Proszę chwilę zaczekać, ładuję stronę ...

Wigierski Park Narodowy    •   Stacja Bazowa WIGRY    •    Zintegrowany Monitoring Środowiska Przyrodniczego

Raport o stanie środowiska przyrodniczego w roku 2011

Spis treści

Strona tytułowa

Strona główna WPN

  

4.3. Chemizm opadów atmosferycznych i opadu podkoronowego

  

4.3.1. Poprawność wykonanych analiz

  

Analizy fizykochemiczne wód opadowych oraz ocenę ich poprawności wykonało Laboratorium Monitoringu Instytutu Ochrony Środowiska w Warszawie.

  

  

4.3.2. Opad na otwartej przestrzeni

  

W roku hydrologicznym 2011 średnia roczna wartość pH mokrego opadu atmosferycznego wynosiła 5,94 (Tab. 18) co według klasyfikacji Jansena i in. (1988) jest odczynem normalnym. W analizowanym okresie odczyn wód opadu atmosferycznego był bardziej stabilny niż w roku poprzednim, zakres wahań średnich wartości pH był aż trzykrotnie mniejszy i wynosił 0,97, podczas gdy w roku 2010 - 2,93. Średnia roczna wartość pH była jednak wyższa o 16,3% od wartości z roku poprzedniego. Najniższą średnią miesięczną wartość pH=5,56 zanotowano w listopadzie, najwyższą zaś w październiku pH=6,53. Zmienność miesięczną pH w roku 2011 na tle roku poprzedniego pokazuje rysunek 34.

  

  

Rys. 34. Średnie miesięczne wartości pH opadów atmosferycznych

na otwartej przestrzeni w 2010 i 2011 roku

  

  

Analiza przebiegu średnich rocznych wartości pH opadów atmosferycznych z wielolecia 1996-2011 wykazuje tendencje wzrostową (Rys. 35). Po sześciu latach w miarę stabilnych (2005-2010), kiedy amplituda zmian średniego pH wynosiła 0,25 w ostatnim roku zanotowano wzrost o 0,83. Podobnie gwałtowny wzrost zanotowano w latach 1997-1998, dotyczył on jednak wartości 3,5-4,5. Po raz pierwszy od 15 lat (od 1996 roku) średni roczny odczyn wód opadowych zbliżył się do wartości pH=6.

  

  

Rys. 35. Średnie roczne wartości pH opadów atmosferycznych na otwartej przestrzeni w latach 1996-2011

  

  

Średnia roczna wartość przewodności elektrolitycznej, obrazującej stopień mineralizacji wód opadowych, wynosiła 1,60 mS/m, co klasyfikuje ją jako wodę o lekko podwyższonej przewodności (Jansen i in. 1988). W porównaniu z rokiem 2010 średnia przewodność była wyższa o 14%, natomiast wahania średnich miesięcznych były prawie o połowę mniejsze niż w roku 2010 i wynosiły 1,23 (w 2010 roku - 2,52). Najniższą przewodność zanotowano w lipcu (0,91 mS/m), najwyższą zaś w październiku (2,22 mS/m). Stwierdzono istotną statystycznie korelację pomiędzy przewodnością a stężeniem następujących jonów: chlorkowych (tau=0,473, p=0,032), sodowych (tau=0,484, p=0,028) i potasowych (tau=0,454, p=0,039). Zmienność miesięczną przewodności elektrolitycznej w roku 2011 na tle wartości z roku poprzedniego pokazuje rysunek 36.

Analiza przebiegu średnich rocznych wartości przewodności elektrolitycznej w latach 1996-2011 wskazuje tendencję spadkową (Rys. 37).

     

  

Rys. 36. Przewodność elektrolityczna opadów atmosferycznych na otwartej przestrzeni w 2010 i 2011 roku

  

  

  

Rys. 37. Średnie roczne wartości przewodności elektrolitycznej opadów atmosferycznych

na otwartej przestrzeni w latach 1996-2011

  

  

W roku 2011 nie stwierdzono istotnych statystycznie zależności pomiędzy wysokością opadów atmosferycznych a wartością pH oraz przewodnością elektrolityczną.

W minionym roku hydrologicznym na jeden km2 powierzchni gruntu na terenie otwartym spadło łącznie 2593,9 kg jonów SO4-2, NO3-, Cl-, NH4+,Na+, K+, Ca+2, Mg +2, o 225,35 kg (8,7%) więcej niż w roku 2010. Najwięcej zdeponowanych zostało do podłoża jonów siarczanowych (818,50 kg) i azotanowych (425,04 kg). Najwięcej jonów dotarło do podłoża w listopadzie (733,06 kg), najmniej zaś w lutym (83,56 kg). Wartości te nie są skorelowane z wielkością opadów atmosferycznych.

