Raport ZMŚP 2009, Stacja Bazowa Wigry, rozdz. 4.3 - Chemizm opadów atmosferycznych (cz.1)

4.3. Chemizm opadów atmosferycznych i opadu podkoronowego

4.3.1. Poprawność wykonanych analiz

Analizy fizykochemiczne wód opadowych wykonywane były w laboratorium Instytutu Ochrony Środowiska w Warszawie. Tam też przeprowadzono ocenę poprawności wykonanych analiz chemicznych.

4.3.2. Opad na otwartej przestrzeni

W roku hydrologicznym 2008 średnia roczna wartość pH opadu mokrego wynosiła 5,21 (Tab. 13) i była nieznacznie wyższa od wartości z poprzedniego roku. Wartości miesięczne pH opadu mieściły się w granicach od 4,49 (marzec) do 6,85 (grudzień). Przebieg zmienności pH wód opadowych w 2009 roku, na tle roku poprzedniego, pokazuje rysunek 26. Nie stwierdzono korelacji między wysokością opadów w danym miesiącu a wysokością pH (Tau = -0,212).

W oparciu o klasyfikację zaproponowaną przez Jansena i in. (1988) analizowane pod kątem odczynu wody opadowe można zaliczyć do opadów normalnych.

Rys. 26. Porównanie wartości pH opadów atmosferycznych na otwartej przestrzeni w Sobolewie w roku 2008 i 2009

Fig. 26. The rainfall pH values on the open area in Sobolewo (2008 and 2009)

Średnia roczna wartość przewodności elektrycznej, która obrazuje stopień mineralizacji wody opadowej, wynosiła 2,78 mS/m i była wyższa niż w roku poprzednim. Wartości miesięczne mieściły się w zakresie od 1,09 mS/m (sierpień) do 5,95 mS/m (styczeń). Przebieg zmienności przewodności elektrycznej w 2009 roku, na tle roku poprzedniego, pokazuje rysunek 27. W porównaniu do roku poprzedniego, w 2009 roku zaobserwowano duże wahania poziomu przewodności. Według klasyfikacji Jansena (1988) otrzymane wyniki pozwalają zaklasyfikować badany opad do klasy wód o lekko podwyższonej przewodności.

Rys. 27. Wartości przewodności elektrycznej opadów atmosferycznych na otwartej przestrzenie w Sobolewie w 2008 i 2009 roku

Fig. 27. Conductivity values of precipitation on the open area in Sobolewo (2008 and 2009)

W minionym roku hydrologicznym na jeden km² powierzchni gruntu na terenie otwartym spadło z opadami atmosferycznymi 4114,96 kg jonów NH₄, NO₃, SO₄, Na, K, Ca, Mg i Cl, czyli o 1212,9 kg więcej, niż w poprzednim roku. Najwięcej zdeponowanych do podłoża było jonów siarczanowych i chlorkowych (Rys 28, 29). Sumarycznie najwięcej jonów dotarło do podłoża w maju, kiedy wystąpiły dość wysokie opady. Jednak największe ładunki jonów azotowych stwierdzono w marcu (Rys. 30), jonów sodu w grudniu (Rys. 31) - na co miało wpływ najwyższe stężenie tych jonów w wodzie opadowej oraz jonów potasu (Rys. 32) i magnezu (Rys. 33) w październiku, co wynikało zarówno z wysokich stężeń tych jonów w wodzie, jak i wysokich opadów.

Podobnie jak w roku poprzednim stwierdzono istotną statystycznie korelację między wysokością opadu atmosferycznego a stężeniem azotu azotanowego N-NH₄ - tau = -0,666, p = 0,002 (zatem im większy był opad atmosferyczny, tym mniejsze było stężenie tych jonów). Korelacji takich nie stwierdzono w stosunku do pozostałych jonów. Nie stwierdzono również korelacji między stężeniami jonów a odczynem pH.

