Proszę chwilę zaczekać, ładuję stronę ... |
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
3. ANALIZA I OCENA WYPEŁNIANIA PODSTAWOWYCH FUNKCJI PARKU
3.1. Ochrona ekosystemów leśnych (c.d.)
3.1.4. Pozyskanie i sprzedaż drewna Wojciech Kamiński
3.1.4.1. Użytki przygodne
W ramach przeprowadzonych w 2012 roku cięć pielęgnacyjnych i przygodnych pozyskano drewno o łącznej masie 11,99 tys.m3, w tym 11,65 tys.m3 grubizny, tj. przeciętnie ok. 1,15 m3 z 1ha powierzchni leśnej Parku. Ogólna masa pozyskanego drewna była taka sama jak w 2011 roku (12,0 tys.m3).
W cięciach przygodnych pozyskanie grubizny na 2012 rok zaplanowano w rozmiarze 5,09 tys.m3, natomiast wykonano 5,45 tys. m3 i była to masa o 15% niższa niż w 2011 roku.
W 2012 roku, podobnie jak w ubiegłych latach, usunięciu podlegały przede wszystkim gatunki iglaste (rys.3) – złomy, wywroty, drzewa zasiedlone przez owady i opanowane przez grzyby. Drewno gatunków liściastych w większości przypadków pozostawiano w lesie do naturalnego rozkładu. Usuwano je głównie w razie konieczności zapewnienia przejezdności szlaków komunikacyjnych.
Rysunek 3. Struktura gatunkowa drewna pozyskanego w 2012 r. w cięciach przygodnych
W trakcie realizacji planu nie stwierdzono istotnych zagrożeń dla stabilności drzewostanów WPN, co potwierdza, że zabiegi związane z utrzymaniem odpowiedniego stanu sanitarnego lasu były dotychczas przeprowadzane prawidłowo. Porównanie rozmiaru pozyskania drewna w ramach cięć przygodnych na przestrzeni ostatnich kilku lat przedstawia rys.4.
Rysunek 4. Masa drewna pozyskanego w ramach cięć przygodnych w latach 2006-2012
Nieznacznie wzrosła masa zasiedlonych stojących drzew świerkowych (o ok. 500m3), ale łączna masa zasiedlonego drewna, włącznie ze złomami i wywrotami wyniosła 3,29 tys.m3 i była prawie taka sama jak w 2011 roku (rys.5).
Rysunek 5. Zasiedlone drewno świerkowe usunięte w latach 1996-2012
3.1.4.2. Cięcia pielęgnacyjne
Zabiegami pielęgnacyjnymi w 2012 roku objęto powierzchnię 196,49ha, w tym trzebieżami wczesnymi – 26,70ha i trzebieżami późnymi – 169,79ha. Plan powierzchniowy i masowy zabiegów został wykonany w pełnym zakresie.
Tabela 9. Wykonanie masowe cięć pielęgnacyjnych (trzebieży) w 2012 r.
3.1.4.3. Drzewa pozostawione do naturalnego rozkładu
W 2012 roku zarejestrowano i pozostawiono w lesie 992 sztuk drzew martwych, nie zagrażających stanowi sanitarnemu ekosystemów leśnych (wzrost o 19% w stosunku do 2011 roku). Łącznie w latach 1997 - 2012 wyznaczono i pozostawiono do naturalnego rozkładu 11 731 drzew stanowiących posusz jałowy.
