4. INFORMATYKA

Zasoby

Obecnie w posiadaniu Wigierskiego Parku Narodowego znajduje się 47 komputerów (z czego dwa to komputery przenośne). 37 komputerów znajduje się w budynku głównym i 10 w leśniczówkach na terenie Parku. Oprócz tego WPN posiada również drukarki, skanery, ploter, projektor multimedialny oraz użytkuje 2 zestawy komputerowe w ramach programu informacji turystycznej. Szczegółowe dane dotyczące sprzętu komputerowego w WPN przedstawia załącznik 21.

Większość komputerów pracujących w Wigierskim Parku Narodowym działa pod kontrolą systemu operacyjnego Windows 98. Podstawowym pakietem biurowym jest MS Office Proffessional 7.0.

Na terenie budynku Dyrekcji Wigierskiego parku Narodowego uruchomiona jest sieć lokalna - LAN. Obecnie prawie wszystkie komputery są podłączone do sieci. Sieć LAN jest siecią serwerową, z serwerem pracującym pod kontrolą systemu operacyjnego Windows NT 3.51 Server. Jeden komputerów funkcjonuje jednocześnie jako stacja robocza i serwer dla stanowiska informacji turystycznej. Sieć LAN ma topologię gwiazdy. Sieć posiada 3 koncentratory (HUB) - 24 -portowy i 12 portowy firmy 3Com (linkBuilder FMS II) oraz 8 portowy HUB Genius GH4080 SE zainstalowany w księgowości.

Serwer jest komputerem klasy Pentium 133 MHz z 64 MB RAM i 18 GB pamięci dyskowej. Codziennie dokonywane są backupy danych zgromadzonych na serwerze.

Komputery pracujące w sieci LAN mają dostęp do Internetu poprzez łącze dzierżawione (28.8) zapewniany to sprzętowy Serwer Proxy MTPSR1 - 100 firmy MultiTech Systems.

Park posiada własną skrzynkę e-mail: wigry_pn@su.onet.pl

4 czerwca 2000 roku WPN uruchomił własną stronę www.wigry.win.pl. W 2000 roku odwiedziło ją 3229 osób.

W 2000 roku w WPN sprawami informatyki zajmowali się dwaj pracownicy:

1. Administrator sieci LAN - generalny nadzór nad siecią;

2. Specjalista ds. geodezyjno - informatycznych – pomoc użytkownikom sieci, zakupy sprzętu, wdrażanie GIS.

W 2000 roku dokonywano modernizacji posiadanego sprzętu takich jak dodawanie pamięci operacyjnych, twardych dysków, wymiana płyt głównych, i procesorów. Przeprowadzono przetarg i zrealizowano zakup 16 zestawów komputerowych.

Dwa zestawy komputerowe WPN użytkuje jako uczestnik programu komputerowej informacji turystycznej. Właścicielem i administratorem zestawów jest Suwalska Izba Rolniczo Turystyczna.

Po dokonaniu zakupu komputerów do budynku głównego nie wszyscy użytkownicy mają dostęp do sieci ze względu na braki w okablowaniu. Ponadto możliwości połączeniowe koncentratorów są już w pełni wykorzystane.

Wykonano starania mające na celu zwiększenie prędkości łącza dzierżawionego zapewniającego dostęp do Internetu, po dokonaniu pomiarów linii ze względu na odległość siedziby WPN od najbliższej centrali telefonicznej modernizacja okazała się niemożliwa.

System Informacji Geograficznej

W 2000 roku kontynuowano prace nad wdrażaniem Systemu Informacji Geograficznej, dotyczyły one w szczególności:

• wykonania (wspólnie z pracownikiem Uniwersytetu Wamińsko- Mazurskiego) obliczeń umożliwiających przeliczenie pozycji pozyskanych odbiornikiem GPS na układ współrzędnych posiadanych przez WPN map gospodarczych; prace zakończono;

• usuwania pomyłek na istniejących numerycznych mapach gospodarczych (opisy pododdziałów, przynależność linii oddziałowych do sąsiednich oddziałów, itp. ); praca zaawansowana w 50%;

• obróbki danych tabelarycznych Biura Urządzania Lasu dotyczących opisu taksacyjnego, umożliwiającej przyłączenie danych opisowych do obiektów geograficznych; praca zaawansowana w 50%;

• budowa modelu bazy danych dla polskich parków narodowych, w ramach polsko - duńskiego projektu o tej samej nazwie; praca zaawansowana w 50%;

• analiza rynku systemów GPS w celu określenia możliwości zastosowania do lokalizacji na jeziorze Wigry; prace zakończono.

