Wigierscy rybacy (fot.J.Borejszo) |
|
W okresie poprzedzającym utworzenie parku narodowego, a także w pierwszych latach jego istnienia - do czerwca 1993 roku, zarybienia i odłowy gospodarcze prowadziło Państwowe Gospodarstwo Rybackie.
Według danych zapisanych w księgach jeziorowych, w okresie od 1972 do 1992 roku, corocznie odławiano z Wigier średnio około 56 ton ryb, przy zmieniającej się bardzo wyraźnie strukturze połowów. Wyraźnie malały, a w końcu całkowicie zanikły odłowy stynki, wzrósł natomiast udział ryb karpiowatych - głównie leszcza. W stosunku do lat sześćdziesiątych znacznie zmniejszyła się liczebność i udział w odłowach dużych ryb drapieżnych - szczupaków. |
|
Po przejęciu gospodarki rybackiej na Wigrach, Piertach i innych wodach wigierskich przez park narodowy możliwe było opracowanie właściwej, z punktu widzenia ochrony wszystkich elementów ekosystemów wodnych, strategii ochrony
ichtiofauny. Plany ochrony zespołów ryb zostały przygotowane przez zespół specjalistów z Instytutu Rybactwa Śródlądowego w Olsztynie, a po ich pozytywnym zaopiniowaniu przez Radę Naukową WPN - zastosowane w praktycznych działaniach. Nowo opracowany operat ochrony ryb jest obecnie częścią składową, zatwierdzonego przez Ministra Środowiska, Planu Ochrony Wigierskiego Parku
Narodowego.
Główne kierunki ochrony ichtiofauny w Parku polegają na:
-
utrzymywaniu występowania licznych populacji ryb z rodziny głąbielowatych
(Coregonidae) - sielawy i siei, których obszar występowania w Polsce kurczy się na skutek
eutrofizacji. Są to gatunki planktonożerne, charakterystyczne dla głębokich, chłodnych i dobrze natlenionych jezior. Ochrona głąbielowatych polega na wspieraniu ich naturalnego tarła poprzez sztuczne zarybienia - w ilości około 20-22 mln sztuk wylęgu rocznie, przy czym materiał zarybieniowy produkowany jest z autochtonicznych tarlaków obydwu gatunków. Ze względu na krótki okres życia sielawy (maksymalnie do 6 lat) oraz ograniczanie występowania dużych gatunków skorupiaków planktonowych, starsze ryby są odławiane w odłowach
regulacyjnych;
-
zwiększaniu liczebności dużych ryb drapieżnych, w szczególności szczupaka, poprzez wprowadzenie ograniczeń odłowów tych ryb w wodach Parku oraz sztuczne zarybienia. "Odbudowanie" populacji szczupaków w Wigrach i innych jeziorach eksploatowanych rybacko w przeszłości, ma duże znaczenie dla ochrony innych elementów tych ekosystemów. W praktyce ochronnej zastosowano metody
biomanipulacji, polegającej w tym przypadku na sterowaniu, poprzez zmiany ilości ryb drapieżnych, liczebnością drobnych, zawieszonych w toni wodnej zwierząt
(zooplanktonu), w tym dużych wioślarek filtrujących. Te z kolei, jeśli jest ich dużo, są w stanie znacząco zmniejszać liczebność drobnych glonów, które są przez wioślarki odfiltrowywane z toni wodnej i zjadane. Dlatego też, choć nie bezpośrednio, wysoka liczebność szczupaków przyczyniać się może do wzrostu przezroczystości wody i np. poprawy warunków bytowania roślin zanurzonych. Przyjęte i zastosowane metody ochrony drapieżników okazały się skuteczne. Po czterech latach intensywnych zarybień liczebność szczupaków wzrosła na tyle wyraźnie, iż od 1998 roku możliwe już było wprowadzenie zezwolenia na ograniczone odłowy wędkarskie;
|
