|
kliknij,
aby powiększyć
|
CELE I FORMY OCHRONY
Park narodowy, zgodnie z jego prawną definicją, obejmuje obszar
wyróżniający się szczególnymi wartościami przyrodniczymi, naukowymi,
społecznymi, kulturowymi i edukacyjnymi, na którym ochronie podlega cała
przyroda oraz walory krajobrazowe. Oznacza to, iż ochrona przyrody i krajobrazu jest najważniejszym celem parku, i że celowi temu muszą być
podporządkowane wszystkie działania na jego terenie.
Ochrona przyrody obejmuje zachowanie istniejącej różnorodności gatunków i
ich siedlisk oraz odtwarzanie i przywracanie do właściwego stanu tych
ekosystemów, które uległy przekształceniu – najczęściej pod wpływem
działalności człowieka. W zależności od specyfiki poszczególnych
ekosystemów, istniejących zagrożeń oraz możliwości eliminacji tych
zagrożeń, działania ochronne mogą przybierać różne formy.
Na terenie parku realizowane są trzy główne formy ochrony: - ochrona
ścisła, której celem jest utrzymanie przebiegu naturalnych procesów
przyrodniczych (12% powierzchni parku), - ochrona czynna, przy której
możliwa jest ingerencja człowieka w celu uzyskanego pożądanego efektu (70%
powierzchni parku), - ochrona krajobrazowa (18% powierzchni parku), której
celem jest utrzymanie lub odtworzenie regionalnych cech krajobrazu
kulturowego; podlegają jej w większości grunty prywatne w WPN.
W praktyce ochronnej okazało się, że prosty podział na ochronę ścisłą,
czynną i krajobrazową jest niewystarczający. Na potrzeby parku obszary
ochrony czynnej zostały zróżnicowane na cztery kategorie, w zależności od
celów i sposobów działania: zachowawczą, stabilizującą, renaturyzacyjną i
rekonstrukcyjną. Podobny podział zastosowano dla ochrony krajobrazowej,
jednak w tym przypadku ma to charakter głównie postulatywny, gdyż w
ogromnej większości dotyczy obszarów prywatnych, na które wpływ
administracji parku jest ograniczony.
Większość zadań związanych z aktywną ochroną przyrody na obszarze
znajdującym się w zarządzie WPN jest realizowana przez pracowników parku
narodowego. Oni także odpowiadają za organizację badań naukowych i
monitoringu środowiska, przygotowanie parku do zwiedzania, działalność
edukacyjną oraz zwalczanie przestępstw i wykroczeń dotyczących ochrony
przyrody. Dla osiągnięcia swoich celów park współpracuje z wieloma
instytucjami i organizacjami oraz korzysta z krajowych i zagranicznych
źródeł finansowania.
Skuteczna ochrona walorów przyrodniczych i krajobrazowych parku wymaga
współpracy administracji parku z lokalnymi władzami samorządowymi,
instytucjami, organizacjami i mieszkańcami WPN-u. Dotyczy to m.in.
inwestycji związanych z ochroną środowiska, jak rozbudowa sieci
wodociągowej i kanalizacyjnej, budowa i modernizacja oczyszczalni ścieków
czy rozwiązywanie problemów dotyczących gospodarki odpadami. Szczególne
znaczenie ma współpraca parku i samorządów przy sporządzaniu miejscowych
planów zagospodarowania przestrzennego bądź przygotowywaniu decyzji
lokalizacyjnych.
Aktualizacja: 2022-05, J. Borejszo
|
