1. Wstęp

  

1.1. Powierzchnia Parku

  

Dorota Zaborowska

  

Zgodnie z Rozporządzeniem Rady Ministrów, z dnia 6 marca 1997 r., w sprawie Wigierskiego Parku Narodowego (Dz. U. Nr 24 poz. 124), powierzchnia parku wynosi 15.085,49 ha. Wokół parku utworzona jest strefa ochronna, zwana otuliną, o powierzchni 11.283,81 ha.

 

Dnia 2 lipca 2003 r. Wigierskiemu Parkowi Narodowemu został nadany nowy statut (rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 02.07.2003 r., Dz. U. Nr 136, poz. 1297).

  

Park wykonuje swoje zadania statutowe w oparciu o podział organizacyjny wprowadzony w 1996 roku, według którego park dzieli się na dwa leśne obręby ochronne: 

  1. Obręb Ochronny Wigry o powierzchni 4639,17 ha, 

  2. Obręb Ochronny Maćkowa Ruda o powierzchni 4949,25 ha,

oraz Wydzielony Wodny Obwód Ochronny Wigry o pow. 2802,02 ha.

  

W Obrębie Ochronnym Wigry funkcjonuje 5 obwodów ochronnych: 

  1. Obwód Ochronny Lipniak - o pow. 919,50 ha
  2. Obwód Ochronny Krzywe- o pow. 974,25 ha
  3. Obwód Ochronny Leszczewek- o pow. 866,64 ha
  4. Obwód Ochronny Gawarzec- o pow. 903,55 ha
  5. Obwód Ochronny Słupie- o pow. 975,23 ha

 

Obręb Ochronny Maćkowa Ruda składa się także z 5 obwodów ochronnych:

  1. Obwód Ochronny Powały- o pow. 597,37 ha
  2. Obwód Ochronny Krusznik- o pow. 1094,44 ha
  3. Obwód Ochronny Lipowe- o pow. 1011,72 ha
  4. Obwód Ochronny Mikołajewo- o pow. 1117,11 ha
  5. Obwód Ochronny Wysoki Most- o pow. 1128,61 ha

 

Wydzielony Wodny Obwód Ochronny Wigry obejmuje następujące jeziora: 

  1. Wigry - 2199,72 ha
  2. Pierty - 237,53 ha
  3. Białe - 101,50 ha
  4. Długie - 79,90 ha
  5. Krusznik- 6,71 ha
  6. Muliczne - 25,64 ha
  7. Leszczewek - 21,85 ha
  8. Mulaczysko - 18,19 ha
  9. Omułówek - 17,80 ha
  10. Postaw - 15,77 ha
  11. Okrągłe - 14,32 ha
  12. Suchar Wielki - 11,50 ha
  13. Królówek - 10,07 ha
  14. Czarne k. Bryzgla - 7,64 ha 
  15. Białe k. Piert - 6,07 ha
  16. Klonek - 5,02 ha
  17. Czarne k/ Gawrych Rudy- 2,79 ha.

 

Powierzchnia gruntów Skarbu Państwa w granicach parku obejmuje 12.390,44 ha. W porównaniu do roku ubiegłego uległa nieznacznej zmianie (12.390,72 ha), w związku z jednoczesnym powiększeniem jej o 2,75 ha (wykup gruntów prywatnych) oraz zmniejszeniem o 3,03 ha związanym z wygaśnięciem trwałego zarządu do nieruchomości położonej w obrębie ewidencyjnym Lipniak. Nieruchomość ta składająca się z działek o nr 51 i 52 została przekazana na rzecz Starostwa Powiatowego w Suwałkach, w celu prowadzenia Ośrodka Wsparcia dla Osób z Zaburzeniami Psychicznymi o Zasięgu Ponadlokalnym – ośrodka rolnictwa tradycyjnego. W skład tej nieruchomości wchodzą grunty rolne o pow. 2,77 ha, grunty zabudowane – 0,10 ha i pozostałe – 0,16 ha. Od 2000 r. była nieodpłatnie użyczona Starostwu na wyżej wymieniony cel, które w zamian przekazało mieszkanie w Suwałkach dla dwóch osób, nie pracujących w parku, a zajmujących osadę służbową. W związku z tym zwolniło się mieszkanie dla podleśniczego zamieszkującego dotychczas poza terenem swojego obwodu.