Obecne zastosowania GIS w WPN:

• analiza zagrożenia pożarowego, szczegółowa mapa p. poż;
• analiza wieku drzewostanu; do celów podatkowych;
• zestawienia długości dróg, szlaków, powierzchni dzierżaw;
• mapy tematyczne obszarów chronionych; turystyka;
• monitorowanie badań osadów na jeziorze Wigry

5. ANALIZA I OCENA DZIAŁALNOŚCI PRZYRODNICZEJ I OCHRONNEJ

5.1. Ochrona ekosystemów leśnych

5.1.1. Strefy ochrony ścisłej

Plan Ochrony WPN określa następujące strefy ochrony ścisłej:

Tabela 6. Zestawienie obszarów ochrony ścisłej na terenie WPN

Tabela 7. Zestawienie powierzchni ochrony ścisłej według rodzajów użytków gruntowych [ha]

5.1.2. Ochrona lasu

5.1.2.1. Ochrona lasu

W 2000 roku wykonano szereg czynności związanych z ochroną ekosystemów leśnych Parku. Jednym z istotnych elementów w tym zakresie było ograniczanie i prognozowanie występowania szkodliwych owadów. W celu ograniczania występowania korników wyłożono pułapki:

• feromonowe - 287 szt. (planowano 278, o 9 szt. więcej wystawił O. O. Krzywe). Zastosowano pułapki lejkowe - IBL3, ekranowe - IBL2Bis, rury Bohregarda. W celu zwabienia korników wyłożono feromon ipsodor. Co roku po konsultacji ze specjalistami z Zespołu Ochrony Lasu w Olsztynie, dotyczącej zagrożenia drzewostanów Parku przez kornika, stopniowo zmniejszona jest ilość pułapek.
• klasyczne - 25 szt. - wykorzystano w tym celu głównie wiatrołomy i wywroty oraz drzewa uszkodzone.

W okresie zagrożenia przez kornika drukarza prowadzono wyszukiwanie drzew trocinkowych oraz systematyczną kontrolę wyłożonych pułapek. Zajmowało się tym 10 osób, które przepracowały łącznie 5589 godzin.

Nie korowano surowca drzewnego w większej ilości (tylko 6 m³), ze względu na jego terminowy wywóz z lasu. Natomiast zrębkowano gałęzie po usuniętych świerkach, znacznie przekraczając planowane koszty w tym zakresie (plan – 1280 godz., wykonanie – 5325 godzin). Tak duże przekroczenie planu było związane z koniecznością pilnego usuwania złomów i wywrotów spowodowanych przez wichurę, która przeszła w grudniu 1999 r. nad północno-wschodnią Polską.

W ramach prognozowania występowania szkodliwych owadów przeprowadzono:

• próbne poszukiwania owadów w ściółce i zebrano materiał ze 163 powierzchni próbnych w stałych partiach kontrolnych.
• próbne odłowy brudnicy mniszki z 53 szt. pułapek feromonowych, w których zastosowano feromon o nazwie Lymodor.
• W dalszym ciągu była utrzymywana ścisła współpraca z Zespołem Ochrony Lasu w Olsztynie w zakresie oceny zagrożenia lasów WPN na podstawie przesłanych materiałów tj:

- wykazów zagrożenia drzewostanów przez szkodniki wtórne,

- wyników i materiałów z próbnych poszukiwań szkodników sosny,

- wyników odłowów brudnicy mniszki na pułapki feromonowe,

-  kwestionariusza występowania abiotycznych czynników szkodotwórczych.

Wyniki oceny stwierdzają jednoznacznie, że w drzewostanach Parku nie występuje zagrożenie ze strony szkodników pierwotnych i wtórnych oraz czynników abiotycznych.

