Proszę chwilę zaczekać, ładuję stronę ...

Analiza działalności Wigierskiego Parku Narodowego w roku 2000

Spis treści  

Strona główna WPN-u

   

1. WSTĘP

   

   

1.1. Podział administracyjny

     

  

Wigierski Park Narodowy wykonuje swoje zadania statutowe w oparciu o podział organizacyjny wprowadzony w 1996 roku, według którego Park dzieli się na dwa leśne i jeden wodny obręb ochronny:

  • Obręb Ochronny Wigry o pow. 4640,96 ha,
  • Obręb Ochronny Maćkowa Ruda o pow. 4946,50 ha
  • Wydzielony Wodny Obwód Ochronny Wigry o pow. 2802,02 ha

W Obrębie Ochronnym Wigry funkcjonuje 5 obwodów ochronnych:

  • Obwód Ochronny Lipniak - o pow. 921,23 ha
  • Obwód Ochronny Krzywe - o pow. 973,01 ha
  • Obwód Ochronny Leszczewek - o pow. 866,64 ha
  • Obwód Ochronny Gawarzec - o pow. 903,55 ha
  • Obwód Ochronny Słupie - o pow. 975,23 ha

Obręb Ochronny Maćkowa Ruda składa się także z 5 obwodów ochronnych :

  • Obwód Ochronny Powały - o pow.596,91 ha
  • Obwód Ochronny Krusznik - o pow.1089,85 ha
  • Obwód Ochronny Lipowe - o pow.1011,72 ha
  • Obwód Ochronny Mikołajewo - o pow.1117,11 ha
  • Obwód Ochronny Wysoki Most - o pow.1128,61 ha

Wydzielony Wodny Obwód Ochronny Wigry obejmuje następujące jeziora:

  • Wigry - 2199,72 ha
  • Pierty - 237,53 ha
  • Białe - 101,50 ha
  • Długie - 79,90 ha
  • Krusznik - 6,71 ha
  • Muliczne - 25,64 ha
  • Leszczewek - 21,85 ha
  • Mulaczysko - 18,19 ha
  • Omułówek - 17,80 ha
  • Postaw - 15,77 ha
  • Okrągłe - 14,32 ha
  • Suchar Wielki - 11,50 ha
  • Królówek - 10,07 ha
  • Czarne k. Bryzgla - 7,64 ha
  • Białe k. Piert - 6,07 ha
  • Klonek - 5,02 ha
  • Czarne k/ Gawrych Rudy- 2,79 ha

W minionym roku powierzchnia obwodów ochronnych zarządzana przez Park zwiększyła się o 3,60 ha gruntów leśnych, które wykupiono od prywatnych właścicieli. Przekazano je pod nadzór leśniczym obwodów ochronnych: Lipniak- 1,3 ha, Powały - 0,46 ha, Krusznik - 1,84 ha.

  

  

  

1.2. Powierzchnia Parku

  

  

Zgodnie z Rozporządzeniem Rady Ministrów, z dnia 6 marca 1997 r. , w sprawie Wigierskiego Parku Narodowego (Dz. U. Nr 24 poz.124), powierzchnia Parku wynosi 15. 085,49 ha. Wokół Parku utworzona jest strefa ochronna zwana otuliną o powierzchni 11.283,81 ha.

W załącznikach 1, 2, 3 do analizy przedstawiono zestawienia powierzchni Parku z wyszczególnieniem gruntów Skarbu Państwa oraz gruntów obcej własności według posiadanych rejestrów gruntów. Uwzględniono zmiany związane z prowadzonymi przez Park wykupami enklaw gruntów prywatnych położonych w granicach WPN.

