formie dyplomów.

W okresie wakacyjnym (lipiec, sierpień) zrealizowano następujące działania:

Zorganizowano 8 spotkań, w formie 3-godzinnych warsztatów otwartych dla wszystkich chętnych w Ośrodku Edukacji Środowiskowej nad Zatoką Słupiańską jeziora Wigry. Osoby zainteresowane udziałem w warsztatach przyrodniczych mogły skorzystać z tzw. Zielonego Autobusu czyli przedłużonej linii komunikacji miejskiej. Autobus linii nr 4 w każdy piątek dojeżdżał z Suwałk aż do Ośrodka Edukacji Środowiskowej nad jeziorem Wigry. W zajęciach licznie uczestniczyła zarówno młodzież jak i dzieci młodsze wraz z opiekunami – rodzicami, dziadkami. Zajęcia prowadzono w sali wykładowej i laboratoryjnej Ośrodka oraz w terenie. Każde spotkanie było poświęcone innej tematyce, w tym m.in.: badaniu wody, rozpoznawaniu organizmów łąkowych, leśnych i wodnych. Zrealizowano zajęcia pt.: Leśna ścieżka przygód, Młodzi reporterzy przyrody, Co żyje na dnie jeziora Wigry?, Poznajemy jezioro, Różnorodność biologiczna, Łąka – zielony mikroświat, Co w trawie piszczy?, Tropem bobra. Zajęcia terenowe i laboratoryjne prowadzono z wykorzystaniem różnorodnych pomocy dydaktycznych, których część została zakupiona ze środków WFOŚiGW w Białymstoku. Uczestnicy zajęć brali także udział w konkursach wiedzy, otrzymując nagrody, także sfinansowane ze środków funduszu. W spotkaniach wzięło udział około 165 osób.

W każdy czwartek wakacji organizowano wyprawy rowerowe pod opieką przewodnika dla wszystkich chętnych. W sumie odbyło się 8 wycieczek rowerowych, których tematyka związana była z walorami przyrodniczymi parku narodowego oraz zagadnieniami ochrony przyrody i krajobrazu. W spotkaniach wzięło udział około 60 uczestników. Podczas zajęć zorganizowano także konkursy wiedzy przyrodniczej, a najaktywniejsi uczestnicy zostali nagrodzeni. Zakup nagród sfinansowano ze środków WFOŚiGW w Białymstoku.

Zorganizowano otwarte, wieczorne pokazy filmów o tematyce przyrodniczej. Zaplanowano zorganizowanie trzech pokazów, jednak z uwagi na duże zainteresowanie i frekwencję uczestników zorganizowano dodatkowy, czwarty pokaz. Ze względu na sprzyjającą aurę pogodową, pokazy filmów organizowano na otwartym powietrzu, na stacji początkowej Wigierskiej Kolejki Wąskotorowej w Płocicznie. Wyświetlano głównie filmy dokumentalne i przyrodnicze, w których główne role grali ludzie z terenu Suwalszczyzny i piękne suwalskie pejzaże. Były to: Powrót bobra J. i B. Walencików, Żywot Mateusza Witolda Leszczyńskiego, Zemsta głuszca, Biały walc nad Czarną Hańczą Waldemara Karwata i Andrzej Pankiewicza, Kopalnia nad Czarną Hańczą Leszka Skrzydło oraz Piasek jest drapieżnikiem Krystiana Matyska i Doroty Adamkiewicz. W pokazach wybranych filmów wzięli udział także ich twórcy bądź bohaterowie, co przyczyniło się wzbogacenia pokazów o dyskusję. W spotkaniach wzięło udział ponad 200 osób.

Wraz z początkiem wakacji ogłoszono konkurs fotograficzny, w który mogli wziąć udział wszyscy chętni, w kilku kategoriach wiekowych. Dla tych, którzy chcieli wzbogacić swój warsztat pracy zorganizowano dwa dwudniowe warsztaty fotograficzne (łącznie 4 spotkania), podczas których odbywały się zajęcia teoretyczne i praktyczne dotyczące techniki fotografii cyfrowej i kompozycji. Prowadzący (w tym m.in. znany i ceniony fotografik Piotr Malczewski) prezentowali swoje prace jako przykłady wybranych technik, odbył się także przegląd prac uczestników warsztatów wraz z ich omówieniem. Konkurs fotograficzny rozstrzygnięto w drugiej połowie września 2008 r. Celem konkursu było utrwalenie na fotografiach najpiękniejszych zakątków Wigierskiego Parku Narodowego i tych elementów przyrody, kultury i krajobrazu, które są najbardziej charakterystyczne dla terenu parku, a także uwrażliwianie młodzieży i dorosłych na piękno naszego regionu. W konkursie mogły wziąć udział wszystkie osoby amatorsko zajmujące się fotografowaniem. Uczestników oceniano w trzech grupach wiekowych: I – do lat 15, II – 16 - 20 lat, III – powyżej 20 lat. Na konkurs napłynęły 43 prace (część jednak napłynęła po terminie końcowym lub też nie spełniła wymogów konkursu). W dniu 24 września 2008 r. komisja konkursowa w składzie: prof. Andrzej Strumiłło – przewodniczący, Radosław Krupiński (pracownik Domu Pracy Twórczej na Wigrach) oraz Maciej Kamiński, Jarosław Borejszo i Piotr Fiedorowicz (pracownicy Wigierskiego Parku Narodowego) oceniła nadesłane prace i przyznała nagrody. Uroczyste wręczenie nagród odbyło się podczas Święta Siei w Domu Pracy Twórczej na Wigrach. Nagrody zostały zakupione m.in. ze środków WFOŚiGW w Białymstoku, o czym poinformowano wszystkich uczestników imprezy i laureatów konkursu. We wszystkich działaniach związanych z warsztatami i konkursem fotograficznym (warsztaty, konkurs, uroczyste wręczenie nagród, wystawa prac) wzięło w sumie udział około 250 osób.