Wniosek Parku w tej sprawie został zaakceptowany przez Ministra Środowiska (pismo z dnia 3.06.2003 r.), a decyzję o wygaśnięciu trwałego Zarządu wydało Starostwo Powiatowe w Suwałkach.

  

Stan prawny gruntów

  

Nieruchomości Skarbu Państwa o powierzchni 7.729,38 ha (62%) posiadają założone księgi wieczyste. W 2003 r. uregulowano stan prawny gruntów o powierzchni 2.560,47 ha, na które składają się: 

  • jeziora położone na terenie gminy Suwałki (2.097,08 ha) i Nowinka (446,13 ha), 
  • rzeki położone na terenie gminy Suwałki (16,44 ha), 
  • grunt o pow. 0,82 ha w gminie Suwałki, na którym znajduje się siedziba parku.

Park będzie czynił dalsze starania zmierzające do założenia ksiąg wieczystych dla pozostałych gruntów o pow. 4.661 ha. Postęp prac w tym zakresie jest w dużej mierze uzależniony od posiadania środków finansowych na sporządzenie wymaganej dokumentacji (6-8 tys. zł).

Ponadto w 2003 r. rozpoczęto prace nad komputerową ewidencją gruntów Skarbu Państwa, które mają doprowadzić do zgodności posiadanej przez park ewidencji gruntów z Powszechną Ewidencją Gruntów w poszczególnych starostwach.

  

  

1.2. Wykupy gruntów i budynków

  

Dorota Zaborowska

     

W 2003 roku Wigierski Park Narodowy dokonał wykupu 2,75 ha gruntów prywatnych, złożonych z następujących użytków: 

  • lasy i grunty leśne - 2,24 ha,
  • łąki - 0,32 ha,
  • nieużytki - 0,18 ha,
  • grunty pod rowami - 0,01 ha.

Wymienione grunty położone są w Obwodzie Ochronnym i obrębie ewidencyjnym Krusznik, w gminie Nowinka, pomiędzy jeziorami Wigry i Krusznik. Wykup został sfinansowany ze środków EkoFunduszu, w ramach realizacji przedsięwzięcia „Czynna ochrona zagrożonych gatunków storczykowatych w rejonie Puszczy Augustowskiej”.

  

Grunty prywatnej własności w granicach parku zajmują powierzchnię 2452,30 ha, większość z nich to zabudowane tereny wsi i obszary użytkowane rolniczo. Część z nich (około 250 ha), posiada bardzo wysokie walory przyrodnicze i krajobrazowe. Są to:

  • łąki nad rzeką Wiatrołużą i Maniówką,
  • łąki na gruntach wsi Cimochowizna,
  • kompleks torfowiskowy w Rosochatym Rogu,
  • pas podmokłych łąk pomiędzy jez. Wigry i Mulaczysko (Jurkowy Róg),
  • kompleks torfowiskowy nad jez. Widne,
  • torfowiska pomiędzy jez. Wigry a północnym brzegiem jez. Czarne,
  • wyspy na jeziorze Wigry.

Z wymienionych gruntów bardzo pilnie należałoby wykupić łąki nad Wiatrołużą i Maniówką oraz łąki położone na gruntach wsi Cimochowizna. Znajdują się tam stanowiska roślin o statusie gatunków wymierających i narażonych na wyginięcie oraz rzadko występujących. Łąki ulegają stopniowemu zarastaniu ze względu na zaprzestanie ich koszenia i wypasu, co spowoduje wyeliminowanie cennych gatunków roślin. Pozostałe z wymienionych gruntów można określić jako pilne do wykupu.

Na szczególną uwagę zasługują również nie użytkowane grunty położone poza granicami parku ale w bezpośrednim jego sąsiedztwie, tj.:

  • kompleks podmokłych łąk i torfowisk przylegający do południowo-wschodniej granicy WPN-u we wsi Sarnetki,
  • wilgotne łąki na cyplu pomiędzy jez. Czarne i Krzywe.

  

Uzasadnieniem ich wykupu jest ocalenie cennych zbiorowisk roślinnych, a także pojedynczych egzemplarzy gatunków wymierających. Najbardziej pilny jest wykup dwóch niewielkich łąk położonych pomiędzy jez. Czarne i Krzywe, ze względu na występowanie tam rzadkiego gatunku storczyka. Tylko szybko podjęte właściwe zabiegi ochrony czynnej mogą zachować to stanowisko.