  

  

  

1.3. Wykupy gruntów i budynków

  

  

W 2000 roku Wigierski Park Narodowy wykupił ze środków własnych grunty prywatne o powierzchni 3,60 ha (Ls) położone:

  • nad rzeką Wiatrołużą w obrębie ewidencyjnym Nowa Wieś – o pow.1,3 ha. W tym rejonie prowadzone były intensywne wykupy gruntów od 1996 r. (48,15 ha) przy pomocy środków finansowych Fundacji EkoFundusz,
  • nad jez. Krusznik w obrębie ewidencyjnym Krusznik – 1,84 ha – las prywatny stanowiący enklawę pośród gruntów Parku,
  • na jez. Wigry – wyspa o pow. 0,46 ha (w pobliżu Wyspy Ostrów)

Wartość zakupionych gruntów ustalono na podstawie ceny rynkowej i w drodze negocjacji z właścicielami gruntu, wyniosła ona łącznie 8 200 złotych.

W roku 2000 r. Wigierski Park Narodowy nie dokonywał wykupu budynków.

  

  

  

1.4. Plan ochrony Wigierskiego Parku Narodowego

  

  

Dnia 30 marca 2000 roku, Minister Środowiska zarządzeniem nr 28 zatwierdził plan ochrony Wigierskiego Parku Narodowego. Zatwierdzony plan będzie obowiązywał 20 lat, od 2000 roku do 2019 roku. W jego skład wchodzi 12 operatów:

1. Operat ochrony ekosystemów lądowych

2. Operat ochrony ekosystemów leśnych

3. Operat ochrony ekosystemów wodnych

4. Operat ochrony przeciwpożarowej obszarów leśnych WPN

5. Operat ochrony walorów i zasobów przyrody nieożywionej i gleb

6. Operat ochrony gatunkowej- fauny

7. Operat ochrony gatunkowej- flory

8. Operat ochrony walorów i zasobów krajobrazowych

9. Operat ochrony wartości kulturowych

10. Operat zagospodarowania przestrzennego

11. Operat zagospodarowania turystycznego

12. Operat generalny- Elaborat

  

Prace nad planem ochrony trwały 9 lat. Na jego wykonanie wydano 2 149 704 zł, w tym dotacja NFOŚiGW wynosiła 500 849 zł (23%) a udział własny WPN osiągnął 1 648 855 zł (77%). Koordynatorem realizacji planu był prof. dr hab. Andrzej Richling.

Zatwierdzona dokumentacja planu ochrony będzie stanowić podstawę do osiągania statutowych celów i prowadzenia ochrony w Wigierskim Parku Narodowym.

  

  

  

1.5. Plany zagospodarowania przestrzennego

  

  

Operat zagospodarowania przestrzennego, stanowiący część obowiązującego planu ochrony WPN określa zasady gospodarowania przestrzenią parku. Wigierski Park Narodowy określa się jako podstawowy system biologicznie czynny, (określany w planach zagospodarowania przestrzennego jako jednostka strukturalna „A” - obejmujący kompleksy leśne, łąki, pastwiska i pola uprawne w granicach parku).

Tereny leżące w granicach WPN, lecz nie stanowiące własności Skarbu Państwa w zarządzie Wigierskiego Parku Narodowego, podlegają ochronie krajobrazowej w rozumieniu zapisów art.14 ust.1 ustawy z dnia 16 października 1991 roku o ochronie przyrody oraz jako krajobraz kulturowy w rozumieniu art.5 ust.12 ustawy z dnia 15 lutego 1962 r o ochronie dóbr kultury.

Na obszarach parku wyróżniono:

  

1. Strefę ochronną wód otwartych. Zgodnie z granicą określoną na rysunku planu (500 m wokół jezior i 100 m  wzdłuż wód płynących). W strefie pozostawia się dotychczasowe zainwestowanie z możliwością jego modernizacji, rozbudowy i wymiany stanu w granicach istniejącej zabudowy działki. W strefie zakazuje się:

a) wznoszenia jakichkolwiek budynków i obiektów budowlanych w tym obiektów przeznaczonych na potrzeby rolnictwa oraz barakowozów i innych obiektów tymczasowych nie związanych z utrzymaniem zbiorników wodnych, przystani wodnych i kąpielisk o charakterze ogólnodostępnym. Zakaz ten nie dotyczy budowy obiektów związanych z ochroną wód (np. oczyszczalnia ścieków), budowy wież widokowych; realizacji zadań statutowych Parku; opisanych w niniejszym planie zamierzeń inwestycyjnych oraz terenów skupionej zabudowy wsi;