3.1.4.4. Struktura sortymentowa pozyskania
W strukturze pozyskania w 2012 roku, podobnie jak w latach ubiegłych przeważały sortymenty średniowymiarowe - 64% (które w 2011 roku stanowiły 68%). Jest to wynikiem specyfiki prowadzenia zabiegów ochronnych w parkach narodowych. Wykonywane są głównie zabiegi pielęgnacyjne w drzewostanach II i III klasy wieku, w których głównym sortymentem jest drewno klasy S2. Nie zakłada się powierzchni zrębowych, a drewno wielkowymiarowe pochodzi przede wszystkim z cięć przygodnych. W ramach tych cięć usunięciu podlegają wyłącznie drzewa chore i uszkodzone, co nie pozostaje bez wpływu na jakość uzyskiwanego surowca. Drewno wielkowymiarowe pozyskane w ramach takich cięć jest klasyfikowane jako WC0 i WD czyli w średniej i niskiej klasie jakości. W Wigierskim Parku Narodowym nie pozyskuje się sortymentów tzw. „cennych”. Strukturę sortymentową pozyskania drewna w 2012 roku przedstawia tabela nr 10.
Tabela 10. Struktura sortymentowa pozyskania w 2012 roku
3.1.4.5. Sprzedaż drewna
W 2012 roku rozchodowi podlegało ogółem 11,95 tys.m3 drewna pochodzącego z bieżącego pozyskania i zapasu z roku 2011. Szczegółowo strukturę sprzedaży według sortymentów przedstawia tabela “Sprzedaż drewna” – załącznik nr 10a do analizy. W analizowanym okresie zauważalny był spadek koniunktury na rynku drzewnym. Znacznie zmniejszył się popyt, co skutkowało powolnym spadkiem cen drewna. Przewiduje się, że taka tendencja (spadkowa) będzie utrzymywała się w roku 2013.
Na dzień 33.6.2012 roku, na gruncie pozostał zapas niesprzedanego drewna o łącznej masie 72 m3, w tym:
Planowany dochód (netto) ze sprzedaży drewna wyniósł 1955 tys. zł i wzrósł o 9% w stosunku do roku ubiegłego. Średnia cena drewna sprzedawanego w Wigierskim Parku Narodowym (grubizny) w 2012 roku wyniosła 166 zł/m3 i pomimo pogarszającej się sytuacji na rynku, była wyższa o 4zł od średniej ceny uzyskanej w 2011 roku.
3.1.5. Ochrona przeciwpożarowa Piotr Pieczyński
3.1.5.1. Analiza zagrożenia pożarowego w lasach
W roku 2012 odnotowano 84 dni z II i III stopniem zagrożenia pożarowego, w tym 25 dni o najwyższym III stopniu zagrożenia (identyczna sytuacja była w roku poprzednim). Wilgotność ściółki mierzona o godzinie 9.00 spadała poniżej 28% 49 razy, natomiast poniżej 10% ani razu. Najniebezpieczniejszym pożarowo miesiącem był maj. W tym miesiącu odnotowano 27 dni w II i III stopniu zagrożenia pożarowego i 22 dni z utrzymującą się wilgotnością ściółki poniżej 28%.
Rysunek 6. Udział % liczby dni w stopniach zagrożenia pożarowego od kwietnia do września 2012 r.
Rysunek 7. Liczba dni poniżej 28% wilgotności ściółki mierzonej o godz. 9 w okresie 1.04–31.09.2012 r.
3.1.5.2. Realizacja zadań bieżących z ochrony przeciwpożarowej
a) Ochrona przeciwpożarowa obszarów leśnych:
b) Ochrona przeciwpożarowa obiektów budowlanych:
3.1.5.3. Dane statystyczne występowania pożarów oraz poniesionych strat
Tabela 11. Pożary na terenie WPN w latach 2008-2012 odnotowane przez Służby Parku
3.1.5.4. Służba Ochrony Przeciwpożarowej Parku
Na terenie WPN od 2002 r. działa Służba Ochrony Przeciwpożarowej Parku: patroluje teren, zabezpiecza miejsca zdarzenia do działań ratowniczych, pomaga jednostkom ochrony przeciwpożarowej w prowadzeniu akcji, uczestniczy w działaniach edukacyjnych parku. W okresie zagrożenia pożarowego służba prowadzi dyżury w oparciu o samochód patrolowo-gaśniczy wyposażony w wysokociśnieniowy moduł gaśniczy.