W ramach ochrony lasu przed zwierzyną zastosowano:

• zabezpieczanie chemiczne repelentem o nazwie Arborol Al. Zabezpieczono 92,07 ha upraw (plan 98,62 ha). Na 1 ha powierzchni smarowano ok.2 tys. sadzonek.
• zabezpieczanie mechaniczne na pow. ok.22 ha upraw. Zastosowano w tym celu osłony indywidualne (Db i inne liściaste) – 3,55 tys. szt. , zakładano osłonki spiralne i kolce (Św, So) w ilości 51,6 tys. szt oraz zdjęto 32,5 tys. osłonek na pow. ok.12 ha,
• naprawiano stare grodzenia i uszkodzone tuby osłaniające sadzonki – w tym zakresie nieznacznie przekroczono koszty z powodu szkód wyrządzonych przez wspomnianą wichurę.

Zakup większości materiałów oraz koszty robocizny i usług w zakresie ochrony lasu zostały sfinansowane, ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

5.1.2.2. Redukcja zwierząt podlegających regulacji ilościowej

Podobnie jak w latach poprzednich w roku 2000 obowiązywały zasady i wytyczne w sprawie redukcji niektórych gatunków fauny na terenie Wigierskiego Parku Narodowego, określone w Zarządzeniu Nr 29 Dyrektora Parku z 1995 roku.

W związku z potrzebą ochrony upraw, młodników i naturalnych odnowień przed zgryzaniem oraz ograniczeniem szkód w uprawach rolnych wyrządzanych przez zwierzynę, w oparciu o wymienione Zarządzenie oraz „Zasady gospodarowania populacją jeleniowatych na terenie Puszczy Augustowskiej”, zaplanowano na rok 2000 redukcję populacji zwierzyny grubej na terenie Wigierskiego Parku Narodowego o 133 szt. , w tym 33 jelenie, 40 saren i 60 dzików. Zredukowano 32 szt., co stanowi 24% założonego planu, w tym dzik - 21 szt., sarna - 10 szt., jeleń - 9 szt. Szczegółowa analiza redukcji przedstawiona została w załączniku nr 11 i 11A.

W marcu 2000 r. przeprowadzono inwentaryzację zwierzyny metodą liczenia tropień na transektach – tzw. „karpacką”. Wyznaczono transekty – przejezdne drogi leśne i zatarto na nich w wyznaczonym dniu napotkane tropy zwierząt. W kolejnych dniach notowano świeże tropy na śniegu każdorazowo je zacierając. Miejsce tropów rejestrowano przy pomocy licznika samochodowego.

Akcję inwentaryzacji zwierzyny przeprowadzono na terenie całej Puszczy Augustowskiej w tym samym czasie. Wyniki liczenia tropień zostały opracowane przez prof. dr hab. Bogusława Bobka z Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie (przedstawiono je w załączniku nr 11c – w kol. „stan na 31 marca 2000 r.”)

Podobnie jak co roku, od kwietnia do września, komisja składająca się z pracowników terenowych Parku szacowała szkody wyrządzone przez zwierzynę łowną w uprawach i plonach rolnych. W porównaniu do poprzedniego roku zredukowana powierzchnia tych szkód znacznie wzrosła, z 17,20 ha do 31,82 ha (o 85 %), tym samym wzrosły koszty wypłaty odszkodowań (plan- 20 000 zł, wykonanie- 23 375 zł). Spowodowało to szybkie nadejście wiosny i ustąpienie pokrywy lodowej, co umożliwiło dzikom, wcześniejsze niż zwykle, wyjście na pola w poszukiwaniu żeru. Powodem wzrostu wypłaty odszkodowań, oprócz zwiększonej powierzchni szkód, były wysokie ceny płodów rolnych w związku z wystąpieniem suszy. Największe szkody wyrządziły jelenie i dziki w uprawach zbóż (18,43 ha pow. zred. ) oraz dziki na łąkach i pastwiskach (11,07 ha pow. zred.). Powierzchnia zredukowana uszkodzonych upraw ziemniaków była niewielka, ale wartość odszkodowań wysoka.

W maju oszacowano szkody wyrządzone przez zwierzynę w uprawach i młodnikach.

Wystąpiły one na powierzchni 89,52 ha: w tym uszkodzenia w uprawach na pow.64,21 ha, a w młodnikach na pow.25,31 ha. Jest to znaczny spadek rozmiaru szkód w porównaniu do roku ubiegłego, kiedy łączna powierzchnia uszkodzonych upraw i młodników wynosiła 211,76 ha.

