|
Nr 4/2001 |
PRZYRODA I KRAJOBRAZ |
|
|
Anna i Lech Krzysztofiakowie
WIGIERSKIE PŁAZY |
|
|
|
Płazy są stosunkowo nieliczną grupą kręgowców, liczącą około 5 tysięcy gatunków, z czego zdecydowana większość zamieszkuje obszary tropików. W Polsce występuje zaledwie 18, a w WPN 12 gatunków płazów. Teren Parku, bogaty w różnego rodzaju zbiorniki wodne, torfowiska i wilgotne lasy, spełnia warunki potrzebne do życia oraz rozrodu płazów. Różnorodność gruntów rolnych i ich mozaikowy układ, a także spory udział tzw. nieużytków (głównie niewielkich oczek wodnych, okresowych rozlewisk i obszarów podmokłych) sprzyjają występowaniu takich gatunków płazów, jak kumak nizinny, czy grzebiuszka ziemna. Sytuację pogarsza jednak fakt, że wiele terenów podmokłych ulega dość szybkiemu zarastaniu i wysychaniu, co pozbawia płazy możliwości rozrodu. Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 26 września 2001 roku wszystkie krajowe gatunki płazów są objęte ochroną ścisłą. Zatem nawet żaby: jeziorkowa, wodna i śmieszka, które jeszcze do niedawna były chronione tylko w okresie od 1 marca do 31 maja, podlegają obecnie ochronie całorocznej.
Ropucha paskówka (fot.L.Krzysztofiak)
Płazy występujące w WPN należą do dwóch rzędów: płazów ogoniastych (Urodela) i płazów bezogonowych (Anura). Z płazów ogoniastych występują w Parku dwa gatunki traszek - grzebieniasta Triturus cristatus i zwyczajna Triturus vulgaris, a z płazów bezogonowych: kumak nizinny Bombina bombina, grzebiuszka ziemna Pelobates fuscus, trzy gatunki ropuch - szara Bufo bufo, paskówka Bufo calamita i zielona Bufo viridis, rzekotka drzewna Hyla arborea, cztery gatunki żab - moczarowa Rana arvalis, trawna Rana temporaria oraz jeziorkowa Rana lessonae i wodna Rana esculenta.
Traszki są niewielkimi płazami, przypominającymi nieco wyglądem jaszczurki, od których najłatwiej odróżnić je po liczbie palców na przednich kończynach: jaszczurki mają po pięć palców, podczas gdy traszki (podobnie, jak pozostałe nasze płazy) tylko po cztery. Traszka zwyczajna występuje na terenie Parku w kilkunastu małych zbiornikach wodnych, traszka grzebieniasta jest znacznie rzadsza - występuje zaledwie w kilku zbiornikach.
Ropucha zielona (fot.L.Krzysztofiak)
|
Kumak nizinny na gody wybiera małe i płytkie zbiorniki wody stojącej, o mulistym dnie i obfitej roślinności wodnej, np.: stawy, glinianki i rowy. Samce wydają charakterystyczne, metaliczne dźwięki, przypominające wielokrotnie powtarzane głoski „U”. Występuje głównie w północnej części Parku na terenach otwartych. Grzebiuszka ziemna wybiera tereny o glebach lekkich, piaszczystych, unika twardego podłoża. Kijanki grzebiuszki są największymi spośród kijanek naszych płazów - osiągają długość 10-18 cm, choć po przeobrażeniu młode grzebiuszki mierzą jedynie 3-4 cm. W WPN dość rzadka.
Ropucha szara w czasie rozrodu przebywa najchętniej w większych i głębszych stawach, w okresie życia lądowego zaś spotkać ją można zarówno w lasach, sadach, jak i na łąkach, w ogrodach i w pobliżu siedzib ludzkich. Występuje na terenie całego Parku. Ropucha paskówka preferuje tereny o glebach lekkich, unika podłoża twardego i kamienistego. Samiec podczas godów wydaje silny, wzmocniony przy pomocy rezonatora, perlisty, przerywany rytmicznie głos. Na terenie Parku spotykana jest stosunkowo rzadko, jej rozród odbywa się tylko w kilku zbiornikach wodnych. Ropucha zielona żyje na terenach suchych, na zboczach wzgórz, w ogrodach i parkach, często w bezpośredniej bliskości siedzib ludzkich, unika zaś terenów zadrzewionych. Na terenie Parku spotykana rzadko.
Rzekotka drzewna w okresie życia lądowego zamieszkuje wśród drzew i krzewów, w lasach liściastych i mieszanych, zaroślach, a także na łąkach. Gody odbywa w zbiornikach o zarośniętych brzegach, obfitujących w roślinność wodną.
Rzekotka drzewna (fot.L.Krzysztofiak)
Cechą charakterystyczną rzekotki jest obecność na końcach palców poduszeczkowatych, zaokrąglonych przylg, ułatwiających utrzymywanie się na gładkich powierzchniach. Na terenie Parku jest skrajnie nieliczna, rozmnaża się tylko w kilku niewielkich zbiornikach wodnych w okolicy Sobolewa.
Żaba moczarowa i żaba trawna należą do tzw. żab brunatnych (podział umowny, ze względu na ubarwienie ciała). Poza okresem godowym występują w lasach liściastych i iglastych oraz na łąkach. Na terenie Parku spotykamy je na całym niemal obszarze. Żaba wodna i żaba jeziorkowa należą do tzw. żab zielonych. Zajmują wszelkiego rodzaju środowiska, przy czym żabę wodną spotyka się głównie w większych, obfitujących w roślinność wodną stawach i jeziorach, rzadziej nad brzegami rzek, podczas gdy żaba jeziorkowa zasiedla małe i średniej wielkości zbiorniki wodne, jak np. śródleśne i śródpolne jeziorka, rowy melioracyjne, rozlewiska na podmokłych łąkach. Występują na terenie całego Parku.
|
