|
PŁAZY
|
||||||||||||||||
Tekst:
|
Kumak
KUMAKI Bombina wyglądają jak małe ropuszki - ich skóra, podobnie jak u ropuch, pokryta jest licznymi brodawkami, nie mają jednak charakterystycznych dla ropuch parotydów. Brak im również błon bębenkowych. Cechą odróżniającą kumaki od innych płazów jest sercowaty lub trójkątny kształt źrenicy. Jad zawarty w gruczołach skórnych kumaka jest jednym z najsilniejszych spośród jadów produkowanych przez nasze płazy.
W Polsce spotykamy dwa gatunki kumaków: kumaka nizinnego Bombina bombina i kumaka górskiego Bombina variegata. Na terenie WPN występuje tylko kumak nizinny.
Kumak nizinny występuje w Europie środkowej i wschodniej, w Polsce jest stosunkowo pospolity na całym obszarze, prócz terenów górskich. Na gody wybiera małe i płytkie zbiorniki wody stojącej, o mulistym dnie i obfitej roślinności wodnej, np.: stawy, glinianki, rowy, rozlewiska wody deszczowej. W rejonie WPN spotykany jest w małych, śródpolnych oczkach na gruntach kilku wsi, np.: w Rosochatym Rogu, Leszczewie, Królówku i Kaletniku.
Długość ciała kumaka waha się od 4 do 6 cm. Grzbietowa strona ciała przyjmuje barwę szaro-brunatną lub czarną, spodnia strona jest natomiast ciemnoniebieska lub czarnopopielata, pokryta nieregularnymi, pomarańczowymi plamami. W poczuciu zagrożenia kumak przyjmuje charakterystyczną pozę: unosi kończyny, pokazując jaskrawo ubarwione powierzchnie wewnętrzne stóp i dłoni.
Kumak jest zwierzęciem ciepłolubnym i najsilniej spośród naszych płazów związanym ze środowiskiem wodnym. Aktywny jest raczej w ciągu dnia, rzadziej w nocy. Ze snu zimowego budzi się w kwietniu, gody odbywa od maja do czerwca, czasem jeszcze w lipcu. W okresie godowym u samców rozwijają się parzyste rezonatory - worki powietrzne, umieszczone na dnie jamy gębowej. Samce wydają charakterystyczne, metaliczne dźwięki, przypominające wielokrotnie powtarzaną głoskę "U". Po popisach głosowych samce łączą się z samicami w tzw. ampleksus, po czym samica składa jaja, zapładniane przez samca. Niewielkie pakiety skrzeku przyczepiane są do pędów roślin podwodnych.
Kijanki wykluwają się po 8-10 dniach. Pod koniec lata, po okresie intensywnego odżywiania się, kijanki ulęgają przeobrażeniu, mierzą wtedy około 1,5 cm. Kumak nizinny zimuje gromadnie w rozpadlinach, norkach, pod liśćmi. Żyje około 20 lat.
Pokarmem kumaka są głównie zwierzęta wodne: pajęczaki (np. wodopójki), skorupiaki (dafnie, oczliki, małżoraczki), larwy i poczwarki owadów wodnych, na lądzie zaś polują na owady (pluskwiaki, mrówki), wije i ślimaki.
Ze względu na silnie toksyczną wydzielinę gruczołów jadowych kumaki nie mają wielu wrogów naturalnych, należą do nich np. zaskroniec, żmija, niektóre ptaki drapieżne, norka amerykańska i tchórz.
Podstawową formą ochrony kumaka nizinnego jest ochrona jego miejsc rozrodu (niewielkich, śródpolnych oczek wodnych), polegająca na pogłębianiu wysychających stawów lub odtwarzaniu już zanikłych.
|
|||||||||||||||
|
|
|