5.1.3. Hodowla lasu

5.1.3.1. Hodowla lasu

W roku 2000 wykonano następujące zabiegi ochronne z zakresu hodowli lasu (zał. nr 8 ):

• odnowienia, dolesienia luk i przerzedzeń Ţ 2,93 ha - 100 % powierzchni planowanej,
• poprawki i uzupełnienia Ţ 2,46 ha - 101 % powierzchni planowanej,
• wyprzedzające przygotowanie gleby pod odnowienia w roku 2001 Ţ 7,55 - 107 % powierzchni planowanej,
• pielęgnowanie gleby, niszczenie chwastów na uprawach Ţ 129,86 ha - 99 % powierzchni planowanej,
• czyszczenia wczesne Ţ 15,15 ha - 100 % powierzchni planowanej,
• czyszczenia późne Ţ 104,92 ha - 96 % powierzchni planowanej,
• melioracyjne przygotowanie powierzchni Ţ 6,89 ha - 101 % powierzchni planowanej

Rysunek 1. Analiza wykonania prac z zakresu hodowli lasu w latach 1989 - 2000 [ha]

Wykonanie powierzchniowe prac z zakresu hodowli lasu w 2000 roku w rozbiciu na obwody ochronne przedstawia poniższa tabela:

Tabela 8. Wykonanie powierzchniowe prac z zakresu hodowli lasu w 2000 roku

Tabela 9. Wykorzystanie materiału sadzeniowego w 2000 roku.

Sadzonki zakupiono w Nadleśnictwie Suwałki. Zgodnie z leśną regionalizacją dla nasion i sadzonek w Polsce, WPN wykorzystuje materiał sadzeniowy pochodzenia z mikr. 204. Prowadzony co roku zbiór nasion w obrębie parku daje możliwość produkcji sadzonek rodzimego pochodzenia. W roku 2000 zebrano następujące ilości nasion: 8,3 kg klona, 12,3 kg graba, 115 kg dęba, 0,5 kg lipy, 10 kg jesiona, 6,2 kg głogu.

Tabela 10. Wykorzystanie materiału sadzeniowego w latach 1990 - 2000

Wniosek szczegółowy z hodowli lasu (analizując całościowo) w roku 2000 wykonano w 98 %. (powierzchnia planowana 275 ha - wykonana 270 ha) Różnica dotyczy głównie upraw przewidzianych do pielenia i prowadzenia czyszczeń późnych. Niewykonanie całościowe niektórych pozycji wniosku szczegółowego związane było z objęciem przez Plan Ochrony (wprowadzony w życie w 2000 r. ) planowanych powierzchni do ww. zabiegów obszarem ochrony ścisłej lub o zerowej aktywności.

Zwiększenie prac na niektórych pozycjach nie wpłynęło na koszty całkowite hodowli lasu, gdyż przeprowadzony przetarg na prace z zagospodarowania lasu spowodował ograniczenie wydatków w stosunku do kosztów planowanych.

Wg stanu na dzień 30. 09.2000 dokonano oceny udatności upraw zakładanych w 1996 i 1999 roku. W trakcie oceny brano pod uwagę następujące elementy: stopień pokrycia powierzchni, oznaki chorobowe i uszkodzenia, skład gatunkowy, forma zmieszania gatunków.

Większość upraw - 87,4% - oceniono na bardzo dobre, 12,3% na dobre i 0,3% jako zadowalające.

Zbiorczą ocenę udatności upraw w pierwszym i drugim roku ich istnienia przedstawia poniższa tabela:

Tabela 11. Raptularz wynikowy oceny udatności upraw w WPN, stan na 30. 09.2000

W roku 2000 Wigierski Park Narodowy dokonał wstępnej oceny potrzeb w zakresie ochrony zasobów genowych. Opracowano listę 69 gatunków drzew, krzewów i wybranych roślin zielnych, dla których ustalono konkretne działania ochronne. Wobec dwóch gatunków (żurawina drobnolistkowa - Oxycoccus microcarpus, wierzba czarniawa - Salix myrsinifolia) uznano, iż należy podjąć ochronę „in situ” (ochrona różnorodności genetycznej metodami konserwatorskim oraz zakładanie upraw nasiennych, zachowawczych) i „ex situ” (systematyczny zbiór i długookresowe przechowywanie nasion). Szczególną formą ochrony, wykorzystując w tym celu dostępne w praktyce metody, należy objąć brzozę niską (Betula humilis).

