3.2. Ochrona lądowych ekosystemów nieleśnych 

Dorota Zaborowska

  

W 2004 r. powierzchnia gruntów nieleśnych w zarządzie parku uległa zmianie w związku z dostosowaniem bazy danych powierzchniowych WPN do Powszechnej Ewidencji Gruntów. Podział tych gruntów według kategorii użytkowania przedstawia się następująco:

  • grunty orne - 184,80 ha
  • łąki - 65,94 ha
  • pastwiska - 48,20 ha
  • nieużytki - 181,45 ha

  

W porównaniu do roku poprzedniego, gdzie podano dane na podstawie materiałów BULiGL wystąpiły różnice w powierzchniach poszczególnych użytków, tj. o 28,95 ha więcej jest użytków rolnych, natomiast mniej o 18,55 ha nieużytków i o 12,42 ha mniej lasów, co w rezultacie prawie nie ma wpływu na ogólną powierzchnię ekosystemów lądowych. Rozbieżności powstały na skutek ustalenia przez BULiGL stanu faktycznego na gruncie, część użytków rolnych porosła lasem lub stały się nieużytkami. Wyniki tych prac nie zostały jednak uzgodnione z Ewidencją Gruntów. Park będzie czynił systematyczne starania, aby zaktualizować dane stanu posiadania WPN w rejestrach Ewidencji Gruntów w poszczególnych starostwach.

  

W ramach ochrony czynnej w 2004 roku wykonano zabiegi polegające na :

  • usuwaniu zakrzaczeń i koszeniu podmokłych łąk na pow. 16,36 ha, wraz z usuwaniem biomasy poza powierzchnię, w celu utrzymania obecnie istniejących zbiorowisk roślinnych oraz przeciwdziałania ich zarastaniu;
  • 2-krotne koszenie zarośli trojeści amerykańskiej na pow. 0,50 ha, w celu trwałego jej usunięcia (gatunek obcego pochodzenia).

Zabiegi te zostały sfinansowane przez NFOŚiGW .

  

Grunty rolne o pow. 130,02 ha (44%) są użytkowane rolniczo:

  • przez pracowników WPN-u w formie deputatów - 48,4 ha;
  • przez miejscowych rolników na podstawie umów dzierżawnych - 54,5 ha;
  • na potrzeby parku – 27,12 ha, z tego 6,04 ha wykorzystano na poletka zaporowe (owies, żyto+wyka, proso), w celu zatrzymania zwierzyny w lesie w okresie nasilonych szkód w uprawach rolnych. Dalsze 21,08 ha to uprawy rolne pod zasiewy owsa i żyta, w celu utrzymania gruntów w odpowiedniej kulturze, zachowania różnorodności biologicznej, zapewnienia materiału siewnego na poletka zaporowe oraz zapobiegania zarastaniu gruntów rolnych przez roślinność drzewiastą i krzewy.

Dzięki posiadaniu całego zestawu maszyn sfinansowanego przez NFOŚiGW zwiększono powierzchnię uprawną o 11,39 ha w stosunku do roku poprzedniego. Dodatkowo w celu uzupełnienia bazy sprzętu dokupiono siewnik rzędowy, również dzięki pomocy finansowej NFOŚiGW.

  

W związku z wejściem Polski do Unii Europejskiej i uruchomieniem płatności bezpośrednich do gruntów rolnych, WPN złożył wniosek o przyznanie płatności bezpośrednich do 22,80 ha gruntów oraz do 15,70 ha dodatkowo z tytułu wsparcia działalności rolniczej na obszarach o niekorzystnych warunkach gospodarowania (ONW).