Rys. 28. Ładunki sumaryczne i średnie miesięczne stężenia S-SO₄ w opadach na tle miesięcznych sum wysokości opadu

w 2009 roku (Sobolewo)

Fig. 28. Monthly loads and monthly average concentrations of S-SO₄ on the background of precipitation amount

in 2009 (Sobolewo)

Rys. 29. Ładunki sumaryczne i średnie miesięczne stężenia Cl w opadach na tle miesięcznych sum wysokości opadu

w 2009 roku (Sobolewo)

Fig. 29. Monthly loads and monthly average concentrations of Cl on the background of precipitation amount in 2009 (Sobolewo)

Rys. 30. Ładunki sumaryczne i średnie miesięczne stężenia N-NO₃ w opadach na tle miesięcznych sum wysokości opadu

w 2009 roku (Sobolewo)

Fig. 30. Monthly loads and monthly average concentrations of N-NO₃ on the background of precipitation amount

in 2009 (Sobolewo)

Rys. 31. Ładunki sumaryczne i średnie miesięczne stężenia Na w opadach na tle miesięcznych sum wysokości opadu

w 2009 roku (Sobolewo)

Fig. 31. Monthly loads and monthly average concentrations of Na on the background of precipitation amount in 2009 (Sobolewo)

Rys. 32. Ładunki sumaryczne i średnie miesięczne stężenia K w opadach na tle miesięcznych sum wysokości opadu

w 2009 roku (Sobolewo)

Fig. 32. Monthly loads and monthly average concentrations of K on the background of precipitation amount in 2009 (Sobolewo)

Rys. 33. Ładunki sumaryczne i średnie miesięczne stężenia Mg w opadach na tle miesięcznych sum wysokości opadu

w 2009 roku (Sobolewo)

Fig. 33. Monthly loads and monthly average concentrations of Mg on the background of precipitation amount in 2009 (Sobolewo)

Wartości stężeń i ładunków badanych jonów przedstawione zostały w tabelach 13-17.

Tabela 13. Średnie ważone stężenia jonów w opadach atmosferycznych i ich depozycja do podłoża na otwartej przestrzeni

w Sobolewie

Table 13. Weighted averages of ions concentration in rainfall and its deposition for the ground on the open area in Sobolewo

Rok 2009	Wyso- kość opadu	S-SO₄	SO₄	N-NO₃	NO₃	N-NH₄	NH₄	Cl	Na	K	Mg	Ca	pH	H	SEC
	Wyso- kość opadu	Stężenia jonów w opadach atmosferycznych
	mm	mg /dm³	mg /dm³	mg /dm³	mg /dm³	mg /dm³	mg /dm³	mg /dm³	mg /dm³	mg /dm³	mg /dm³	mg /dm³	pH	μg /dm³	mS/m
Rok hydrologiczny
Suma	583,40
Średnia ważona		0,98	2,93	0,50	2,48	0,63	0,73	1,38	0,36	1,63	0,34	1,39	5,21	6,20	2,78
SD		1,04	3,12	0,55	2,45	0,59	0,76	1,28	0,28	1,48	0,29	1,03	0,66	9,22	1,92
min		0,25	0,75	0,07	0,31	0,01	0,01	0,13	0,08	0,12	0,05	0,15	4,49	0,14	1,09
max		3,23	9,68	1,63	7,22	2,28	2,94	4,75	0,96	4,27	0,88	2,90	6,85	32,36	5,95
Wielolecie 1996-2009
Norma	591,20
Średnia ważona		0,71	2,13	0,56	2,31	0,77	1,00	1,33	0,27	0,54	0,40	0,79	4,50	69,53	2,78
SD		0,79	2,36	0,58	1,31	0,44	0,58	2,24	0,27	0,57	0,36	0,84	0,89	303,33	1,65
min		0,00	0,00	0,03	0,13	0,03	0,01	0,11	0,01	0,05	0,04	0,08	2,62	0,04	0,72
max		6,09	18,25	7,00	7,75	2,83	3,64	22,70	1,70	3,33	2,45	7,92	7,44	2384,34	9,35
Ładunek		Depozycja jonów do podłoża
Ładunek		mg/m²	mg/m²	mg/m²	mg/m²	mg/m²	mg/m²	mg/m²	mg/m²	mg/m²	mg/m²	mg/m²		μg/m²
Rok hydrologiczny	583,40	485,21	1453,59	224,47	993,69	228,32	294,04	1024,33	189,95	914,09	189,93	858,65		2957,38
Wielolecie 1996-2009	591,20	357,61	1071,32	255,18	1129,61	390,03	502,29	573,26	123,69	316,62	203,83	402,82		8651,03

Tabela. 16. Zanieczyszczenia opadów atmosferycznych dla dostępnych lat hydrologicznych

