|
POROSTY
|
|||||||||||||
Tekst:
|
Porosty nadrzewne i naziemne
POROSTY NADRZEWNE (epifityczne) spotykane są na korze pni i gałęzi drzew, krzewów i krzewinek. Często tworzą one zespoły charakterystyczne dla poszczególnych roślin. Ich skład gatunkowy zależy zarówno od gatunku rośliny, jej wieku, struktury i chemizmu kory, jak i od warunków świetlnych i wilgotnościowych oraz odległości rośliny od źródła zanieczyszczenia. Do typowych gatunków nadrzewnych należą m.in.: włostka brązowa Bryoria fuscescens, odnożyca mączysta Ramalina farinacea, odnożyca kępkowa Ramalina fastigiata. Niektóre gatunki porostów (porosty epiksyliczne) mogą rosnąć na martwym drewnie - zmurszałych pniakach, kłodach, parkanach itp. Do nich należą m.in.: chrobotek otwarty Cladonia cenotea i chrobotek szydlasty Cladonia coniocraea. Nieliczne gatunki mogą występować na obumierających mszakach lub szczątkach roślin kwiatowych, np. liszajec zwyczajny Lepraria incana.
Przystrumycznik pustułkowaty Hypotrachyna revoluta posiada plechę listkowatą, drobną, o różnych odcieniach szarości. Dolna strona plechy czarna w środkowej części, ku brzegom brunatniejąca, z czarnymi chwytnikami. Rośnie na korze drzew liściastych, na niżu głównie na olszach, w miejscach o dużej wilgotności powietrza. Gatunek wybitnie wilgociolubny. Jest to porost ginący w wyniku wycinania wilgotnych lasów oraz nadmiernego przesuszenia wnętrza drzewostanów.
Włostka brązowa Bryoria fuscescens posiada plechę krzaczkowatą, nitkowatą, brunatną, czasem szarą lub czerniejącą. Gałązki obłe, o budowie promienistej, miejscami spłaszczone i pomarszczone. Rośnie na korze drzew liściastych i iglastych, rzadziej na drewnie. Jest porostem bardzo wrażliwym na zanieczyszczenia powietrza. Występuje na korze o odczynie silnie lub umiarkowanie kwaśnym.
Mąkla tarniowa Evernia prunastri ma plechę krzaczkowatą, zwisającą lub odstającą od podłoża, rozgałęzioną, miękką, na górnej stronie zielonawą lub żółtawą, na dolnej białawą. Odcinki plechy płaskie, pomarszczone. Rośnie na korze drzew, głównie liściastych, czasem na murszejącym drewnie i na podłożu skalnym. Mąkla jest jednym z najbardziej odpornych na zanieczyszczenia powietrza porostów. Preferuje podłoże umiarkowanie kwaśne lub o odczynie obojętnym; wzrost zakwaszenia powoduje obumieranie plech.
Przylepka okopcona Melanelia fuliginosa ma plechę listkowatą, rozetkowatą, ściśle przylegającą do podłoża, barwy brązowej. Dolna strona plechy czarna, tylko na obwodzie brunatna; chwytniki liczne, czarne. Rośnie na korze drzew liściastych, rzadko na drewnie, głównie w lasach. Porost wrażliwy na zanieczyszczenia. Występuje na korze o odczynie słabo kwaśnym do obojętnego, w miejscach zacienionych i o stosunkowo dużej wilgotności. Ginie w wyniku nadmiernego zakwaszenia podłoża (kwaśne deszcze) lub jego przesuszenia.
Odnożyca mączysta Ramalina farinacea ma plechę krzaczkowatą, białawo- lub szarozieloną, rozgałęzioną, w stanie suchym sztywną i lekko kłującą w dotyku. Rośnie na korze drzew liściastych w lasach oraz poza nimi, zwłaszcza na drzewach przydrożnych. Gatunek jeszcze niedawno pospolity w całym kraju, obecnie coraz rzadszy. Preferuje podłoże o odczynie co najwyżej lekko kwaśnym, a najlepiej obojętnym lub nieco zasadowym. Wymaga podwyższonej zawartości związków azotowych (gatunek nitrofilny), dobrze znosi umiarkowane zapylenie.
Płucnik modry Platismatia glauca posiada plechę listkowatą, zwykle dość dużą, szarą, o odcieniu zielonkawym lub niebieskawym. Odcinki plechy dosyć szerokie, mocno odstające od podłoża, na brzegach zwykle silnie karbowane. Dolna strona plechy na obwodzie jasna, czasem prawie biała, ku środkowi ciemniejąca do czarnej, z pojedynczymi chwytnikami. Rośnie zarówno na drzewach liściastych jak i na iglastych, szczególnie licznie w miejscach widnych, o względnie dużej wilgotności powietrza. Jest wrażliwy na zanieczyszczenia i na długotrwałe przesuszenie powietrza i podłoża.
POROSTY NAZIEMNE (epigeiczne) rosną na glebie, najczęściej na podłożu piaszczystym lub żwirowym, słabo opanowanym przez inne rośliny. Licznie spotykane są na wydmach piaszczystych, wrzosowiskach, torfowiskach wysokich i w borach sosnowych. Do typowych porostów naziemnych należą m.in.: pawężnica psia Peltigera canina, pawężnica drobna Peltigera didactyla i chrobotek strzępiasty Cladonia fimbriata.
Chrobotek widlasty Cladonia furcata posiada plechę dwupostaciową (pierwotną skorupiastą i wtórną krzaczkowatą). Łuski plechy pierwotnej są drobne, nietrwałe, szybko zanikające, zielonkawe lub szarozielone. Rośnie na ziemi w zbiorowiskach borowych oraz na torfowiskach, wydmach, wrzosowiskach, bardzo rzadko również na drewnie.
Mąklik otrębiasty Pseudevernia furfuracea ma plechę listkowato-krzaczkowatą lub wyłącznie krzaczkowatą. Odcinki rozgałęzione, podwinięte na brzegach do dołu, o barwie popielatej lub szarej. Dolna strona plechy o zmiennym kolorze, od białego do czarnego. Rośnie na korze drzew i na drewnie, głównie w lasach. Gatunek dosyć odporny na zanieczyszczenia. Jest kwasolubny i najlepiej rozwija się na korze silnie kwaśnej (sosny, brzozy) lub umiarkowanie kwaśnej (dęby).
Chrobotek reniferowy Cladonia rangiferina ma plechę krzaczkowatą, tworzącą murawy o białoszarym lub popielatym zabarwieniu. Występuje na ziemi w borach, szczególnie w suchych miejscach, na wrzosowiskach, uprawach i młodnikach sosnowych.
Chrobotek cienki Cladonia macilenta ma plechę szaro- lub białozieloną, pierwotną o drobnych, sinozielonych łuskach, wtórną w postaci pałeczkowatej, zakończoną czerwonymi owocnikami. Występuje na ziemi i murszejącym drewnie, w lasach, na wrzosowiskach i przy drogach.
Pawężnica drobna Peltigera didactyla posiada plechę listkowatą, jasnopopielatą. Dolna strona plechy biaława z wyraźnym żyłkowaniem i nielicznymi chwytnikami. Występuje na glebie piaszczystej, rzadziej próchniczej, wśród traw i mchów, przy drogach, na obrzeżach zbiorowisk leśnych i w żwirowniach.
|
||||||||||||
|
|
|
