Tekst:
Anna i Lech
Krzysztofiak
Zdjęcia:
Emilia
Daniłowicz,
Jan
Krasnodębski,
Lech
Krzysztofiak,
Wojciech
Misiukiewicz,
Ewa Przytuła
Wykonanie
strony:
KAJA
2003
|
Ptaki łąk i pól
Kulik
wielki
(Numenius arquata)
|
Obszar Wigierskiego Parku Narodowego to nie tylko lasy i wody, ale również tereny otwarte, które stanowią około 17% jego powierzchni. Są to głównie łąki i pola uprawne, a także torfowiska i murawy kserotermiczne. Możemy tu zaobserwować szereg gatunków ptaków charakterystycznych dla terenów otwartych, takich
jak: czajka, skowronek, przepiórka, czy kuropatwa. Spotykamy tu również ptaki z grupy brodźców. Charakteryzują się one długimi nogami i dziobami, dzięki
którym mogą poszukiwać pokarmu w strefie przybrzeżnej zbiorników wodnych. W czasie poszukiwania pokarmu na łąkach długie dzioby sprawiają, że ich oczy
zawsze znajdują się powyżej poziomu traw, co pozwala im w porę uniknąć niebezpieczeństwa. Do grupy ptaków terenów otwartych należą między innymi: kulik
wielki, rycyk, przepiórka, skowronek polny i pokląskwa.
Kulik wielki Numenius arquata należy do rodziny bekasowatych. Długość ciała ok. 60 cm, długość skrzydła 28-32 cm. Zarówno samiec, jak i samica ubarwione są podobnie, szarobrązowo z
długimi ciemnymi plamami na grzbietowej stronie ciała. Samica wyraźnie większa od samca. Dziób długi, charakterystycznie zagięty ku dołowi. Po ziemi
porusza się wolno, lata niezbyt wysoko. Zamieszkuje wilgotne łąki, bagna i stepy. Żywi się owadami, mięczakami, drobnymi bezkręgowcami, młodymi płazami, a
także jagodami i nasionami. Gniazda (płytkie zagłębienia w ziemi) buduje na ziemi lub na wystających kępach turzyc. Pożywienia najczęściej poszukuje w glebie i mule. Wyprowadza jeden lęg w roku. Składa 4 jaja, które rodzice wysiadują na zmianę. Poza sezonem lęgowym żyje w grupach i stadach. Przylatuje w marcu-kwietniu, odlatuje w lipcu - listopadzie. Zimuje w krajach śródziemnomorskich, w Afryce i Azji.
Rycyk
(Limosa limosa) |
Rycyk Limosa limosa należy do rodziny bekasowatych. Długość ciała około 45 cm, długość skrzydła około 20 cm, ciężar ciała - 230-370 g. Samica podobna do samca, jest jednak od niego większa. Ubarwienie popielato-brązowe, z ciemnymi pasami na grzbiecie. Zamieszkuje wilgotne łąki, torfowiska, brzegi wód. Żywi się bezkręgowcami i
nasionami roślin.
Gniazdo zakłada na ziemi w kępie traw lub turzyc. Na przełomie kwietnia i maja składa 4 jaja, którymi opiekują się oboje rodzice.
Zdolność lotu młode osiągają po 4 tygodniach. Zimuje wokół Morza Śródziemnego, w Afryce Równikowej, w Azji i Australii.
Przepiórka
(Coturnis coturnis) |
Przepiórka Coturnis coturnis należy do rodziny bażantowatych. Ptaki te szybko i wytrwale biegają, ale latają niezbyt zwinnie. Porozumiewają się między sobą głośnym wołaniem. Żyją na terenach otwartych, takich jak łąki i pola uprawne, gdzie znajdują pokarm, na który składają się rośliny i drobne bezkręgowce. Długość ciała około 19 cm,
rozpiętość skrzydeł 36 cm, ciężar 110 g. Samica bardzo podobna do samca, jedyna różnica widoczna jest w ubarwieniu podgardla - u samicy jest ono białawe, u samca zaś ciemnobrązowe. Ubarwienie brązowo-żółto-szare, z ciemniejszymi podłużnymi plamami. Gniazdo zakłada na ziemi, ukryte wśród roślinności. Na
przełomie maja i czerwca samica składa 7-16 jaj, które sama wysiaduje. Przepiórka należy do zagniazdowników - ich pisklęta tuż po wykluciu są zdolne do
opuszczenia gniazda. Zimuje w południowej Europie, Afryce i Azji Mniejszej. W ostatnich latach liczebność przepiórki drastycznie spadła. Zjawisko to
spowodowane jest głównie zamianą charakteru upraw rolnych oraz masowym odłowem podczas przelotu przez kraje śródziemnomorskie.
Skowronek polny
(Alauda arvensis) |
Skowronek polny Alauda arvensis należy do rodziny skowronków i jest najbardziej charakterystycznym ptakiem terenów otwartych. Długość ciała ok. 18 cm, długość skrzydła do 12 cm, ciężar
ciała 40 g. Na głowie słabo widoczny czubek z piór. Ubarwienie samca i samicy takie samo, szarobrunatne, plamkowane. Zamieszkuje tereny otwarte, głównie
łąki i pola uprawne. Pokarm stanowią głównie owady i nasiona roślin. Bardzo sprawnie biega po ziemi, jego pazurki są długie i płaskie. Dzięki śpiewom
skowronek określa swój rewir bez konieczności podejmowania walki z sąsiadem. Gniazda zakłada na suchych miedzach lub obszarach o niskiej roślinności, nie zagrożonych zalaniem przez wodę. Wyprowadza 2-3 lęgi w roku, począwszy od początku kwietnia. Samica składa 4-5 jaj, które sama wysiaduje. Młode opuszczają
gniazdo po 9-11 dniach. Skowronek ląduje zawsze z dala od gniazda, a następnie ostrożnie zbliża się do niego, wędrując między kępami traw. Dzięki
ochronnemu upierzeniu jest na ziemi prawie niewidoczny. Przylatuje w marcu - kwietniu, odlatuje we wrześniu - listopadzie. Zimuje w południowej Europie,
północnej Afryce, Indiach i Chinach.
Pokląskwa
(Saxicola ruberta) |
Pokląskwa Saxicola rubetra należy do rodziny drozdowatych. Długość ciała ok. 12,5 cm, długość skrzydła ok. 8 cm, ciężar ciała ok. 15 g. Poza sezonem lęgowym samiec i samica ubarwione
brunatno na grzbiecie i kremowo na brzuchu, wiosną samiec ubarwiony bardziej kontrastowo, z rdzawym nalotem na piersi i żółtym rysunkiem na grzbiecie.
Zamieszkuje głównie wilgotne łąki i torfowiska. Lata na krótkie odległości, lotem falistym, czasem zawisa w powietrzu. Często przysiada i wykonuje
gwałtowne ruchy skrzydłami i ogonem. Odżywia się owadami, pająkami i dżdżownicami. Wyprowadza jeden, czasem dwa lęgi w roku. Gniazdo (z liści traw i młodych roślin z dodatkiem włosia) zakłada w wygrzebanym w ziemi dołku pod kępami traw. W drugiej połowie maja samica składa 5-6 jaj, które sama wysiaduje.
Opuszcza gniazdo tylko wieczorem w celu zdobycia pokarmu. Pisklętami opiekują się oboje rodzice. Przylatuje pod koniec kwietnia, odlatuje we wrześniu.
Zimuje w Afryce, na południe od Sahary.
|