SCENARIUSZE ZAJĘĆ EDUKACYJNYCH
„Wszystko wam oddam tylko nie te trawy Łąk pokoszonych i cień pod modrzewiem, Szuwarem pachną zamulone stawy I coś gadają. Co takiego? Nie wiem.” Kazimierz Wierzyński
Wigierski Park Narodowy przedstawia zbiór scenariuszy zajęć z zakresu edukacji ekologicznej. Pomysł wydania pojawił się w wyniku wieloletniej współpracy pracowników dydaktycznych Wigierskiego Parku Narodowego z lokalnymi szkołami, z suwalskimi placówkami oświatowo- wychowawczymi i ścisłą współpracą, trwającą dziesięć lat z Liceum Ogólnokształcącym nr 3 w Suwałkach. Większość zajęć terenowych prowadzona jest na ścieżkach edukacyjnych, a także w sali ekspozycyjnej lub z wykorzystaniem profesjonalnego sprzętu laboratoryjno-mikroskopowego w Ośrodku Edukacji Środowiskowej Wigierskiego Parku Narodowego. Obecnie na terenie Parku istnieje sześć ścieżek edukacyjnych: Las, Suchary, Płazy, Jeziora, Puszcza i Eksploatacja dóbr puszczańskich. Każda jest atrakcyjna przyrodniczo. Do wszystkich ścieżek opracowane są przewodniki, które mogą służyć jako cenna pomoc dydaktyczna podczas prowadzenia lekcji w terenie.
W Wigierskim Parku Narodowym podejmowane są różne przedsięwzięcia edukacyjne: warsztaty dla nauczycieli, akcje (Sprzątanie Świata, Nie wypalaj traw!, Uwaga żaba na drodze i inne), obchody Dnia Ziemi, warsztaty z ceramiki, zajęcia terenowe dla różnych szkół, prelekcje w szkołach i rozmaite konkursy (plastyczne, ekologiczne, z wiedzy o Wigierskim Parku Narodowym, Suwalszczyźnie, z dziedzictwa kulturowego naszego regionu itp.). Efektem jednego z konkursów są opracowane scenariusze zajęć terenowych, których autorami są nauczyciele. Z początkiem 2004 roku, został ogłoszony konkurs na opracowanie scenariusza zajęć „Po ścieżkach edukacyjnych Wigierskiego Parku Narodowego”. Prezentowany zbiór scenariuszy zawiera propozycje metod, form i treści do realizacji ścieżki międzyprzedmiotowej jaką jest edukacja ekologiczna w szkole podstawowej, gimnazjum i szkołach ponadgimnazjalnych. Pokazują, jak podobne treści można zrealizować przy pomocy różnych metod i środków dydaktycznych, często wykonanych przez samych nauczycieli. Dołączone załączniki, instrukcje, karty pracy gotowe do powielenia, mogą ułatwić przygotowanie nauczyciela do lekcji, a jednocześnie wymagają od ucznia samodzielności.
Wiele radości sprawia uczniom na zajęciach samodzielne rozwiązanie problemu, wyszukanie potrzebnych informacji, udzielnie odpowiedzi zgodnej z oczekiwaniem prowadzącego. Jeszcze więcej satysfakcji sprawiają zajęcia, podczas których uczniowie zdobywają wiedzę poprzez zabawę, gry i rywalizację. Wiem to z własnego, wieloletniego doświadczenia dydaktycznego, że najdłużej zostaje w pamięci ucznia wiedza, którą zdobył przez własne doświadczenie i działania praktyczne.
Propozycje tematów i sposób ich realizacji mogą być pomocne początkującym nauczycielom, mniej doświadczonym dydaktykom, leśnikom i innym osobom zajmującym się edukacją i wychowaniem młodych ludzi. Mam nadzieję, że zaproponowane Państwu scenariusze będą przydatne w pracy dydaktycznej, jak również staną się inspiracją do tworzenia własnych, zapewne jeszcze lepszych i pomysłowych zajęć, lekcji w terenie.
Wiesława Malinowska
Spis scenariuszy (do pobrania w formacie *.pdf)
1. Poznajemy otaczającą nas przyrodę (Maria Maliszewska).
2. Przyroda i historia najbliższych okolic (Maria Maliszewska).
3. Opisujemy krajobraz (Wiesława Malinowska).
4. Na łące (Maria Maliszewska).
5. Rośliny i zwierzęta Wigierskiego Parku Narodowego (Anna Łazarska).
6. Jaki jest las w Twojej okolicy? (Irena Świacka).
7. Oceniamy krajobraz (Wiesława Malinowska).
8. Czy wszystkie lasy są takie same? (Krystyna Skrocka).
9. Poznajemy rośliny nagonasienne i okrytonasienne (Elżbieta
Wasilewska).
10. Walory przyrodnicze Wigierskiego Parku Narodowego (Wiesława
Malinowska).
11. Poznajemy ścieżkę Suchary (Wiesława Malinowska).
12. Poznajemy las i jego mieszkańców (Jan Grzędziński).
13. Tajemniczy świat suwalskich sucharów (Grażyna Żukowska).
14. Czy ktoś mnie polubi? Jestem płazem (Wiesława Malinowska).
15. Poznajemy walory przyrodnicze ścieżki edukacyjnej Jeziora (Wiesława
Malinowska).
16. Tropem bobrów (Wiesława Malinowska).
17. Poznajemy zwierzęta Wigierskiego Parku Narodowego (Wiesława
Malinowska).
18. Moja mała Ojczyzna to Suwalszczyzna. Jak dawniej wyglądało życie
na wsi?
19. Po nasemu cz. I (Elżbieta Karczewska).
20. Po nasemu cz. II (Elżbieta Karczewska).
21. Biocenoza lasu (Wiesława Malinowska).
22. Badamy wody Wigierskiego Parku Narodowego (Wiesława Malinowska).
23. Różnorodność gatunkowa w ekosystemie lasu i czynniki ją
kształtujące
24. Struktura przestrzenna fitocenozy lasu (Wiesława Malinowska).
25. Stan zdrowotności drzew (Wiesława Malinowska).
26. Wpływ kornika drukarza na stan lasów Wigierskiego Parku
Narodowego
27. Gleba domem różnych zwierząt (Wiesława Malinowska).
28. Jakie rośliny rosną na zboczach morenowych w parku? (Wiesława
Malinowska).
29. Rośliny nagozalążkowe i owady na nich żerujące (Wiesława
Malinowska).
30. Rozpoznajemy drzewa i krzewy w stanie bezlistnym (Wiesława
Malinowska).
31. Różnorodność gatunkowa i sukcesja ekologiczna (Zofia Jankowska).
32. Moja wiedza przyrodnicza (Wiesława Malinowska).
|