5.1.3.2. Pozyskanie i sprzedaż drewna

Silnie wiejący wiatr w grudniu 1999 roku spowodował w drzewostanie duże szkody, których wielkość oszacowano na 16 tys. m³. Głównym zatem zadaniem cięć sanitarnych w I półroczu 2000 roku było usunięcie skutków wichury. Zmobilizowano maksymalną ilość sił i środków w celu uporządkowania stanu sanitarnego lasu. W wyniku sprawnie i prawidłowo przeprowadzonych działań w okresie od stycznia do maja 2000 usunięto z powierzchni złamane i wywrócone drzewa. Pozostawienie ich w środowisku leśnym po tym okresie spowodowałoby zagrożenie gradacyjnego wystąpienia owadów. Pozyskanie drewna w związku z usuwaniem skutków wichury przedstawiało się następująco:

1. analiza ogólna:

• masa złomów i wywrotów ogółem - 16,68 tys. m³
• w tym iglaste - 16,41 tys. m³
• liściaste - 0,27 tys. m³

2. analiza sortymentowa:

• wielkowymiarowe - 12,19 tys. m³
• średniowymiarowe - 4,49 tys. m³

3. analiza gatunkowa:

• sosna - 7,22 tys. m³
• świerk - 9,19 tys. m³
• brzoza - 0,22 tys. m³
• pozostałe - 0,05 tys. m³

Ogółem w wyniku cięć przygodnych (posusz, wiatrołomy) pozyskano w ciągu całego roku 17,67 tys. m³, w tym 17,37 tys. m³ gatunków iglastych i 0,30 tys. m³ liściastych.

Masa usuniętych drzew posuszowych (opanowanych przez owady) wyniosła 0,99 tys. m³, co wskazuje na bardzo dobrą kondycję zdrowotną drzewostanów w Parku.

Wielkość pozyskanej grubizny w ramach cięć przygodnych stanowi 97% założonego planu.

Po zakończeniu prac porządkowych przystąpiono w czerwcu do wykonania planowych zabiegów cięć pielęgnacyjnych. Ich realizacja wynikała z zatwierdzonego Planu Ochrony Wigierskiego Parku Narodowego i dotyczyła I okresu realizacji jego zadań.

W analizowanym okresie w ramach zabiegów ochronnych ZO1, ZO2 i ZO3 pozyskano ogółem 13,51 tys. m³ surowca drzewnego, z czego 11,42 tys. m³ to gatunki iglaste, a 2,09 tys. m³ liściaste. Przyjęty plan masowy został zrealizowany w 99%. Natomiast plan powierzchniowy wykonano w całości, tj.:

• trzebieże wczesne - 283,08 ha
• trzebieże późne - 146,61 ha.

Zasadność i dobra jakość przeprowadzonych zabiegów pielęgnacyjnych potwierdzone zostały przez jednostki kontroli zewnętrznej Ministerstwa Środowiska i Najwyższej Izby Kontroli.

Ogółem w 2000 roku w Wigierskim Parku Narodowym pozyskano 31,84 tys. m³ drewna, z tego 31,18 tys. m³ grubizny i 0,66 tys. m³ drewna małowymiarowego. Pozyskanie w ramach użytków przygodnych stanowiło 57% ogólnej masy drewna. Pozostałe 43% masy pochodziło z cięć pielęgnacyjnych. Taka proporcja wynikała przede wszystkim z konieczności porządkowania drzewostanów uszkodzonych przez silnie wiejące wiatry.

STRUKTURA POZYSKANIA DREWNA W 2000 ROKU WG. GATUNKÓW I SORTYMENTÓW

W 2000 roku pozyskanie grubizny wg gatunków i sortymentów przedstawiało się następująco:

• sosna - 18,26 tys. m³
• świerk - 10,53 tys. m³
• brzoza - 1,67 tys. m³
• pozostałe liściaste - 0,72 tys. m³

Razem: 31,18 tys. m³

• drewno wielkowymiarowe - 13,42 tys. m³
• drewno średniowymiarowe - 17,76 tys. m³

Razem: 31,18 tys. m³

SPRZEDAŻ DREWNA

W 2000 roku sprzedano ogółem 31,92 tys. m³ drewna, w tym 31,25 tys. m³ grubizny. Szczegółowo strukturę sprzedaży wg sortymentów przedstawia tabela „Sprzedaż drewna” - załącznik nr 10a do analizy.