  

     

3.2.1. Ochrona różnorodności biologicznej w rolnictwie

Joanna Górecka

  

W 2004 roku kontynuowano realizację programu “Zachowanie i ochrona różnorodności biologicznej w rolnictwie na terenie WPN”. Zadanie to realizowali pracownicy WPN-u. Organizacją prowadzącą było Stowarzyszenie Konferencja Służb Ochrony Przyrody Zielone Płuca Polski, we współpracy z parkiem. Kolejnym etapem projektu było stworzenie szkółki jabłoni. Powstała ona w miejscowości Tartak, na terenie będącym własnością WPN-u. W szkółce zostaną wyprodukowane sadzonki lokalnych odmian jabłoni. W kwietniu posadzono na przygotowanym pod szkółkę terenie 300 podkładek (silnie rosnące podkładki – antonówki), a w sierpniu zostały na tych podkładkach zaszczepione zrazy pobrane ze starych drzew tradycyjnych odmian, które na terenie parku zinwentaryzowano. Pielęgnacja szkółki polegała na odchwaszczaniu, opryskiwaniu przeciwko mszycy, podlewaniu w razie potrzeby. Drzewka, po ścięciu nad oczkiem wiosną i po sezonie wegetacyjnym, jesienią 2005 r. trafią do przydomowych sadów rolników z terenu parku.

  

Przy okazji sadzenia i szczepienia drzewek odbyły się spotkania z rolnikami. W kwietniu przyszło tylko kilku, zaś w sierpniu lista uczestników liczyła kilkanaście osób.

  

Z powodu przeciągających się negocjacji z Fundacją EkoFundusz w sprawie dofinansowania tego projektu zakup zwierząt rodzimych ras zostanie zrealizowany w roku 2005.

  

       

3.2.2. Krajowy Program Rolnośrodowiskowy

Joanna Górecka, Jarosław Borejszo

  

Wraz z przystąpieniem Polski do Unii Europejskiej został uruchomiony program rolnośrodowiskowy. Jest to jedna z form pomocy finansowej udzielanej rolnikom. Program ten jest jednak inny niż pozostałe działania pomocowe, ponieważ jego głównym przesłaniem jest zachowanie piękna przyrody i krajobrazu naszych wsi. Krajowy Program Rolnośrodowiskowy oznacza istotną zmianę w systemie ochrony przyrody w Polsce, zakłada bowiem, że rolnik może z powodzeniem uprawiać czynną ochronę przyrody na terenie własnego gospodarstwa. Program ten może stać się najważniejszym finansowym instrumentem ochrony przyrody na gruntach nie stanowiących własności Skarbu Państwa. Za udział w programie rolnik będzie otrzymywał wynagrodzenie w formie rekompensaty za ograniczenia lub prace wykonane na rzecz różnorodności biologicznej, środowiska i krajobrazu. Teren Wigierskiego Parku Narodowego znajduje się w jednej z 69 wydzielonych geograficznie stref priorytetowych. Strefa, której częścią jest park oznaczona jest symbolem 20A – “Pojezierna” i obejmuje obszar powiatu suwalskiego, większość obszaru powiatu sejneńskiego oraz obręby geodezyjne Ateny, Bryzgiel i Krusznik w gminie Nowinka (powiat augustowski). W tej strefie można się ubiegać o środki na realizację wszystkich siedmiu pakietów:

  • Rolnictwo zrównoważone.
  • Rolnictwo ekologiczne.
  • Utrzymanie łąk ekstensywnych.
  • Utrzymanie pastwisk ekstensywnych.
  • Ochrona gleb i wód.
  • Strefy buforowe.
  • Zachowanie rodzimych ras zwierząt gospodarskich.

  

We wrześniu 2004 minął pierwszy termin składania wniosków na pakiet “Rolnictwo ekologiczne”. Kolejne terminy składania wniosków to 15 stycznia i 15 czerwca 2005 roku.

W listopadzie 2004 r. dwoje przedstawicieli parku (Z. Szkiruć i J. Górecka) uczestniczyło w jednotygodniowym szkoleniu w zakresie zagadnień związanych z realizacją programu rolnośrodowiskowego.

W grudniu 2004 roku park złożył wniosek do Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa o pomoc techniczną na przeprowadzenie szkoleń dla rolników z terenu parku i okolicy. Trwa oczekiwanie na odpowiedź.

    

    

    

  
  
           

spis treści

strona główna WPN

dalej