.
4.2.3. Opad podkoronowy
Na terenach zalesionych opad atmosferyczny przechodząc przez warstwę koron drzew zmienia swoje parametry chemiczne. Zmianie ulega też ilość wody i czas jej dotarcia do podłoża, co ma szczególne znaczenie w okresie zimowym. Na stężenie jonów w opadzie podkoronowym znaczny wpływ ma wielkość opadów atmosferycznych i skład gatunkowy drzewostanu. Zlewnia eksperymentalna Wigierskiej Stacji Bazowej w przeważającej części pokryta jest przez drzewostany zbudowane z sosny i świerka. Spod tych dwóch gatunków drzew pobierane były do badań wody opadowe.
Średnia roczna intercepcja okapowa liczona jako różnica opadu na otwartej przestrzeni i opadu podkoronowego, w minionym roku hydrologicznym wynosiła 57,1% dla sosny i 59,0% dla świerka. W obu przypadkach była ona wyższa niż w roku poprzednim. W poszczególnych miesiącach korony sosen zatrzymywały od 40,2 do 61,9% wód opadowych, a korony świerków od 37,2 do 88,5% (Rys. 36).
Rys. 36. Miesięczna intercepcja opadów atmosferycznych pod okapem świerka i sosny w Sobolewie w roku hydrologicznym 2002
Fig. 36. Monthly precipitation under pine and spruce crowns in Sobolewo in hydrological year 2002
Im mniejsze były opady, tym więcej pozostawało ich w koronach drzew. Wody opadowe po przejściu przez warstwę koron drzew ulegają przekształceniom, które zależą od wielkości opadu atmosferycznego, długości jego trwania, stężenia jonów, składu gatunkowego drzew, zwarcia koron i stanu zdrowotnego drzew. W badanym przypadku wynikiem tych przekształceń był wzrost stężenia jonów w wodzie docierającej do podłoża.
W roku 2002 średnia wartość pH opadów pod okapem drzew była najwyższa w ciągu wszystkich lat badań i wynosiła 5,71 - w przypadku sosny i 5,70 - w przypadku świerka (Tab. 13).
Tabela 13. Stężenia jonów w opadzie podkoronowym oraz ładunki docierające do podłoża w Sobolewie w roku hydrologicznym 2002
Table 13. Monthly concentrations of ions in throughfall and loads of ions delivered to the ground in Sobolewo in hydrological year 2002
Rok
hydro-
logiczny
2002
|
Wiel-
kość
opa-
du
|
S-SO4
|
N-NO3
|
N -NH4
|
Cl
|
Na
|
K
|
Mg
|
Ca
|
P-PO4
|
Od-
czyn
|
H
|
SEC
|
Stężenia jonów w opadzie podkoronowym - sosna
|
mm
|
mg/dm3
|
mg/dm3
|
mg/dm3
|
mg/dm3
|
mg/dm3
|
mg/dm3
|
mg/dm3
|
mg/dm3
|
µg/dm3
|
pH
|
µg/dm3
|
mS/m
|
Suma
|
259,95
|
|
Średnia
ważona
|
.
|
3,73
|
1,87
|
4,23
|
4,61
|
1,45
|
3,60
|
1,87
|
3,29
|
21,71
|
5,71
|
6,70
|
7,0
|
STD
|
.
|
1,31
|
1,19
|
2,13
|
5,31
|
1,46
|
3,11
|
0,84
|
2,02
|
74,67
|
0,66
|
6,85
|
4,58
|
Min
|
3,77
|
1,17
|
0,70
|
2,60
|
2,60
|
0,62
|
0,39
|
0,80
|
1,72
|
0,00
|
4,67
|
0,13
|
1,60
|
Max
|
71,25
|
5,67
|
4,60
|
8,96
|
17,50
|
5,10
|
10,72
|
3,13
|
7,32
|
220,00
|
6,89
|
21,38
|
15,45
|
Ładunek
|
.
|
Depozycja jonów do podłoża pod okapem sosny
|
mg/m2
|
mg/m2
|
mg/m2
|
mg/m2
|
mg/m2
|
mg/m2
|
mg/m2
|
mg/m2
|
µg/m2
|
.
|
µg/m2
|
. |
969,87
|
485,26
|
1099,21
|
1198,60
|
376,48
|
936,12
|
487,32
|
854,59
|
5643,79
|
.
|
1741,337
|
. |
Rok
hydro-
logiczny
2002
|
Wiel-
kość
opadu
|
S-SO4
|
N-NO3
|
N -NH4
|
Cl
|
Na
|
K
|
Mg
|
Ca
|
P-PO4
|
Od-
czyn
|
H
|
SEC
|
Stężenia jonów w opadzie podkoronowym - świerk
|
mm
|
mg/dm3
|
mg/dm3
|
mg/dm3
|
mg/dm3
|
mg/dm3
|
mg/dm3
|
mg/dm3
|
mg/dm3
|
µg/dm3
|
pH
|
µg/dm3
|
mS/m
|
Suma
|
259,75
|
.
|
Średnia
ważona
|
.
|
5,20
|
2,07
|
6,47
|
6,19
|
1,49
|
5,35
|
2,18
|
4,60
|
198,47
|
5,70
|
10,06
|
10,4
|
STD
|
.
|
3,56
|
0,79
|
2,31
|
3,83
|
1,47
|
2,37
|
1,10
|
2,22
|
196,69
|
0,98
|
13,47
|
3,59
|
Min
|
1,49
|
0,00
|
1,50
|
3,52
|
4,40
|
0,60
|
2,83
|
0,68
|
2,36
|
90,00
|
4,48
|
0,08
|
6,80
|
Max
|
76,84
|
10,01
|
4,30
|
9,76
|
15,00
|
5,10
|
9,18
|
4,16
|
8,04
|
620,00
|
7,11
|
33,11
|
16,19
|
Ładunek
|
.
|
Depozycja jonów do podłoża pod okapem świerka
|
mg/m2
|
mg/m2
|
mg/m2
|
mg/m2
|
mg/m2
|
mg/m2
|
mg/m2
|
mg/m2
|
µg/m2
|
. |
µg/m2
|
. |
1349,38
|
537,15
|
1680,29
|
1609,02
|
386,37
|
1388,82
|
567,33
|
1195,43
|
51552,94
|
.
|
2612,55
|
.
|
Ciąg
dalszy
.
|