Pozostający nie sprzedany zapas drewna na koniec analizowanego roku wyniósł ogółem 66 m³, z czego:

• W0 - 5 m³
• S2 - 3 m³
• S4 - 58 m³

5.1.4. Ochrona przeciwpożarowa

1. Charakterystyka zagrożeń występujących w WPN

Obszary leśne Wigierskiego Parku Narodowego zakwalifikowano do II kategorii zagrożenia pożarowego. Z uwagi na układ siedlisk i udział gatunkowy drzew, najbardziej zagrożone pożarem są drzewostany w południowej części parku. Występują tu siedliska borowe z dominującymi drzewostanami sosnowymi.

Duży wpływ na zagrożenie pożarowe w parku ma dostępność drzewostanów dla ludności. Gęsta sieć dróg gminnych i lokalnych, bliskość gruntów prywatnych, powoduje okresowe bądź stałe zagrożenie terenów parku pożarami. Połowa granicy leśnej WPN przylega do lasów obcej własności a pozostała część tej granicy do innych niż w zarządzie WPN terenów otwartych.

Najczęstszą przyczyną pożarów, które wystąpiły na terenie parku w okresie ostatniego pięciolecia było umyślne podpalenie lub zaprószenie ognia niedopałkiem.

2. Posiadane siły i środki będące w gotowości do podejmowania działań

System ochrony przeciwpożarowej w Wigierskim Parku Narodowym składa się z następujących elementów:

1. prognozowanie zagrożenia pożarowego obszarów leśnych,
2. obserwacja terenu,
3. łączność alarmowa,
4. zagospodarowanie przeciwpożarowe terenu (punkty czerpania wody, drogi pożarowe, pasy przeciwpożarowe - izolacyjne, bazy sprzętu przeciwpożarowego),
5. informacja i edukacja w zakresie ochrony przeciwpożarowej,
6. działania zmierzające do naturalnego uodpornienia drzewostanów na wypadek powstania pożarów przestrzennych (zabiegi hodowlane).

W 2000 roku funkcjonowało 25 punktów czerpania wody, z czego 15 to punkty główne, spełniające wymogi instrukcyjne dla ciężkich samochodów straży pożarnej, pozostałe mogły być wykorzystywane jedynie w sytuacjach szczególnych przez lekkie samochody terenowe wyposażone w motopompę.

Na terenie WPN zorganizowane były dwa rodzaje baz sprzętu przeciwpożarowego:

• bazy zasadnicze wyposażone w: przyczepkę, agregaty gaśnicze, gaśnice, piłę łańcuchową, siekiery, łopaty, szpadle, hydronetki i wiadra.
• bazy podstawowe wyposażone w: przyczepkę, gaśnice, piłę łańcuchową, łopaty, szpadle, siekiery.

W ramach dotacji NFOŚiGW zakupiono samochód gaśniczy wyposażony w wysokociśnieniowy agregat gaśniczy oraz motopompę pływającą. Powyższy sprzęt przydzielony został do bazy zasadniczej w Krzywem.

3. Realizowane zadania w zakresie ochrony przeciwpożarowej

W roku 2000 Minister Środowiska zatwierdził Plan Ochrony Parku, w skład którego wchodzi „Operat ochrony przeciwpożarowej obszarów leśnych WPN”. Dzięki temu od 2000 r Wigierski Park Narodowy posiada pełną i formalną dokumentację, na podstawie której realizuje zadania z zakresu ochrony przeciwpożarowej.

Drugim ważnym elementem było podpisanie umowy dotacji z Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej na modernizację systemu ochrony przeciwpożarowej. W ramach niniejszej umowy w roku 2000 wykonano następujące zadania:

• zakupiono lekki samochód gaśniczy Nissan Pickup wyposażony w wysokociśnieniowy agregat gaśniczy,
• zakupiono motopompę pływającą,
• rozpoczęto prace z zakresu poprawy łączności bezprzewodowej (wymiana radiotelefonów, budowa stacji przekaźnikowych),
• wykonano szereg tablic informacyjno- propagandowych i ulotek tematycznych skierowanych do różnych grup wiekowych (dzieci, młodzież, dorośli) odwiedzających park,
• dokonano napraw dróg pożarowych i dojazdowych na odcinku ok.15 km. Były to następujące drogi:

Obręb Ochronny Wigry: Słupiańska 2,1 km; Polkowa 0,3 km; Bielańska 0,6 km; Gościniec Wasilczykowski i Przewłokowa 3,5 km; Bindasowa 1,2 km; Dźwilowa i Samlanka 0,9 km.