Istotną statystycznie korelację między wysokością opadu atmosferycznego a średnim stężeniem badanych jonów stwierdzono tylko dla jonów chlorkowych (tau=-0,748, p=0,0007) i sodowych (tau=-0,757, p=0,0006). Zależności takich nie stwierdzono dla pozostałych jonów. Nie stwierdzono również korelacji między stężeniami badanych jonów a odczynem wody.

Stężenia i ładunki jonów w opadach atmosferycznych w roku hydrologicznym 2011 oraz w wieloleciu 1996-2011 przedstawiają tabele 18-23.

  

  

Rys. 38. Ładunki sumaryczne i średnie miesięczne stężenia jonów siarczanowych (S-SO4-2)

w opadach atmosferycznych na tle miesięcznych opadów w 2011 roku

  

  

  

Rys. 39. Ładunki sumaryczne i średnie miesięczne stężenia jonów chlorkowych (Cl-)

w opadach atmosferycznych na tle miesięcznych opadów w 2011 roku

  

  

  

Rys. 40. Ładunki sumaryczne i średnie miesięczne stężenia jonów azotanowych (N-NO3-)

w opadach atmosferycznych na tle miesięcznych opadów w 2011 roku

  

  

  

Rys. 41. Ładunki sumaryczne i średnie miesięczne stężenia jonów sodowych (Na+)

w opadach atmosferycznych na tle miesięcznych opadów w 2011 roku

  

  

  

Rys. 42. Ładunki sumaryczne i średnie miesięczne stężenia jonów potasowych (K+)

w opadach atmosferycznych na tle miesięcznych opadów w 2011 roku

  

  

  

Rys. 43. Ładunki sumaryczne i średnie miesięczne stężenia jonów magnezowych (Mg+2)

w opadach atmosferycznych na tle miesięcznych opadów w 2011 roku

  

  

  

Rys. 44. Ładunki sumaryczne i średnie miesięczne stężenia jonów amonowych (N-NH4-)

w opadach atmosferycznych na tle miesięcznych opadów w 2011 roku

  

  

Tabela 18. Stężenia jonów w opadzie atmosferycznym w 2011 roku

Charakterystyka Suma

opadu

S-SO4 SO4 N-NO3 NO3 N-NH4 NH4 Cl Na K Mg Ca pH H SEC
mm mg/dm3 µg/dm3 mS/m
rok hydrologiczny
suma 629,0
średnia ważona 1,30 0,68 0,68 2,99 0,49 0,63 0,50 0,13 0,35 0,09 0,59 5,94 1,14 1,60
SD 1,87 5,61 0,83 3,68 0,31 0,39 1,58 0,11 1,72 0,05 0,56 0,30 0,78 0,43
min 0,26 0,78 0,19 0,84 0,02 0,03 0,11 0,03 0,04 0,04 0,23 5,56 0,30 0,91
max 5,88 17,62 3,29 14,56 1,05 1,35 5,80 0,44 6,09 0,19 2,26 6,53 2,75 2,22
wielolecie

(1996-2011)

suma 595,4
średnia ważona 0,79 2,25 0,76 2,40 0,70 0,96 1,21 0,25 0,61 0,36 0,78 5,50 51,63 2,55
SD 1,02 2,64 1,22 1,56 0,46 0,57 2,15 0,26 0,84 0,35 0,85 0,89 284,50 1,62
min 0,98 2,95 0,92 3,25 0,92 1,00 1,52 0,34 0,99 0,45 1,13 5,49 61,44 3,23
max 1,43 4,30 1,36 3,30 0,72 0,62 2,42 0,46 1,49 0,44 1,73 0,99 285,25 2,61

  

  

Tabela 19. Ładunki jonów wniesionych do podłoża z opadem atmosferycznym w 2011 roku

Charaktery-

styka

Opad S-SO4 SO4 N-NO3 NO3 N-NH4 NH4 Cl Na K Mg Ca H
mm mg/m2 mg/m2
rok

hydrologiczny

629,0 818,50 2452,08 425,04 1881,56 306,34 394,51 312,22 83,25 221,77 58,73 368,00 706,79
wielolecie

(1996-2011)

595,4 389,91 1168,11 272,16 1204,80 392,80 505,87 539,21 118,69 305,35 186,30 400,89 2568,31