Park nie dysponuje środkami finansowymi na wykupy wyżej opisanych gruntów, w związku z tym co roku podejmuje działania w celu uzyskania dotacji pozabudżetowych.

 

W 2003 r. Park nie dokonywał wykupu budynków.

  

  

1.3. Plan ochrony Wigierskiego Parku Narodowego

  

Jarosław Borejszo

  

Przez cały rok trwały prace nad projektami załączników do nowego rozporządzenia Ministra Środowiska, w sprawie ustanowienia planu ochrony Wigierskiego Parku Narodowego. Po ostatecznym zaopiniowaniu przez Radę Parku i Krajowy Zarząd Parków Narodowych załączniki zostaną przekazane do zaopiniowania samorządom. 

W 2003 roku podstawą działalności ochronnej parku były roczne zadania ochronne zatwierdzone przez Ministra Środowiska.

 

 

1.4. Plany zagospodarowania przestrzennego

  

Janina Kamińska

  

W 2003 roku przestały obowiązywać plany zagospodarowania przestrzennego gmin. Jedynie gminy, które podjęły uchwałę o przystąpieniu do sporządzenia planu miejscowego korzystały z zapisów planów dotąd obowiązujących.

Po wejściu w życie nowej ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym park przedstawiał swoje opinie dotyczące zabudowy w formie zaskarżalnego postanowienia. Do końca 2003 roku prace nad planami zagospodarowania przestrzennego rozpoczęto w gminie Suwałki i Giby. Nie dotarły do parku informacje o podjęciu działań związanych z wykonaniem planu miejscowego z gmin Nowinka i Krasnopol. W ciągu 2003 roku park kontynuował prace nad sformułowaniem zapisów rozporządzenia w sprawie planu ochrony WPN-u. Zapisy zawarte w projekcie rozporządzenia są syntezą zaleceń i ustaleń planu ochrony zatwierdzonego Zarządzeniem Ministra Środowiska z dnia 30 marca 2000 roku.

 

 

1.5. Kronika Parku

  

Anna Krzysztofiak

  

Kronika Wigierskiego Parku Narodowego prowadzona jest na bieżąco. Ostatni tom dotyczy roku 2002 i obejmuje 28 stron tekstu oraz 32 zdjęcia. Obecnie opracowywane są dane dotyczące roku 2003. Kronika jest wyłożona do wglądu w sekretariacie WPN-u.

 

 

1.6. Łączność

  

Piotr Pieczyński

  

Od kwietnia 2000 roku, zgodnie z decyzją Państwowej Agencji Radiokomunikacji - Zarządu Okręgowego w Białymstoku (obecnie Urząd Regulacji Telekomunikacji i Poczty), Wigierski Park Narodowy wykorzystywał dwa kanały: 48.300 i 160.550 MHz. 

Organizacja sieci radiokomunikacji ruchomej lądowej w roku 2003 była następująca:

a) stacje radiowe:

  • główna stacja bazowa (GSB - Dyrekcja WPN),
  • stacje przekaźnikowe (Krzywe, Królówek, Lipowe),
  • lokalne stacje bazowe (LSB) w leśniczówkach i niektórych osadach pracowników służby parku,
  • radiotelefony przewoźne,
  • radiotelefony nasobne;

b) kanały radiowe:

  • kanał 1 – roboczy: łączność bezpośrednia dla wszystkich radiotelefonów w sieci pozostających w zasięgu
  • kanał 2 i 3 – łączność z GSB poprzez stacje przekaźnikowe w sytuacji braku łączności na kanale 1,
  • kanał 3, 4, 5 – łączność ze strażą pożarną, kanały wykorzystywane wyłącznie przez punkt alarmowo dyspozycyjny WPN i służbę ochrony przeciwpożarowej parku;

c) sprzęt radiokomunikacyjny: w sieci pracują radiotelefony Motorola P200, GP340, M216, Yaesu FTL-1011.

   

W 2004 zostaną podjęte działania nad przedłużeniem zezwolenia na wykorzystywanie częstotliwości i użytkowanie sprzętu radiokomunikacyjnego.

   

   

1.7. Przejmowanie nieruchomości Skarbu Państwa

  

Dorota Zaborowska

  

          W 2002 r. nie przejmowano nieruchomości Skarbu Państwa.

  

  

 

 

  

   

   

spis treści

strona główna WPN

dalej