Ze środków WFOŚiGW w Białymstoku wydana została broszura informacyjnej o formach edukacji ekologicznej oferowanych przez Wigierski Park Narodowy, w nakładzie 2000 egzemplarzy z tzw. „wkładką czasową” czyli ulotką z bieżącymi informacjami, aktualnymi na rok 2008. Broszura jest dystrybuowana do szkół w naszym regionie.

Tegoroczną akcję zorganizowano w WPN już po raz 14, w dniu 17 września oraz w dniach 21-27 września 2009 r., wzięło w niej udział około 665 osób – uczniów okolicznych szkół podstawowych, gimnazjów, szkół średnich, pracowników parku. Zebrano ok. 1,5 tony śmieci – na szlakach turystycznych i ścieżkach edukacyjnych, na poboczach głównych dróg, polach biwakowych, na obrzeżach lasów. Sprzątano także szlak wodny na rzece Czarnej Hańczy i brzegi jeziora Wigry – Zatokę Zadworze. Wszystkim uczestnikom zorganizowano wspólne ogniska z poczęstunkiem. W porównaniu z poprzednimi latami ilość śmieci pozostawianych na szlakach znacznie zmniejszyła się.

W 2008 r. WPN włączył się aktywnie w organizację Święta Siei (4 edcyja), cyklicznej imprezy na terenie Domu Pracy Twórczej w Wigrach. „Święto Siei" jest imprezą, która ma na celu prezentację zagadnień związanych z rybołówstwem i ochroną ryb oraz promocję walorów regionu. W programie jednodniowej imprezy znalazły się m.in.: degustacje potraw – Targ Rybny, wycieczki z przewodnikiem do wystawy Historia i tradycje rybołówstwa i rybactwa nad Wigrami w Czerwonym Folwarku, gry, konkursy o tematyce „wędkarskiej i rybnej”, prezentacje multimedialne i wykłady o dawnych technikach połowu spod lodu, o tajemniczych głąbielach z Wigier (czyli naszej siei i sielawie), wręczenie nagród laureatom konkursu fotograficznego i zwycięzcom Loterii Wigierskiej.

Wigierski Park Narodowy włączył się w organizację ogólnopolskiego konkursu wiedzy ekologicznej, koordynowanego przez Białowieski Park Narodowy. Ogólny Konkurs Wiedzy Ekologicznej w roku 2008 miał już swoją drugą edycję. Do konkursu zaprosiliśmy szkoły z terenu trzech powiatów: augustowskiego, sejneńskiego i suwalskiego. W etapie szkolnym, regionalnym i wojewódzkim (koordynowanych przez Wigierski Park Narodowy) wzięło udział w sumie 160 osób z 13 gimnazjów. W styczniu 2008 r. w siedzibie WPN odbyło się uroczyste wręczenie nagród laureatom etapu regionalnego (w randze wojewódzkiego). W etapie regionalnym wzięło udział 29 uczniów. W maju br. w siedzibie BPN w Białowieży odbył się finał (etap ogólnopolski) edycji 2007/2008 r. Wigierski Park Narodowy zgłosił do tego etapu czworo uczniów: Karol Staniszewski (Gimnazjum w Przerośli), Szymon Murawski (Gimnazjum w Rutce Tartak), Agnieszka Szmyt z Zespołu Szkół w Nowince i Karolina Tkaczuk (Zespół Szkół Samorządowych w Augustowie).

We wrześniu 2008 roku ogłoszono III edycję konkursu. W 13 gimnazjach przeprowadzono etap szkolny (uczestniczyło około 200 uczniów). Dalsze etapy konkursu będą prowadzone w roku 2009.