Działania w 2012 r.:
Tabela 12. Akcje SOPP w 2012 roku
3.1.5.5. Wyposażenie przeciwpożarowe w dyspozycji Służby Parku
Tabela 13. Wyposażenie baz sprzętu przeciwpożarowego
Podręczny (indywidualny) sprzęt przeciwpożarowy:
3.1.5.6. Szkolenia, warsztaty i akcje propagandowe
3.1.5.7 Kontrole i zalecenia
3.1.5.8. Inne
W złożonym wniosku o dofinansowanie ze środków Funduszu Leśnego zaprojektowano zadania z zakresu ochrony przeciwpożarowej w 2013 r. na kwotę 321 812,27 zł. z czego konserwację nawierzchni 5,19 km dróg dojazdowych na kwotę 230 962,27 zł. We wniosku zaprojektowano także zadania z zakresu ochrony przed szkodnictwem. Łączna kwota złożonego wniosku - 458 729,77 zł.
3.2. Ochrona lądowych ekosystemów nieleśnych
3.2.1. Zabiegi w ekosystemach Łukasz Skiendziul
Według stanu na 31 grudnia 2012 r. powierzchnia gruntów nieleśnych w zarządzie Parku wynosiła 528,3 ha. W porównaniu do roku ubiegłego zmniejszyła się o 7,5 ha pomimo wykupu gruntów (4,40 ha). Powodem różnicy był bilans zmian wynikający z modernizacji 5 obrębów ewidencyjnych w gminie Suwałki, przejęcia gruntów WPN pod drogę gminną w Sobolewie, wykup gruntów przez WPN i zasiedzenie gruntów WPN we wsi Magdalenowo.
Podział gruntów nieleśnych według kategorii użytkowania przedstawia się następująco:
W ramach ochrony czynnej w 2012 roku wykonano zabiegi polegające na:
Zabiegi te zostały sfinansowane przez NFOŚiGW.
Grunty rolne o pow. 127,76 ha (37,2%) były użytkowane rolniczo:
WPN uprawiał owies, żyto, grykę i łubin. Zabiegi te prowadzi się w celu utrzymania gruntów w odpowiedniej kulturze, zachowania różnorodności biologicznej, zapewnienia materiału siewnego na poletka zaporowe oraz zapobiegania zarastaniu gruntów rolnych przez roślinność drzewiastą i krzewy.
W maju 2012 r. WPN złożył kolejny wniosek do Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa o przyznanie płatności obszarowej, uzupełniającej oraz z tytułu ONW (obszary o niekorzystnych warunkach gospodarowania) do gruntów rolnych o powierzchni 32,26 ha i otrzymał decyzję w sprawie przyznania tych płatności w kwocie 29455,94 zł.
Dodatkowo, po raz pierwszy przystąpiliśmy do programów rolnośrodowiskowych - w ramach pakietu 2 - „Rolnictwo ekologiczne”, tym samym zobowiązując się przez kolejne 5 lat min. do:
Dzięki temu, oprócz dotychczasowych dopłat bezpośrednich oraz ONW otrzymaliśmy wsparcie finansowe w wysokości 27 098,40 zł. Łączna powierzchnia zgłoszona do programu wynosi 32,26 ha. Również w związku z uczestnictwem zobowiązani jesteśmy do poddawania się corocznej kontroli naszych upraw. Będą one przeprowadzane jednorazowo w okresie od czerwca do sierpnia przez firmę BIOCERT z Krakowa.
3.2.2. Ochrona różnorodności biologicznej w rolnictwie Joanna Górecka
W 2012 roku zakończony został projekt pod nazwą „Rodzime rasy zwierząt gospodarskich pomagają zwiększyć dochód rolników z Wigierskiego Parku Narodowego”, finansowany przez Fundację Heifer Project International, koordynowany przez Stowarzyszenie Konferencja Służb Ochrony Przyrody Zielonych Płuc Polski, przy współpracy parku. W 2012 roku w ramach tego projektu kontynuowane było przekazywanie zwierząt rasy konik polski i krowa polska czerwona urodzonych w gospodarstwach na terenie parku i w otulinie do kolejnych gospodarstw. Prowadzono wylęg piskląt kur rasy zielononóżka kuropatwiana i przekazywano pisklęta do kolejnych gospodarstw rolnych. Po zakończeniu projektu jego kontynuacja spoczywa na rolnikach – uczestnikach projektu.