Obręb Ochronny Maćkowa Ruda: Lipowe - W. Most 3,1 km; Oddz 261c,d 1 km; Linia 248/260, 249/261 0,8 km; Linia 299/314 1 km; Oddz.207 1 km; Oddz.242-255 1,5 km.

a) realizacja zadań bieżących w roku 2000:

• W wyniku uzgodnień z Komendantami PSP wykonano aktualizację "Sposobów postępowania na wypadek powstania pożaru",
• uczestniczono w opracowywaniu "katalogów zagrożeń" dla obszaru Powiatu Sejneńskiego i analiz stanu ochrony przeciwpożarowej,
• uzgodniono numeracje i przebiegi dróg pożarowych z Nadleśnictwem Głęboki Bród w porozumieniu z PSP,
• przeprowadzono czynności kontrolno-rozpoznawcze pod kątem przestrzegania przepisów przeciwpożarowych (coroczna kontrola prowadzona przez PSP),
• uczestniczono w posiedzeniu Powiatowego Zespołu do Spraw Ochrony Przeciwpożarowej i Ratownictwa - temat posiedzenia: "Ocena stanu bezpieczeństwa pożarowego w lasach na terenie Powiatu Suwalskiego",
• z uwagi na utrzymujące się bardzo wysokie zagrożenie pożarowe lasu wprowadzono z dniem 8. 05.2000 r. zakaz wstępu do lasu, zakaz obowiązywał do 8. 06.2000 r.
• przeprowadzono przetarg na konserwację sprzętu rrl.

b) wniosek szczegółowy z ochrony przeciwpożarowej:

W roku 2000 wykonano następujące zadania wnioskowane przez leśniczych:

• konserwowano 39 km pasów izolacyjnych,
• na bieżąco konserwowano sprzęt przeciwpożarowy i punkty czerpania wody,
• porządkowano pobocza dróg pod względem ochrony przeciwpożarowej na powierzchni 110 ha,
• powiększono 21 km prześwitów dróg,
• przeprowadzono konserwację sprzętu rrl: 38 sztuk radiotelefonów bazowych i przewoźnych

Ogółem koszt ochrony przeciwpożarowej wyniósł w roku 2000 - 267 274 zł (łącznie z dotacją NFOŚiGW na cele modernizacji systemu ochrony przeciwpożarowej)

4. Odbyte szkolenia i ćwiczenia w zakresie ochrony przeciwpożarowej

Przed rozpoczęciem okresu zagrożenia pożarowego przeprowadzono naradę szkoleniową dla Służby Parku. Omówiono zadania do wykonania w roku bieżącym oraz przedstawiono analizę roku minionego.

30 osób wzięło udział w seminarium informacyjno-propagandowym z zakresu ochrony przeciwpożarowej pt. "Ostrożnie z ogniem", zorganizowanym przez Związek Ochotniczych Straży Pożarnych RP w Suwałkach. Tematyka seminarium dotyczyła następujących zagadnień: obowiązujące przepisy w ochronie przeciwpożarowej, przyczyny powstawania pożarów, obsługa podręcznego sprzętu gaśniczego, zasady postępowania na wypadek pożaru, organizacja ochrony przeciwpożarowej, prezentacja nowoczesnej technologii impulsowego gaszenia pożarów IFEX 3000.

8 listopada 2000 r. w WPN zorganizowano manewry pożarnicze o kryptonimie "Jesienny liść". Celem ćwiczeń było sprawdzenie skuteczności działania 4. Kompanii Gaśniczej "Suwałki", wchodzącej w skład Podlaskiej Brygady Odwodowej - nowej struktury Komendy Wojewódzkiej PSP, podczas gaszenia pożarów dużych kompleksów leśnych. Manewry podzielono na dwie części: aplikacyjną (dowódczo-sztabową) i praktyczną. Część aplikacyjna obejmowała następującą tematykę: charakterystyka zagrożenia pożarowego Wigierskiego Parku Narodowego, operacyjno-prewencyjne przygotowanie WPN do walki z pożarami, prognoza rozwoju sytuacji pożarowej w miejscu prowadzenia akcji ratowniczo-gaśniczej, wypracowany zamiar taktyczny, zabezpieczenie logistyczne działań. Część praktyczna obejmowała alarmowanie jednostek OSP i PSP, koncentrację sił i środków, rozwinięcie sił i środków w oparciu o pozorację pożaru, organizowanie zaopatrzenia wodnego.