  

  

Tabela 20. Średnie miesięczne stężenia jonów w opadach atmosferycznych w 2011 roku

Miesiąc Liczba dni

z opadem

Opad S-SO4 SO4 N-NO3 NO3 N-NH4 NH4 Cl Na K Mg Ca pH H SEC
mm mg/dm3 µg/dm3 mS/m
XI 16 60,2 5,88 17,62 3,29 14,56 0,74 0,95 0,36 0,24 0,16 0,17 1,34 5,56 2,75 1,79
XII 19 45,2 4,69 14,05 0,46 2,04 0,79 1,02 0,43 0,15 0,35 0,08 0,47 5,82 1,51 1,96
I 17 28,0 0,55 1,65 0,65 2,88 0,47 0,61 0,50 0,21 0,10 0,14 0,66 5,72 1,91 1,08
II 14 40,0 0,26 0,78 0,47 2,08 0,02 0,03 0,45 0,22 0,11 0,12 0,45 5,66 2,19 1,87
III 6 14,6 0,67 2,01 0,78 3,45 1,05 1,35 0,57 0,44 0,13 0,19 2,26 6,06 0,87 2,12
IV 12 33,8 0,47 1,41 0,54 2,39 1,05 1,35 0,35 0,16 0,05 0,06 0,38 6,05 0,89 1,52
V 22 49,0 0,61 1,83 0,74 3,28 0,52 0,67 0,22 0,12 0,12 0,12 0,71 6,18 0,66 1,73
VI 15 81,4 0,58 1,74 0,40 1,77 0,58 0,75 0,22 0,07 0,08 0,09 0,61 6,20 0,63 1,06
VII 21 150,0 0,32 0,96 0,19 0,84 0,18 0,23 0,11 0,03 0,06 0,04 0,23 6,00 1,00 0,91
VIII 12 73,8 0,52 1,56 0,31 1,37 0,44 0,57 0,16 0,09 0,04 0,07 0,38 6,33 0,47 1,55
IX 12 28,8 0,86 2,58 0,42 1,86 0,60 0,77 0,75 0,25 0,48 0,15 0,79 6,33 0,47 1,37
X 15 24,2 0,53 1,59 0,30 1,33 0,49 0,63 5,80 0,31 6,09 0,11 0,59 6,53 0,30 2,22
  

  

Tabela 21. Sumaryczne miesięczne ładunki jonów docierające do podłoża

z opadem atmosferycznym w 2011 roku

Miesiąc Opad S-SO4 SO4 N-NO3 NO3 N-NH4 NH4 Cl Na K Mg Ca H
mm mg/m2
XI 60,2 354,0 1060,4 198,1 876,8 44,5 57,4 21,7 14,1 9,5 10,2 80,9 165,8
XII 45,2 212,0 635,1 20,8 92,0 35,7 46,0 19,4 6,6 15,7 3,8 21,1 68,4
I 28,0 15,4 46,1 18,2 80,6 13,2 16,9 14,0 5,9 2,8 3,9 18,5 53,4
II 40,0 10,4 31,2 18,8 83,2 0,8 1,0 18,0 8,6 4,2 4,7 18,0 87,5
III 14,6 9,8 29,3 11,4 50,4 15,3 19,7 8,3 6,4 1,9 2,8 32,9 12,7
IV 33,8 15,9 47,6 18,3 80,8 35,5 45,7 11,8 5,2 1,8 2,0 12,8 30,1
V 49,0 29,9 89,5 36,3 160,5 25,5 32,8 10,8 5,6 6,1 5,9 34,7 32,4
VI 81,4 47,2 141,4 32,6 144,1 47,2 60,8 17,9 5,5 6,2 7,2 49,4 51,4
VII 150,0 48,0 143,8 28,5 126,2 27,0 34,8 16,5 3,9 9,3 5,6 34,2 150,0
VIII 73,8 38,4 115,0 22,9 101,3 32,5 41,8 11,8 6,6 3,2 5,5 28,2 34,5
IX 28,8 24,8 74,2 12,1 53,5 17,3 22,3 21,6 7,2 13,8 4,4 22,9 13,5
X 24,2 12,8 38,4 7,3 32,1 11,9 15,3 140,4 7,5 147,4 2,7 14,3 7,1
  

  

