3. ANALIZA I OCENA WYPEŁNIANIA PODSTAWOWYCH FUNKCJI PARKU

3.1. Ochrona ekosystemów leśnych (dokończenie)

3.1.3. Pozyskanie i sprzedaż drewna

Wojciech Kamiński

W 2004 roku masa drewna usuniętego w ramach przeprowadzonych zabiegów ochronnych (cięć pielęgnacyjnych i przygodnych) wyniosła ogółem 20,31 tys. m³, w tym 19,73 tys. m³ grubizny, co stanowi 108% przyjętego planu. Strukturę sortymentową przedstawia tabela poniżej.

Tabela 5. Struktura sortymentowa drewna usuniętego w ramach zabiegów ochronnych w 2004 roku

Sortyment	Masa ogółem [m³]	w tym:
Sortyment	Masa ogółem [m³]	trzebież wczesna	trzebież późna	użytki przygodne
M1, M2 iglaste	532	32	22	478
WC0 SO	539	3	124	412
WD SO	2445	1	35	2409
WB0 SW	17	0	0	17
WC0 SW	1315	0	15	1300
WD0 SW	2615	0	12	2603
S2A SO	1880	1035	449	396
S2B SO	1580	406	750	424
S2A SW	554	83	39	432
S2B SW	1652	40	78	1534
S4 iglaste	5548	178	146	5224
S3B iglaste	54	14	28	12
S10 iglaste	42	1	35	6
RAZEM IGLASTE	18773	1793	1733	15247
M1, M2 liściaste	49	12	3	34
WC0 OS	31	8	23	0
WD OS	6	6	0	0
WB0 BRZ	13	0	13	0
WC0 BRZ	34	0	34	0
S2A BRZ	266	160	90	16
S2B BRZ	151	133	13	5
S2A/B OS	239	142	96	1
S2A/B OL	19	17	2	0
S2A/B DB	50	5	5	40
S4 liściaste	677	321	205	151
RAZEM LIŚCIASTE	1535	804	484	247
RAZEM MASA	20308	2597	2217	15494

Głównym źródłem pochodzenia drewna, podobnie jak w latach ubiegłych, były zabiegi prowadzone w ramach porządkowania stanu sanitarnego lasu. W 2004 roku odnotowano zahamowanie wzrostu populacji kornika drukarza. Masa usuniętego drewna świerkowego zasiedlonego przez tego owada pozostała na poziomie z roku 2003. Biorąc pod uwagę istniejącą cykliczność we wzroście i spadku populacji należy spodziewać się, że w roku 2005 zagrożenie dla stabilności ekosystemów ze strony kornika będzie malało. W stosunku do roku poprzedniego zanotowano wzrost o 3 tys. m³ masy usuniętego drewna sosnowego w związku z występowaniem przypłaszczka granatka (tab. 8). Owad ten zasiedlał głównie silnie prześwietlone drzewostany sosnowe i przestoje pozostawione na kilkuletnich uprawach. Ogółem w ramach cięć przygodnych usunięto 14,99 tys. m³ drewna.

Jednocześnie w ciągu roku zarejestrowano i pozostawiono w lesie 875 szt. drzew martwych, nie zagrażających stanowi sanitarnemu ekosystemów lądowych. Liczby drzew według gatunków pozostawionych w poszczególnych obwodach ochronnych przedstawia tabela poniżej.

Tabela 6. Posusz jałowy zarejestrowany i pozostawiony na pniu w 2004 roku

Obwód Ochronny	Sosna	Świerk	Liściaste	Razem
LIPNIAK	61	4	2	67
KRZYWE	27	7	63	97
LESZCZEWEK	59	13	18	90
GAWARZEC	86	0	53	139
SŁUPIE	61	53	9	123
POWAŁY	11	7	11	29
KRUSZNIK	15	16	21	52
LIPOWE	96	21	12	129
MIKOŁAJEWO	50	22	8	80
WYSOKI MOST	61	4	4	69
RAZEM WPN	512	126	147	875

Łącznie w latach 1997 – 2004 wyznaczono i pozostawiono do naturalnego rozkładu 4468 szt. drzew stanowiących posusz jałowy (w tym: sosna – 2691 szt., świerk – 1028 szt., liściaste – 749 szt.)

Tabela 7. Posusz jałowy zarejestrowany i pozostawiony na pniu w latach 1997-2003

Obwód Ochronny	Rok
Obwód Ochronny	1997-1998	1999	2000	2001	2002	2003	2004	RAZEM
LIPNIAK	74	63	37	32	57	66	67	396
KRZYWE	91	38	44	47	72	112	97	501
LESZCZEWEK	53	34	56	34	68	52	90	387
GAWARZEC	91	45	69	15	57	100	139	516
SŁUPIE	117	94	105	55	126	81	123	701
POWAŁY	26	13	34	8	29	28	29	167
KRUSZNIK	28	37	111	7	40	44	52	319
LIPOWE	177	83	80	54	133	144	129	800
MIKOŁAJEWO	38	21	51	50	51	80	80	371
WYSOKI MOST	20	24	43	31	45	78	69	310
RAZEM WPN	715	452	630	333	678	785	875	4468

Równocześnie z systematycznym prowadzeniem zabiegów ochronnych w starszych drzewostanach przystąpiono do wykonania planowych zabiegów pielęgnacyjnych w drzewostanach II i III klasy wieku, na powierzchni 229,36 ha. W analizowanym okresie, w ramach trzebieży wczesnej i późnej pozyskano ogółem 4,74 tys. m³ surowca drzewnego, z czego 3,47 tys.m³ to gatunki iglaste, a 1,27 tys.m³ liściaste. Przyjęty plan masowy i powierzchniowy trzebieży został całkowicie zrealizowany. W stosunku do roku ubiegłego masa surowca usuniętego w ramach zabiegów pielęgnacyjnych utrzymała się na tym samym poziomie.

