4.1. Meteorologia (c.d.)

4.1.3. Opady atmosferyczne

Suma roczna opadów atmosferycznych z terenu zlewni badawczej wynosiła 641,4 mm i była o 50,2 mm wyższa niż średnia suma z wielolecia 1971-2001. W porównaniu do roku poprzedniego wielkość opadów zmniejszyła się jedynie o 6,2 mm. W ujęciu roku hydrologicznego suma opadów z 2009 roku wynosiła 632,6 mm i była wyższa od roku poprzedniego o 11,0 mm.

Wielkość opadów wskazuje, że miniony rok był rokiem normalnym. Największe opady zanotowano w czerwcu – 112,4 mm, kiedy to wystąpiły 2 dni z opadem umiarkowanie silnym i 2 dni z opadem silnym. Maksymalny opad dobowy wyniósł w tym okresie 24,0 mm, a godzinny 10,8 mm (Tab. 6). Najsuchszym miesiącem był kwiecień – spadło wówczas zaledwie 3,60 mm opadów, które rozłożone były w okresie 2 dni. Maksymalny opad dobowy wynosił dla tego miesiąca 3,4 mm, a godzinny 1,6 mm. Łącznie w roku kalendarzowym i hydrologicznym wystąpiło po 181 dni z opadem. Charakterystykę opadów w roku kalendarzowym 2009 przedstawiono na rysunkach 10-14.

Rozpatrując opady atmosferyczne w czterech głównych porach roku kalendarzowego wyraźnie widać przewagę opadów w okresie letnim. W trzech miesiącach letnich spadło o 136 mm więcej deszczu, niż w okresie wiosennym i o 103,8 mm więcej, niż w okresie jesiennym. Opady letnie stanowiły 40,6% całkowitego opadu rocznego. Opady z okresu zimowego stanowiły 15,7% całkowitego opadu rocznego i były niższe od opadów wiosennych o 23,6 mm oraz od opadów jesiennych o 55,8 mm.

Rys. 10. Odchylenie miesięcznych sum opadów (2009) od średniej z wielolecia

Fig. 10. Declination of monthly total precipitation (2009) compared to many years averages

Rys. 11. Średnie miesięczne sumy opadów atmosferycznych (Sobolewo, 2009) na tle opadów z wielolecia

Fig. 11. Monthly average amount of precipitation (Sobolewo, 2009) on the background of the many years’ precipitation

Rys. 12. Liczba dni w roku (2009) bez opadów, z opadami bardzo słabymi (0,1-1,0 mm), słabymi (1,1-5,0 mm), umiarkowanymi (5,1-10,0 mm), umiarkowanie silnymi (10,1-20,0 mm) i silnymi (20,1-30,0 mm)

Fig. 12. Number of days per year (2009) without precipitation, with very small precipitation (0,1-1,0 mm), with small precipitation (1,1-5,0 mm), with moderate precipitation (5,1-10,0 mm), with moderate-strong precipitation (10,1-20,0 mm) and strong precipitation (20,1-30,0 mm)

Rys. 13. Przebieg roczny częstości (%) dni z opadem w 2009 roku (Sobolewo)

Fig. 13. Course of frequency (%) of days with precipitation in 2009 year (Sobolewo)

Rys. 14. Rozkład współczynnika pluwiometrycznego w roku 2009

Fig. 14. Distribution of the pluviometer factor in 2009

4.1.4. Wilgotność powietrza atmosferycznego

Średnia względna wilgotność powietrza atmosferycznego na Stacji Bazowej Wigry w roku hydrologicznym 2009 wynosiła 78,89%. Najwyższą wilgotnością charakteryzował się grudzień – 87,07%, a najniższą kwiecień – 58,39% (Tab. 7). Najniższe chwilowe minimalne wartości wilgotności wystąpiły w kwietniu (14,0%), a najwyższe w listopadzie (61,0%). Maksymalne wartości chwilowe były bardzo wyrównane i w ciągu całego roku nigdy nie spadały poniżej 94,0%. Biorąc pod uwagę rok kalendarzowy najwyższą wilgotnością charakteryzował się listopad (88,70%), a średnia wilgotność dla całego roku wynosiła 78,96%. Najwyższą średnią wilgotnością powietrza charakteryzował się okres zimowy – 86,73%, a najniższą okres letni – 75,94% (Rys. 15).