Tabela 22. Średnie stężenia jonów w opadach atmosferycznych

dla dostępnych lat hydrologicznych 1996-2011

Rok Liczba dni

z opadem

Opad S-SO4 N-NO3 N-NH4 Cl Na K Mg Ca pH H SEC
stężenie zanieczyszczeń
mm mg/dm3 µg/dm3 mS/m
1996 - 464,9 0,53 0,58 0,89 1,74 0,23 0,40 0,50 0,83 4,16 - 3,2
1997 - 521,9 0,40 0,46 0,96 1,73 0,34 0,30 0,61 0,99 4,10 4,48 2,5
1998 - 695,5 0,27 0,47 0,76 0,56 0,21 0,25 0,32 0,63 4,59 27,86 2,2
1999 - 598,6 0,40 0,52 0,78 0,76 0,28 0,25 0,32 0,89 4,66 2,60 2,4
2000 - 550,7 0,33 0,67 0,90 1,28 0,29 0,32 0,39 0,91 4,70 19,95 2,6
2001 - 686,6 0,93 0,55 0,90 0,81 0,14 0,49 0,40 0,86 5,15 7,04 2,3
2002 161 499,4 0,99 0,41 0,96 0,96 0,12 0,72 0,37 0,56 5,67 7,72 2,3
2003 148 449,8 1,08 0,32 0,59 0,45 0,11 0,57 0,60 0,48 5,34 4,59 1,7
2004 178 664,8 0,55 0,36 0,53 0,82 0,13 0,77 0,86 0,62 5,58 2,61 1,3
2005 175 585,8 0,54 0,28 0,72 0,94 0,32 0,61 0,30 0,47 5,35 4,47 1,8
2006 184 574,4 0,38 0,50 0,63 0,67 0,01 0,66 0,32 0,43 5,50 5,72 1,9
2007 175 701,2 0,59 0,50 0,63 0,65 0,31 0,62 0,19 0,58 5,36 4,40 1,8
2008 179 621,6 0,77 0,50 0,63 1,52 0,29 0,66 0,23 1,08 5,19 6,52 2,2
2009 166 583,4 0,98 0,50 0,63 1,38 0,36 1,63 0,34 1,39 5,21 6,20 2,8
2010 162 699,0 0,66 0,50 0,63 0,56 0,14 0,37 0,11 0,78 5,32 7,83 1,4
2011 181 629,0 1,33 0,50 0,63 0,83 0,19 0,65 0,11 0,74 5,94 1,14 1,6
   

  

Tabela 23. Ładunek jonów wniesionych do podłoża z opadami atmosferycznymi

dla dostępnych lat hydrologicznych 1996-2011

Rok Liczba dni

z opadem

Opad S-SO4 N-NO3 N-NH4 Cl Na K Mg Ca H
ładunek zanieczyszczeń wniesiony do podłoża
mm mg/m2 mg/m2
1996 - 464,9 252,6 276,9 412,3 804,1 108,0 192,2 215,5 370,5 -
1997 - 521,9 213,3 245,4 500,2 916,8 182,3 163,0 310,3 511,5 41456,0
1998 - 695,5 188,5 331,8 530,2 398,5 151,3 165,7 222,2 423,9 18051,1
1999 - 598,6 238,7 319,2 466,5 463,4 164,6 140,2 178,2 496,7 13095,9
2000 - 550,7 186,2 387,9 485,4 697,5 173,2 173,7 198,0 471,0 12743,9
2001 - 686,6 638,9 373,3 598,1 563,9 96,1 328,8 251,2 552,8 5462,5
2002 161 499,4 495,9 209,5 504,6 538,8 64,9 357,7 183,7 275,5 3683,2
2003 148 449,8 409,5 121,3 223,9 170,6 42,7 216,1 227,9 181,4 1745,9
2004 178 664,8 401,7 180,1 259,0 401,9 56,9 351,2 382,9 276,5 1677,8
2005 175 585,8 347,9 125,3 315,6 413,4 138,4 263,9 129,3 205,0 2029,6
2006 184 574,4 288,8 190,9 241,3 264,6 19,2 252,1 151,4 183,9 1692,9
2007 175 701,2 413,5 313,9 403,2 435,7 195,2 539,2 129,3 435,2 3121,6
2008 179 621,6 446,1 272,6 291,5 932,3 148,9 374,8 83,9 396,9 4745,5
2009 166 583,4 485,2 224,5 228,3 1024,3 190,0 914,1 189,9 858,7 2957,4
2010 162 699,0 413,6 357,1 518,2 289,4 84,0 231,1 68,3 406,8 3322,4
2011 181 629,0 818,5 425,0 306,3 312,2 83,3 221,8 58,7 368,0 706,8

   

   

   

   

ciąg dalszy  »  

   

spis treści