Tabela 8. Analiza pozyskania drewna w ramach cięć pielęgnacyjnych, przygodnych i sanitarnych w latach 2000-2004

Rok	Pozyskanie grubizny ogółem (w tys. m³)	w tym		pozyskanie grubizny według gatunków
Rok	Pozyskanie grubizny ogółem (w tys. m³)	z użytków przygodnych i sanitarnych	z cięć pielęgnacyjnych	sosna	świerk	liściaste
2000	31,18	17,67	13,51	18,26	10,53	2,39
2001	13,25	5,61	7,64	8,71	2,61	1,93
2002	21,46	16,56	4,90	8,77	10,86	1,83
2003	17,36	12,88	4,48	5,34	10,32	1,70
2004	19,73	14,99	4,74	8,15	10,09	1,49

Zamieszczona powyżej tabela przedstawia strukturę pozyskania drzewna w Wigierskim Parku Narodowym w ostatnim pięcioleciu. Przeciętne pozyskanie w ramach ochronnych zabiegów pielęgnacyjnych, przygodnych i sanitarnych w tym okresie wyniosło 20,60 tys. m³. Jak wynika z analizy rozmiar zabiegów przeprowadzonych w 2004 roku znajduje się poniżej średniej z ostatnich 5 lat. Od 3 lat na jednakowym, niskim poziomie pozostaje rozmiar planowanych zabiegów trzebieżowych.

Podsumowując, należy stwierdzić, że stan sanitarny lasu po przeprowadzonych zabiegach ochronnych nie budzi zastrzeżeń. Zadania w ocenie Zakładu Ochrony Lasu w Olsztynie są wykonywane prawidłowo, zgodnie z wydawanymi poleceniami i wskazówkami.

W 2004 roku sprzedano ogółem 20389 tys.m³ drewna. Szczegółowo strukturę sprzedaży według sortymentów przedstawia tabela “Sprzedaż drewna” - załącznik nr 10a do analizy. Na koniec analizowanego roku nie było nie sprzedanego zapasu drewna.

3.1.4. Ochrona przeciwpożarowa

Piotr Pieczyński

1. Zagrożenie pożarowe w 2004 roku

W roku 2004 odnotowano 69 dni z II i III stopniem zagrożenia pożarowego, w tym 27 dni o najwyższym III stopniu zagrożenia. Wilgotność ściółki mierzona o godzinie 900 spadała poniżej 10% 8 razy a poniżej 28% 76 razy. Najniebezpieczniejszym pożarowo miesiącem był czerwiec. W tym miesiącu odnotowano 12 dni w II i III stopniu zagrożenia pożarowego.

Rysunek 2. Liczba dni w stopniach zagrożenia pożarowego w okresie 1.04–31.09.2004

Rysunek 3 Liczba dni w zakresach wilgotności ściółki mierzonej o godz. 9 w okresie 1.04–31.09.2004

2. Realizacja wniosku szczegółowego z ochrony przeciwpożarowej.

W 2004 roku realizowano następujące zadania:

konserwowano 14,2 km pasów izolacyjnych;
na bieżąco konserwowano sprzęt łączności bezprzewodowej, przeciwpożarowy i punkty czerpania wody;
porządkowano pobocza dróg pod względem ochrony przeciwpożarowej na powierzchni 81 ha;
powiększono prześwity na odcinku 13,6 km dróg;

Koszt ochrony przeciwpożarowej w roku 2004 wyniósł 59831,38 zł.

3. Dane statystyczne występowania pożarów oraz poniesionych strat

Dane dotyczące występowania pożarów oraz poniesionych strat przedstawiono w tabeli poniżej.

Tabela 9. Pożary w granicach WPN w 2004 roku

L.p.	Charakter pożaru	Pow. w ha.	Przyczyna pożaru	Wielkość strat Skarb Państwa
1	Obszar leśny, podpowierzchniowy ugaszony w zarodku	zasięg punktowy	od ogniska rozpalonego przez turystów	brak
2	Pożar budynku		nieumyślne zaprószenie ognia niedopałkiem	wypalone elementy przeznaczone do rozbiórki i likwidacji, bez strat
3	Obszar leśny, powierzchniowy ugaszony w zarodku	zasięg punktowy 2m²	nieumyślne zaprószenie ognia niedopałkiem	brak

4. Służba Ochrony Przeciwpożarowej Parku

Od 2002 roku na terenie WPN działa Służba Ochrony Przeciwpożarowej Parku: patroluje teren, zabezpiecza miejsca zdarzenia do działań ratowniczych, pomaga jednostkom ochrony przeciwpożarowej w prowadzeniu akcji, uczestniczy w działaniach edukacyjnych parku. W 2004 roku SOPP uczestniczył w akcji edukacyjnej pt. “Nie wypalaj traw”, prowadzonej w szkołach podstawowych na terenie WPN-u. Służba 11 razy podejmowała samodzielne czynności rozpoznawczo - gaśnicze. Większość wyjazdów dotyczyła patrolowania terenu oraz rozpoznania i lokalizacji miejsca zdarzenia.