Table. 16. Precipitation pollution for available hydrological years

Rok	Liczba dni z opadem	Opad	S-SO₄	N-NO₃	N-NH₄	Cl	Na	K	Mg	Ca	pH	H	SEC
		mm	Stężenie zanieczyszczeń
		mm	mg/dm³	mg/dm³	mg/dm³	μg/dm³	mg/dm³	mg/dm³	mg/dm³	mg/dm³		μg/dm³	mS/m
1996	-	464,90	0,53	0,58	0,89	1,74	0,23	0,40	0,50	0,83	4,16		3,2
1997	-	521,90	0,40	0,46	0,96	1,73	0,34	0,30	0,61	0,99	4,10	79,43	2,5
1998	-	695,50	0,27	0,47	0,76	0,56	0,21	0,25	0,32	0,63	4,59	25,95	2,2
1999	-	598,60	0,40	0,52	0,78	0,76	0,28	0,25	0,32	0,89	4,66	21,88	2,4
2000	-	550,70	0,33	0,67	0,90	1,28	0,29	0,32	0,39	0,91	4,70	19,95	2,6
2001	-	686,58	0,93	0,55	0,90	0,81	0,14	0,49	0,40	0,86	5,15	7,04	2,3
2002	161	499,38	0,99	0,41	0,96	0,96	0,12	0,72	0,37	0,56	5,67	7,72	2,3
2003	148	449,80	1,08	0,32	0,59	0,45	0,11	0,57	0,60	0,48	5,34	4,59	1,7
2004	178	664,80	0,55	0,36	0,53	0,82	0,13	0,77	0,86	0,62	5,58	2,61	1,3
2005	175	585,80	0,54	0,28	0,72	0,94	0,32	0,61	0,30	0,47	5,35	4,47	1,8
2006	184	574,40	0,38	0,50	0,63	0,67	0,01	0,66	0,32	0,43	5,50	5,72	1,9
2007	175	701,20	0,59	0,50	0,63	0,65	0,31	0,62	0,19	0,58	5,36	4,40	1,8
2008	179	621,60	0,77	0,50	0,63	1,52	0,29	0,66	0,23	1,08	5,19	6,52	2,2
2009	166	583,40	0,98	0,50	0,63	1,38	0,36	1,63	0,34	1,39	5,21	6,20	2,8

Tabela. 17. Ładunek zanieczyszczeń w opadach atmosferycznych dla dostępnych lat hydrologicznych

Table. 17. Pollution delivered with precipitation for available hydrological years

Rok	Liczba dni z opadem	Opad	S-SO₄	N-NO₃	N-NH₄	Cl	Na	K	Mg	Ca	H
		mm	Ładunek zanieczyszczeń wniesiony do podłoża
		mm	mg/m²
1996	-	464,90	252,56	276,92	412,31	804,08	107,99	192,22	215,55	370,46
1997	-	521,90	213,27	245,40	500,24	916,79	182,27	162,97	310,27	511,48	41455,99
1998	-	695,50	188,52	331,77	530,19	398,49	151,34	165,74	222,22	423,94	18051,10
1999	-	598,60	238,67	319,22	466,49	463,35	164,57	140,19	178,24	496,74	13095,94
2000	-	550,70	186,15	387,90	485,42	697,46	173,21	173,71	198,00	470,95	12743,88
2001	-	686,58	638,86	373,27	598,14	563,95	96,11	328,83	251,16	552,75	5462,47
2002	161	499,38	495,86	209,47	504,65	538,75	64,86	357,71	183,73	275,51	3683,16
2003	148	449,80	409,49	121,30	223,85	170,60	42,71	216,12	227,87	181,45	1745,88
2004	178	664,80	401,65	180,05	259,01	401,90	56,89	351,18	382,92	276,51	1677,84
2005	175	585,80	347,89	125,31	315,64	413,37	138,42	263,92	129,26	204,97	2029,62
2006	184	574,40	288,81	190,92	241,35	264,62	19,24	252,08	151,38	183,88	1692,95
2007	175	701,20	413,50	313,88	403,24	435,68	195,20	539,15	129,30	435,21	3121,63
2008	179	621,60	446,08	227,61	291,54	932,28	148,94	374,80	83,86	396,94	4745,54
2009	166	583,40	485,21	224,47	228,32	1024,33	189,95	914,09	189,93	858,65	2957,38

ciąg dalszy »

strona główna