|
kliknij,
aby powiększyć
|
OCHRONA WÓD
Największym zagrożeniem dla jakości wód parku jest
ich użyźnianie (eutrofizacja. Prowadzi ono do
wzrostu masy glonów zawieszonych w toni wodnej, a w
konsekwencji do zmniejszania się przezroczystości
wody, pogarszania się warunków tlenowych, spadku
zróżnicowania zespołów organizmów wodnych i
ustępowania gatunków właściwych dla wód o niskiej
trofii (żyzności), często rzadkich w skali krajowej
czy międzynarodowej.
Podstawową metodą ochrony wód przed dalszym wzrostem
żyzności jest ograniczanie dopływu do wód związków
fosforu i azotu, w szczególności prawidłowa
gospodarka wodno-ściekowa. Dotyczy to nie tylko
terenu parku, ale też całej zlewni Wiatrołuży,
Kamionki i Czarnej Hańczy powyżej jeziora Wigry.
Zadania z zakresu rozbudowy kanalizacji ściekowej
oraz utrzymania i modernizacji oczyszczalni ścieków
są realizowane przez lokalne samorządy. Największe
znaczenie ma suwalska oczyszczalnia, gdyż Czarna
Hańcza, zanim wpadnie do jeziora Wigry, przepływa
przez miasto Suwałki.
Ochrona
jakości wód części jezior parku narodowego odbywa
się także poprzez kształtowanie składu i liczebności
zespołów ryb. Zwłaszcza szczupak oraz inne
drapieżniki mają kluczowe znaczenie w kształtowaniu
równowagi biologicznej ekosystemów jezior.
Jak już
wcześniej wspomniano, im więcej w wodach glonów
planktonowych (fitoplanktonu), tym gorzej dla
czystości wód. Glonami odżywiają się skorupiaki
planktonowe (głównie wioślarki), unoszące się w toni
wodnej (zooplankton). Czyli im więcej w wodzie
zooplanktonu tym lepiej, bo zjadany jest
fitoplankton. Zooplanktonem odżywiają się z kolei
ryby karpiowate. Zatem jeżeli jest zbyt dużo takich
gatunków, jak lin, płoć czy leszcz, tym proces
eutrofizacji postępuje szybciej. Gatunki karpiowate
są pokarmem dla ryb drapieżnych. W związku z tym,
gdy w ekosystemie jest dużo ryb drapieżnych, to
równocześnie jest niska liczebność ryb karpiowatych,
a to oznacza więcej skorupiaków, dzięki czemu jest
mniej glonów i wzrasta przezroczystość wody. Poprzez
taką biomanipulację następują korzystne zmiany w
funkcjonowaniu ekosystemów – poprawia się stan
środowiska wodnego. Zatem działania parku polegają
na utrzymywaniu wysokiej liczby ryb drapieżnych oraz
odłowach regulacyjnych ryb odżywiających się
zooplanktonem.
Zadania
z zakresu ochrony ichtiofauny obejmują też
utrzymanie tych gatunków ryb, których obszar
występowania w Polsce kurczy się na skutek
eutrofizacji. Należą do nich przede wszystkim
sielawa i sieja. Ochrona tych gatunków polega na
wspieraniu ich naturalnego tarła poprzez sztuczne
zarybienia, przy czym materiał zarybieniowy pochodzi
wyłącznie z jeziora Wigry. Obecnie populacja sielawy
jest w Wigrach bardzo silna i najstarsze jej
roczniki są odławiane. Dzięki zarybieniom udało się
także przywrócić w Wigrach obecność troci jeziorowej
i suma.
Ważną
rolę ochronną pełni wylęgarnia ryb Wigierskiego
Parku Narodowego w Tartaku, w której hodowany jest
materiał zarybieniowy sielawy, siei oraz szczupaka.
Corocznie do wód parku trafia stąd narybek w łącznej
ilości kilkudziesięciu milionów. Pozwala na to
kubatura obiektu, z 200 aparatami, w których można
inkubować aż 600 litrów zapłodnionej ikry. Z usług
parkowej wylęgarni korzystają też dzierżawcy obwodów
rybackich.
17
jezior parku podlega ochronie czynnej
stabilizującej. Spośród nich 8 jest udostępnionych
turystycznie, rekreacyjnie i wędkarsko, i jest to
prawie 90% powierzchni wszystkich jezior parku.
Ochroną ścisłą objęto 23 jeziora. W większości są to
niewielkie zbiorniki a największym z nich jest
jezioro Muliczne (25,7 ha). Biernie chronione jest
też jezioro Białe Wigierskie (ochrona czynna
zachowawcza), w którym działania ograniczają się do
utrzymania populacji siei. Pod ścisłą ochroną są też
3 odcinki rzek: Wiatrołuży, Maniówki, Kamionki, oraz
Czarna Hańcza powyżej jeziora Wigry. Łączny obszar
ścisłej ochrony wód obejmuje nieco ponad 70 ha, a
biernej (razem z jeziorem Białym Wigierskim) – 172
ha.
Aktualizacja: 2022-05, J. Borejszo
|