5. Dane statystyczne występowania pożarów oraz poniesionych strat

W 2000 r. w granicach Wigierskiego Parku Narodowego wystąpiły cztery pożary:

1. 28.04 - Obwód Ochronny Powały, udział w akcji: baza podstawowa Powały, JRG PSP z Suwałk i OSP z Płociczna.
2. 02.05 - Obwód Ochronny Krzywe, udział w akcji: baza podstawowa Krzywe, JRG PSP Suwałki.
3. 05.06 - Obwód Ochronny Mikołajewo, udział w akcji: baza podstawowa Mikołajewo, baza zasadnicza Maćkowa Ruda, PSP przekazała kierowanie akcją WPN z uwagi na brak możliwości dojazdu do miejsca zdarzenia wozów straży pożarnej.
4. 10.10 - Obwód Ochronny Krzywe, udział w akcji: baza zasadnicza Krzywe, baza podstawowa Krzywe, JRG PSP Suwałki, OSP Sobolewo, OSP Płociczno.

Najgroźniejszy pożar odnotowano w Obwodzie Ochronnym Krzywe, w oddz.76 b,f. Spaleniu uległa ściółka w drzewostanie sosnowym (II klasa wieku, BMśw). Z uwagi na wiek drzewostanu i warunki pogodowe było duże ryzyko, że pożar przejdzie w wierzchołki drzew. W akcji uczestniczył samochód gaśniczy WPN, jedyny który dojechał bezpośrednio do miejsca zdarzenia. Pożar opanowano po ok. dwu godzinach. Spaleniu uległa ściółka na powierzchni 0,45 ha. Część drzew została opalono do wysokości 1,5 m.

Tabela 12. Pożary na terenie WPN w latach 1996-2000

6. Wnioski w zakresie ochrony przeciwpożarowej i plan działań na rok 2001

W roku 2001 Wigierski Park Narodowy zakończy modernizację systemu ochrony przeciwpożarowej. Efektem kontynuowanych już od kilku lat prac będzie dostosowanie ochrony przeciwpożarowej WPN do standardów obowiązujących w Unii Europejskiej.

Głównym zadaniem na rok 2001 będzie organizacja Służby Ochrony Przeciwpożarowej Parku (SOPP), która będzie, w oparciu o nowoczesny sprzęt, wspomagać jednostki straży pożarnej w zwalczaniu pożarów lasu. Utworzenie SOPP będzie miało wymiar również edukacyjno-propagandowy.

Innym ważnym zadaniem będzie kontynuowanie współpracy z PSP, OSP i jednostkami Lasów Państwowych w zakresie ochrony przeciwpożarowej i łączności.

Zamierzeniem parku jest również zintensyfikowanie działań w zakresie informacyjno-propagandowym.

Szczegółowe zadania na rok 2001:

• Kontynuacja i zakończenie prac z zakresu modernizacji systemu ochrony przeciwpożarowej w ramach umowy dotacji NFOŚiGW,
• Zakończenie organizacji nowoczesnej bazy sprzętu przeciwpożarowego w Dyrekcji Wigierskiego Parku Narodowego,
• Organizacja i powołanie Służby Ochrony Przeciwpożarowej Parku (SOPP) w oparciu o zmodernizowaną bazę zasadniczą w Dyrekcji WPN,
• Współpraca ze Strażą Pożarną w zakresie dysponowania sprzętem ochrony przeciwpożarowej,
• Współpraca ze Strażą Pożarną w zakresie tworzenia wspólnych projektów modernizacji sprzętu ochrony przeciwpożarowej - pomoc WPN w zakresie zdobywania środków na cele ochrony przeciwpożarowej,
• Współpraca z jednostkami Lasów Państwowych w zakresie łączności i prewencji,
• Doskonalenie komputerowego systemu ochrony przeciwpożarowej WPN.

Dalej »