Wyniki uzyskane z pomiarów meteorologicznych na stacji w Sobolewie w roku 2005 odniesiono do przeciętnych warunków charakterystycznych dla Suwalszczyzny w latach 1971-2001.

Średnie wartości temperatury powietrza obliczono na podstawie średnich jednogodzinnych wartości. Rok kalendarzowy 2005 był rokiem lekko ciepłym. Jego średnia temperatura na wysokości 2 m n.p.g. wynosiła 6,9 °C i była o 0,6 °C wyższa od średniej z wielolecia i niemal dokładnie taka sama, jak z poprzedniego roku. Najcieplejszym miesiącem był lipiec (18,5 °C), a maksymalne temperatury wówczas występujące dochodziły prawie do 32 °C. Najchłodniejszym miesiącem był luty (-5,5 °C), z minimalną temperaturą -25,4 °C (Rys. 3). Nieco wyższe temperatury powietrza rejestrowano przy gruncie. W najcieplejszych miesiącach (lipiec-sierpień) maksymalne temperatury przy gruncie przekraczały 31 °C.

Rys. 3. Średnie miesięczne wartości temperatury powietrza na Stacji Bazowej WIGRY w 2005 r. na tle średnich z lat 1971-2001

Rok hydrologiczny był nieznacznie cieplejszy od roku kalendarzowego (o 0,2 °C), a w porównaniu do poprzedniego roku hydrologicznego był identyczny.

Rozpatrując temperaturę powietrza w poszczególnych sezonach roku (dzieląc rok kalendarzowy na cztery pory) wyraźnie zaznaczyło się ciepłe lato (Rys. 4). W okresie letnim wystąpiły 2 dni z temperaturą maksymalną powyżej 30 °C i 26 dni z temperaturą powyżej 25 °C. W stosunku do roku poprzedniego liczba najcieplejszych dni znacznie się zwiększyła. Różnica między średnią temperaturą trzech miesięcy okresu letniego i wiosennego wynosi 11,1 °C, a między latem i jesienią 8,7 °C. Średnia temperatura miesięcy zimowych wynosiła -1,5 °C, z tym, że średnia temperatura listopada i grudnia była dodatnia (1,9 i 1,0 °C). Najchłodniejszym miesiącem zimowym był luty (-5,5 °C), z minimalną temperaturą -25,4 °C.    

Rys. 4. Temperatura powietrza w Sobolewie w poszczególnych porach roku kalendarzowego 2005

Średnie temperatury powietrza dla roku hydrologicznego mierzone na wysokości 2 m i przy gruncie wynosiły 7,0 °C. Minimalne temperatury zanotowano w lutym: -25,4 °C - na 2 m npg i -21,2 °C - przy gruncie.    

Na niemal wszystkich badanych głębokościach średnie roczne temperatury gleby (zarówno dla roku kalendarzowego jaki i hydrologicznego) wynosiły powyżej 9,0 °C. Przebieg temperatur gleby na poszczególnych głębokościach przedstawiają rysunki 5 i 6.

Rys. 5. Zmiany wartości temperatury gleby na głębokościach 5 i 20 cm w roku kalendarzowym 2005 (Sobolewo) 

Rys. 6. Zmiany wartości temperatury gleby na głębokościach 50 i 100 cm w roku kalendarzowym 2005 (Sobolewo)   

Temperatury gleby w miesiącach zimowych i jesiennych wzrastały wraz z głębokością, natomiast w miesiącach wiosennych i letnich malały (Rys. 7). W okresie zimowym gleba przemarzała do głębokości 20 cm, a temperatury chwilowe dochodziły do -8,1 °C na głębokości 5 cm, -1,9 °C na głębokości 20 cm i -1,1 °C na głębokości 50 cm. Ze względu na dość wysokie temperatury powietrza w grudniu średnia temperatura gleby w całym badanym profilu była dodatnia. Nie zanotowano temperatur ujemnych na głębokości 100 cm. W okresie letnim średnie temperatury gleby dla poszczególnych głębokości przekraczały zaledwie 15 °C, a maksymalne temperatury dochodziły tylko do 19 °C.

Rys. 7. Średnie temperatury gleby na różnych głębokościach w poszczególnych porach roku kalendarzowego 2005 (Sobolewo)

Suma roczna opadów atmosferycznych z terenu zlewni badawczej wynosiła 577,4 mm i była o 13,8 mm mniejsza niż średnia suma z wielolecia. W ujęciu roku hydrologicznego suma opadów z 2005 roku wynosiła 585,8 mm i była mniejsza od przeciętnych zaledwie o 5,4 mm. W porównaniu do roku kalendarzowego 2004 wielkość opadów zmniejszyła się o 60,2 mm.

Wielkość opadów wskazuje, że miniony rok był rokiem normalnym. Największe opady zanotowano w sierpniu - 109,4 mm, kiedy to wystąpiły dni z opadem silnym. Maksymalny opad dobowy wyniósł w tym okresie 45,2 mm, a godzinny 6,4 mm. Najsuchszym miesiącem był luty - spadło wówczas tylko 21,4 mm opadów, które rozłożone były w okresie 12 dni. Maksymalny opad dobowy wynosił dla tego miesiąca 8,0 mm, a godzinny 1,6 mm. Łącznie w roku kalendarzowym wystąpiło 182 dni z opadem, a w roku hydrologicznym 175 dni. Zatem liczba dni z opadem była na bardzo podobnym poziomie, jak w roku poprzednim. Charakterystykę opadów w roku kalendarzowym 2005 przedstawiono na rysunkach 8-10.

Rozpatrując opady atmosferyczne w czterech głównych porach roku kalendarzowego wyraźnie widać przewagę opadów w okresie letnim. W trzech miesiącach letnich spadło prawie dwukrotnie więcej deszczu, niż w okresie wiosennym czy jesiennym. Opad z okresu zimowego stanowił niecałe 16% całkowitego opadu rocznego.

Rys. 8. Odchylenie miesięcznych sum opadów (2005) od średniej z wielolecia   

Rys. 9. Liczba dni w roku (2005) bez opadów, z opadami bardzo słabymi (0,1-1,0 mm), słabymi (1,1-5,0 mm),

umiarkowanymi (5,1-10,0 mm), umiarkowanie silnymi (10,1-20,0 mm) i silnymi (20,1-30,0 mm)

Rys. 10. Przebieg roczny częstości (%) dni z opadem w 2005 roku (Sobolewo)

Rys. 11. Okres zalegania pokrywy śnieżnej i jej miąższość (Sobolewo, 2005)

Pokrywa śnieżna pojawiła się w połowie listopada 2004 roku i z niewielkimi przerwami utrzymywała się do pierwszych dni kwietnia 2005 roku. Pod koniec roku kalendarzowego 2005 śnieg pojawił się dopiero pod koniec listopada i zalegał do końca roku z kilkunastodniową przerwą w połowie grudnia (Rys. 11).

ciąg dalszy  »  

strona główna