SCENARIUSZE ZAJĘĆ EDUKACYJNYCH
„Wszystko wam oddam tylko nie te trawy Łąk pokoszonych i cień pod modrzewiem, Szuwarem pachną zamulone stawy I coś gadają. Co takiego? Nie wiem.” Kazimierz Wierzyński
Wigierski Park Narodowy przedstawia zbiór scenariuszy zajęć z zakresu edukacji ekologicznej. Pomysł wydania pojawił się w wyniku wieloletniej współpracy pracowników dydaktycznych Wigierskiego Parku Narodowego z lokalnymi szkołami, z suwalskimi placówkami oświatowo- wychowawczymi i ścisłą współpracą, trwającą dziesięć lat z Liceum Ogólnokształcącym nr 3 w Suwałkach. Większość zajęć terenowych prowadzona jest na ścieżkach edukacyjnych, a także w sali ekspozycyjnej lub z wykorzystaniem profesjonalnego sprzętu laboratoryjno-mikroskopowego w Ośrodku Edukacji Środowiskowej Wigierskiego Parku Narodowego. Obecnie na terenie Parku istnieje sześć ścieżek edukacyjnych: Las, Suchary, Płazy, Jeziora, Puszcza i Eksploatacja dóbr puszczańskich. Każda jest atrakcyjna przyrodniczo. Do wszystkich ścieżek opracowane są przewodniki, które mogą służyć jako cenna pomoc dydaktyczna podczas prowadzenia lekcji w terenie.
W Wigierskim Parku Narodowym podejmowane są różne przedsięwzięcia edukacyjne: warsztaty dla nauczycieli, akcje (Sprzątanie Świata, Nie wypalaj traw!, Uwaga żaba na drodze i inne), obchody Dnia Ziemi, warsztaty z ceramiki, zajęcia terenowe dla różnych szkół, prelekcje w szkołach i rozmaite konkursy (plastyczne, ekologiczne, z wiedzy o Wigierskim Parku Narodowym, Suwalszczyźnie, z dziedzictwa kulturowego naszego regionu itp.). Efektem jednego z konkursów są opracowane scenariusze zajęć terenowych, których autorami są nauczyciele. Z początkiem 2004 roku, został ogłoszony konkurs na opracowanie scenariusza zajęć „Po ścieżkach edukacyjnych Wigierskiego Parku Narodowego”. Prezentowany zbiór scenariuszy zawiera propozycje metod, form i treści do realizacji ścieżki międzyprzedmiotowej jaką jest edukacja ekologiczna w szkole podstawowej, gimnazjum i szkołach ponadgimnazjalnych. Pokazują, jak podobne treści można zrealizować przy pomocy różnych metod i środków dydaktycznych, często wykonanych przez samych nauczycieli. Dołączone załączniki, instrukcje, karty pracy gotowe do powielenia, mogą ułatwić przygotowanie nauczyciela do lekcji, a jednocześnie wymagają od ucznia samodzielności.
Wiele radości sprawia uczniom na zajęciach samodzielne rozwiązanie problemu, wyszukanie potrzebnych informacji, udzielnie odpowiedzi zgodnej z oczekiwaniem prowadzącego. Jeszcze więcej satysfakcji sprawiają zajęcia, podczas których uczniowie zdobywają wiedzę poprzez zabawę, gry i rywalizację. Wiem to z własnego, wieloletniego doświadczenia dydaktycznego, że najdłużej zostaje w pamięci ucznia wiedza, którą zdobył przez własne doświadczenie i działania praktyczne.
Propozycje tematów i sposób ich realizacji mogą być pomocne początkującym nauczycielom, mniej doświadczonym dydaktykom, leśnikom i innym osobom zajmującym się edukacją i wychowaniem młodych ludzi. Mam nadzieję, że zaproponowane Państwu scenariusze będą przydatne w pracy dydaktycznej, jak również staną się inspiracją do tworzenia własnych, zapewne jeszcze lepszych i pomysłowych zajęć, lekcji w terenie.
Wiesława Malinowska
Spis scenariuszy (do pobrania w formacie *.pdf)
1. Poznajemy otaczającą nas przyrodę (Maria Maliszewska). 275 kb 2. Przyroda i historia najbliższych okolic (Maria Maliszewska). 256 kb 3. Opisujemy krajobraz (Wiesława Malinowska). 198 kb 4. Na łące (Maria Maliszewska). 256 kb 5. Rośliny i zwierzęta Wigierskiego Parku Narodowego (Anna Łazarska). 206 kb 6. Jaki jest las w Twojej okolicy? (Irena Świacka). 151 kb 7. Oceniamy krajobraz (Wiesława Malinowska). 180 kb 8. Czy wszystkie lasy są takie same? (Krystyna Skrocka). 178 kb 9. Poznajemy rośliny nagonasienne i okrytonasienne (Elżbieta Wasilewska). 685 kb 10. Walory przyrodnicze Wigierskiego Parku Narodowego (Wiesława Malinowska). 339 kb 11. Poznajemy ścieżkę Suchary (Wiesława Malinowska). 479 kb 12. Poznajemy las i jego mieszkańców (Jan Grzędziński). 189 kb 13. Tajemniczy świat suwalskich sucharów (Grażyna Żukowska). 170 kb 14. Czy ktoś mnie polubi? Jestem płazem (Wiesława Malinowska). 264 kb 15. Poznajemy walory przyrodnicze ścieżki edukacyjnej Jeziora (Wiesława Malinowska). 479 kb 16. Tropem bobrów (Wiesława Malinowska). 282 kb 17. Poznajemy zwierzęta Wigierskiego Parku Narodowego (Wiesława Malinowska). 403 kb
18. Moja mała Ojczyzna to Suwalszczyzna. Jak dawniej wyglądało życie
na wsi? 19. Po nasemu cz. I (Elżbieta Karczewska). 159 kb 20. Po nasemu cz. II (Elżbieta Karczewska). 124 kb 21. Biocenoza lasu (Wiesława Malinowska). 216 kb 22. Badamy wody Wigierskiego Parku Narodowego (Wiesława Malinowska). 186 kb
23. Różnorodność gatunkowa w ekosystemie lasu i czynniki ją
kształtujące 24. Struktura przestrzenna fitocenozy lasu (Wiesława Malinowska). 471 kb 25. Stan zdrowotności drzew (Wiesława Malinowska). 172 kb
26. Wpływ kornika drukarza na stan lasów Wigierskiego Parku
Narodowego 27. Gleba domem różnych zwierząt (Wiesława Malinowska). 601 kb 28. Jakie rośliny rosną na zboczach morenowych w parku? (Wiesława Malinowska). 170 kb 29. Rośliny nagozalążkowe i owady na nich żerujące (Wiesława Malinowska). 169 kb 30. Rozpoznajemy drzewa i krzewy w stanie bezlistnym (Wiesława Malinowska). 201 kb 31. Różnorodność gatunkowa i sukcesja ekologiczna (Zofia Jankowska). 158 kb 32. Moja wiedza przyrodnicza (Wiesława Malinowska). 486 kb
|