Dział Edukacji uczestniczył w następujących imprezach organizowanych poza terenem parku (wybrano najważniejsze):

• 14 lutego – wykład Bagna w Zespole szkół Techniczno – Rolniczych na podsumowaniu projektu Poznajemy sejneńską „Amazonię”;

• 21 lutego – Prezentacja Muzeum Wigier na Podlaskiej Marce Roku 2007 w białostockich Spodkach;

• 1 – 4 maja – stoisko WPN w Domu pracy Twórczej na Wigrach podczas Majówki Wigierskiej;

• 15 maja – Kujawsko-Pomorskie Centrum Edukacji Ekologicznej w Bydgoszczy – prezentacja Wigierskiego Parku Narodowego – wystawa posterowa, prelekcje, pokaz filmu o WPN oraz zajęcia ceramiczne;

• 21 maja – dworzec PKP w Białymstoku – otwarcie wystawy Wigierski Park Narodowy w starej pocztówce. Prezentacja o Muzeum Wigier;

• 14 – 17 sierpnia – stoisko WPN na terenie Domu Pracy Twórczej na Wigrach podczas „V Jarmarku Wigierskiego”;

• 20 – 21 listopada – konferencja w Kampinoskim Parku Narodowym Edukacja na terenach chronionych. Referat Budowanie akceptacji społecznej dla form i metod ochrony przyrody - 20 lat doświadczeń Wigierskiego Parku Narodowego (E. Perkowska).

W 2008 r. czynne były następujące wystawy:

• stała wystawa „Nad Wigrami” w siedzibie WPN w Krzywem;

• stała wystawa „Historia i tradycje rybołówstwa nad Wigrami” w Czerwonym Folwarku (odnowiono i uzupełniono aranżację);

• stała wystawa etnograficzna pt. „Ocalić od zapomnienia”;

• wystawa czasowa pt. „Wigierski Park Narodowy” w Sejnach;

• wystawa czasowa pt. „Nawigierskie militaria” w Czerwonym Folwarku;

• 11.03 – 15.04 – wystawa powarsztatowa plastyki obrzędowej: palmy i firanki w holu siedziby dyrekcji WPN;

• 15.04 – 15.09 – wystawa Poznajemy sejneńską „Amazonię” w holu siedziby dyrekcji WPN;

• 15.09 – 15.11 – wystawa Letnia Akademia Przyrody, w tym wystawa prac nagrodzonych w konkursie fotograficznym Wśród lasów i jezior w holu siedziby dyrekcji WPN.

Do Działu Edukacji wpłynęło 47 pism z prośbą o przesłanie materiałów informacyjnych i promocyjnych. Wszystkim zainteresowanym udzielono odpowiedzi i przesłano, bądź przekazano wydawnictwa WPN. Materiały przekazywano także osobom zgłaszającym się bezpośrednio do Działu Edukacji – głównie nauczycielom, uczniom i studentom.

W 2008 roku Wigierski Park Narodowy przygotował następujące wydawnictwa i materiały promocyjne:

• broszura edukacyjna „Wśród lasów i jezior”;

• ulotka informacyjna „Muzeum Wigier”;

• materiały promocyjne z nadrukiem Muzeum Wigier – torby bawełniane, koszulki, długopisy, ołówki, widokówki;

• ulotki z ofertą edukacyjną WPN („Edukacja regionalna” i „Ośrodek Edukacji Środowiskowej”);

• komplet ulotek (tzw. wziątków do Muzeum Wigier, które dostępne są w wybranych punktach wystaw w muzeum. Ulotki – tytułów wydano w czterech wersjach językowych: polskiej, angielskiej, niemieckiej i litewskiej).

10. Przygotowanie i realizowanie wniosków o dotacje na działalność edukacyjną

W 2008 roku przygotowano:

• wniosek do NFOŚiGW pt. Edukacja w Wigierskim Parku Narodowym 2008-2009. Wniosek w pierwszym etapie oceny nie otrzymał dofinansowania, umieszczono go na liście rankingowej. W drugiej połowie roku przy ponownym rozpatrzeniu wniosek otrzymał dofinansowanie, realizacja zadań jest kontynuowana w 2009 roku.

• wniosek do Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2007 -2013 – V oś priorytetowa, w ramach konkursu 6/2008 na działania edukacyjne na obszarach chronionych – Kwartalnik Wigry jako narzędzie edukacji mieszkańców terenu Wigierskiego Parku Narodowego i jego okolic. Wniosek przeszedł pozytywną ocenę formalną i merytoryczną I stopnia.

• do WFOŚiGW w Białymstoku z dziedziny edukacji ekologicznej pt. Letnia Akademia Przyrody – wniosek rozpatrzono pozytywnie, zadania zrealizowano.

• do WFOŚiGW w Białymstoku z dziedziny edukacji ekologicznej pt. Wydanie materiałów edukacyjnych do Muzeum Wigier – wniosek rozpatrzono pozytywnie, zadanie zrealizowano.

• do WFOŚiGW w Białymstoku z dziedziny edukacji ekologicznej pt. Edukacja w Wigierskim Parku Narodowym.2008-2009 (wnioskowano o sfinansowanie wydanie numeru specjalnego kwartalnika Wigry w formie albumu z okazji XX-lecia WPN”. W 2008 r. podpisano umowę, zadanie będzie realizowane w 2009 r.

We współpracy z Augustowsko – Suwalskim Towarzystwem Naukowym pracownicy Działu Edukacji przygotowali wniosek pt. Epoka lodowcowa – inicjatywy lokalne jako przejaw demokratycznych przemian społecznych do programu RITA 2008. Wniosek został rozpatrzony negatywnie.

Dalej »