3.3. Ochrona ekosystemów wodnych Michał Osewski
W 2012 r. w wybranych ekosystemach wodnych parku kontynuowano program ochrony zespołów ryb i raków. Zabiegi ochronne wykonywano w jeziorach Wigry, Pierty, Mulaczysko, Leszczewek, Omułówek, Krusznik, Białe Wigierskie, Długie Wigierskie, o łącznej powierzchni 2701,92 ha, oraz na rzece Czarnej Hańczy. Polegały one na:
I. Zarybieniach wód gatunkami:
II. Odłowach rybackich i wędkarskich, w tym:
III. Lokalnym wykaszaniu trzcinowisk w celu poprawy warunków tarliskowych dla ryb oraz polepszenia warunków sanitarnych w strefie brzegowej;
IV. Obserwacji stanu zdrowotnego ryb.
3.3.1. Zarybienia
W 2012 r. dokonano zarybień jezior: Wigry, Pierty, Mulaczysko, Leszczewek, Krusznik, Omułówek, a także fragmentu rzeki Czarnej Hańczy. Łącznie zarybiono 2520,04 ha. jezior oraz 2-kilometrowy odcinek rzeki. Ilości materiału zarybieniowego z podziałem na gatunki i ich sortymenty wielkościowe wprowadzone do wybranych wód parku zawarte są w załączniku nr 13. Jako wydarzenie wymagające podkreślenia należy wskazać zarybienie jez. Wigry węgorzem (25 kg). Jest to drugie zarybienie w dziejach Parku (pierwsze w 1995 r.).
Wpuszczony do jezior parku wylęg sielawy, siei oraz szczupaka w całości pochodził z wylęgarni ryb WPN. Z własnych tarlaków wyhodowano 38 320 000 szt. wylęgu sielawy (z czego 1 650 000 szt. za kwotę 6 840,00 zł. sprzedano rybackim użytkownikom jezior), 36 000 szt. wylęgu siei oraz 1 140 000 szt. wylęgu szczupaka.
W ramach wykonywanych usług wylęgarniczych, z których korzystało w sezonie 2011/2012 jedenastu rybackich użytkowników jezior, uzyskano dodatkowo 4 080 000 szt. wylęgu sielawy oraz 2 894 000 szt. wylęgu szczupaka. Za inkubację ikry sielawy WPN uzyskał kwotę 8 364,00 zł., za inkubację ikry szczupaka przejął 1 447 000 szt. uzyskanego wylęgu, którym zostały zarybione jeziora WPN.
3.3.2. Odłowy
1. Odłowy regulacyjne wykonywano w jeziorze Wigry (powierzchnia 2202,035 ha) przy wykorzystaniu rybackiego sprzętu biernego oplatającego (wontony sielawowe, siejowe, okoniowo-płociowe, leszczowe) oraz biernego klatkowego (mieroże). Ogółem (odłowy regulacyjne i odłowy tarlaków) odłowiono 23 086 kg ryb. Dane dotyczące struktury odłowów zawarte są w załączniku nr 13.
2. Odłowy tarlaków. W kwietniu przeprowadzono na jeziorze Wigry odłowy tarlaków szczupaka, w listopadzie odłowy tarlaków sielawy i siei. Odłowiono i pozyskano następujące ilości tarlaków (w kg) i zapłodnionej ikry (w litrach):
Z ikry szczupaka wyhodowano 1 140 000 szt. wylęgu, który wpuszczono do parkowych jezior. Ikra sielawy i siei jest inkubowana w wylęgarni ryb WPN, a wylęganie narybku nastąpi wiosną 2013 r. W wylęgarni zgromadzono także 73,5 litra zapłodnionej ikry sielawy oraz 0,5 litra ikry siei, którą dostarczyły 4 podmioty rybackie z poza terenu parku.