Rys. 15. Wilgotność względna powietrza atmosferycznego na Stacji Bazowej WIGRY w poszczególnych porach roku kalendarzowego 2009

Fig. 15. Relative humidity of atmospheric air measured in the WIGRY Base Station in different seasons of 2009 year

4.1.5. Promieniowanie słoneczne

Na Stacji Bazowej Wigry prowadzone są automatyczne pomiary natężenia całkowitego promieniowania słonecznego (gęstości strumienia energii) oraz usłonecznienia rzeczywistego (czasu dopływu bezpośredniego promieniowania słonecznego do powierzchni Ziemi).

W roku hydrologicznym 2009 przeciętna wartość natężenia promieniowania słonecznego wynosiła 144,8 W/m² (Tab. 8) i była prawie o 13% niższa niż w poprzednim roku. Najwyższą średnią wartość miesięczną zanotowano w czerwcu – 348,1 W/m², a najniższą w grudniu – 14,4 W/m². Średnie natężenie promieniowania dla okresu letniego wynosiło 275,67 W/m² i o 32% przewyższało wielkość promieniowania docierającego w okresie wiosennym, o 75% w okresie jesiennym i o prawie 90% w okresie zimowym (Rys. 16).

W 2009 roku usłonecznienie, stanowiące czas dopływu energii słonecznej (>120 W/m²) do podłoża, wynosiło 1471,8 godzin i było o 4 godziny niższe niż w poprzednim roku. Dla roku hydrologicznego wynosiło ono 1492,6 godziny. Roczny przebieg usłonecznienia pokazano na rysunku 17. Promieniowanie słoneczne najdłużej operowało na powierzchni Ziemi w okresie wiosennym – przez 207,0 godzin/miesiąc i letnim – 175,2 godziny/miesiąc. Najkrótszy czas trwania usłonecznienia charakteryzował okres zimowy – zaledwie 20,6 godzin/miesiąc (Rys. 18).

Rys. 16. Natężenie promieniowania słonecznego w poszczególnych porach roku kalendarzowego 2009 (Sobolewo)

Fig. 16. Sun radiation intensity in different seasons of 2009 year (Sobolewo)

Rys. 17. Przebieg usłonecznienia i natężenia promieniowania słonecznego w roku hydrologicznym 2009 (Sobolewo)

Fig. 17. Course of sunshine duration and sunshine intensity in hydrological year 2009 (Sobolewo)

Rys. 18. Usłonecznienie w poszczególnych porach roku kalendarzowego 2009 (Sobolewo)

Fig. 18. Sunshine duration in different seasons in year 2009 (Sobolewo)

4.1.6. Wiatr

Pomiary dotyczące wiatru polegały na określeniu jego kierunku i prędkości na wysokości 10 m nad gruntem. Kierunki wiatru wyznaczone zostały według 16-stopniowej skali. W roku 2009 najczęściej wiał wiatr z sektora północnego, południowo-zachodniego i wschodniego (Rys. 19). Szczegółowe zestawienie częstości kierunków wiatru przedstawia tabela 9.

Średnia roczna prędkość wiatru dla roku kalendarzowego wynosiła 1,6 m/s, a dla roku hydrologicznego 1,7 m/s (Tab. 10). Wartości te, podobnie jak i średnie miesięczne prędkości wiatru, były charakterystyczne dla wiatru bardzo słabego i słabego. Najwyższe chwilowe prędkości wiatru w roku kalendarzowym zanotowano w listopadzie (8,1 m/s), a w roku hydrologicznym w październiku (7,7 m/s). Najdłuższymi okresami ciszy charakteryzowały się miesiące kwiecień (okres bezwietrzny stanowił 21,5%), sierpień (21,1%) i wrzesień (21,0%). W układzie pór roku najwyższą średnią prędkością wiatru charakteryzował się okres jesienny – 1,7 m/s, a najmniejszą zimowy – 1,5 m/s (Rys. 20). W miesiącach wiosennych występowało najwięcej okresów bez wiatru - 13,9% (Rys. 21).

Rys. 19. Częstość (%) kierunków wiatru w 2009 roku (Sobolewo)

Fig. 19. Frequency (%) of wind directions in 2009 year (Sobolewo)

Rys. 20. Średnie i maksymalne prędkości wiatru dla poszczególnych pór roku kalendarzowego 2009 w Sobolewie

Fig. 20. Average and maximum wind velocities for different seasons of 2009 in Sobolewo

Rys. 21. Średni udział procentowy cisz dla poszczególnych pór roku kalendarzowego 2009 w Sobolewie

Fig. 21. Average percentage of calm airs for different seasons of 2009 in Sobolewo

ciąg dalszy  »  

strona główna