3. Odłowy wędkarskie. Presja wędkarska w roku 2012 była wyższa od tej z roku 2011. W 2012 roku sprzedano 4545 licencji wędkarskich. Liczby sprzedanych licencji z podziałem na poszczególne kategorie przedstawiały się następująco:
W 2012 r. WPN przygotował ankietę skierowaną do wędkujących w wodach parku. Jej celem było uzyskanie informacji na temat preferowanych metod połowu, najczęściej odwiedzanych akwenów, najchętniej poławianych gatunków oraz ilości odławianych ryb. Ankiety były dostępne we wszystkich punktach sprzedaży licencji wędkarskich.
Z ankiet wynika, iż najchętniej odwiedzanym przez wędkarzy akwenem było jezioro Wigry, najczęściej stosowaną metodą połowu był połów wędką spławikową, najczęściej poławianym gatunkiem była płoć. Średnia masa ryb odłowionych podczas jednej wyprawy zawierała się w przedziale od 1 do 2 kg.
4. Odłowy kontrolne raków. W 2012 r. Instytut Rybactwa Śródlądowego przy współpracy z parkiem przeprowadził odłowy kontrolne raków w następujących jeziorach: Wigry, Białe Wigierskie, Długie Wigierskie. We wszystkich zbiornikach zaobserwowano spadek liczebności raka pręgowatego w stosunku do roku ubiegłego. Nie odłowiono żadnego osobnika raka szlachetnego.
5. Odłowy kontrolne ryb. W 2012 r. Instytut Rybactwa Śródlądowego kontynuował odłowy kontrolne ryb w jeziorze Długie Wigierskie w ramach tematu badawczego „Badania ichtiofauny w latach 2010-2012 dla potrzeb oceny stanu ekologicznego wód wraz z udziałem w europejskim ćwiczeniu interkalibracyjnym”. Wyniki badań zostaną przekazane do biblioteki parku.
6. Ochrona tarlisk – zimowe koszenie roślinności. W okresie zlodzenia wykonano na jez. Wigry (Zatoka Zadworze oraz Ploso Północne) koszenie roślinności wynurzonej (trzcinowisk), w celu poprawy warunków tarliskowych dla ryb oraz polepszenia warunków sanitarnych w strefie przybrzeżnej. Wykoszono łącznie 22,12 ha. trzcinowisk stosując zasadę naprzemiennego koszenia i pozostawiania brzegu w stanie nienaruszonym na podobnej długości, co odcinki wykoszone.
3.3.3. Stan zdrowotny ryb, śnięcia, zagrożenia
W 2012 r. nie wystąpiły w żadnym z jezior WPN-u zjawiska wywołujące masową śmiertelność ryb (przyduchy, epizoocje). Podobnie jak w latach ubiegłych obserwowano silnie negatywny wpływ kormorana czarnego na liczebność ichtiofauny.
3.3.4. Pozostała działalność
W 2012 roku WPN przy finansowym wsparciu NFOŚiGW realizował projekt „Ochrona ekosystemów lądowych i wodnych Wigierskiego Parku Narodowego”. W ramach projektu sfinansowano następujące zakupy wspomagające czynną ochronę zespołów ryb:
Koszt dotacji wyniósł 32 570,00 zł.
W 2012 r. podpisano umowę z NFOŚiGW na finansowanie przedsięwzięcia pt. ”Remont wylęgarni ryb Wigierskiego Parku Narodowego w m. Tartak”. W 2012 r. wykonano prace remontowe na kwotę 30 tys. zł. Zadanie będzie kontynuowane w roku 2013. Łączna kwota dotacji wynosi 112 000 zł.
|