b) niszczenia gleby oraz zmiany sposobu użytkowania gruntów, które powodowałaby zniszczenie trwałej pokrywy roślinnej. Zakaz obejmuje w szczególności prowadzenie prac ziemnych naruszających naturalne ukształtowanie terenu oraz zamianę lasów i nieużytków na użytki rolne. Dopuszczalnymi i pożądanymi zmianami sposobu użytkowania gruntów w tej strefie jest zadarnianie użytków ornych, wprowadzanie zakrzewień i zadrzewień lub zalesień.

  

2. Strefę ochrony konserwatorskiej obejmującą półwysep Wigierski, w tym zespół poklasztorny w Wigrach i dawny kanał wigierski (obiekt również związany z działalnością kamedułów). W wyznaczonej strefie zakłada się ochronę rezerwatową obejmującą pełną ochronę treści historycznych, formy, substancji i stanowisk archeologicznych.

  

3. Na terenie wsi leżących w granicach WPN wyróżnia się:

  • tereny skupionej zabudowy wsi;
  • istniejące siedliska rolnicze;
  • inne tereny zabudowane, oznaczone na mapach ewidencji gruntów literą B;
  • tereny wyznaczone w niniejszym operacie pod przyszłe zamierzenia inwestycyjne;
  • pozostałe tereny, które stanowią obszar rolniczej przestrzeni produkcyjnej wyłączonej z zabudowy w rozumieniu art.6 ustawy z dnia 7 lipca 1994 roku o zagospodarowaniu przestrzennym

W planie uwzględniono i zaznaczono jeziora parku dopuszczone do uprawiania turystyki wodnej i wędkarstwa. Są to jeziora Wigry, Pierty, Postaw, Leszczewek, Omułówek, Mulaczysko, Czarne koło Bryzgla, Czarne koło Gawrych Rudy oraz rzekę Czarną Hańczę od miejscowości Czerwony Folwark do miejscowości Studziany Las. Wstęp na pozostałe zbiorniki wodne i cieki jest zabroniony.

W celu prawidłowego zagospodarowania miejscowości leżących w granicach Parku zaleca się wykonanie szczegółowych planów zagospodarowania przestrzennego (planów miejscowych) miejscowości. Stary Folwark, Bryzgiel i Gawrych Ruda.

Zapisy operatu zagospodarowania przestrzennego WPN konsultowane były z samorządami lokalnymi:

1. Wójt i Zarząd Gminy Giby operat ten zaopiniował pozytywnie.

2. Zarząd Gminy w Krasnopolu zaopiniował pozytywnie założenia do operatu zagospodarowania przestrzennego, z zastrzeżeniem realizacji dwóch postulatów. Zgłoszone postulaty zostały wyjaśnione w odpowiedzi projektanta planu oraz w trakcie posiedzenia Komisji Planu.

3. Opinia gminy Suwałki zawierała 18 uwag.

  • 11 spośród nich zostało uwzględnionych w ostatecznej wersji operatu.
  • 4 postulaty nie mogły być zrealizowane, ponieważ stały w sprzeczności z zasadami gospodarowania przestrzenią na terenie parków narodowych, zawartymi w ustawie o ochronie przyrody.
  • 1 wniosek nie mógł być przyjęty ponieważ spowodowałby pogorszenie stanu wód.
  • 1 wniosek okazał się bezprzedmiotowy w związku z korektami wniesionymi przez Komisję Planu.
  • 1 wniosek nie mógł być zawarty w operacie, ponieważ nie należał do kompetencji Parku Narodowego.

4. Zarząd Gminy w Nowince założenia do operatu zagospodarowania przestrzennego WPN zaopiniował negatywnie, jednocześnie przedstawiając wniosek o poszerzenie strefy skupionej zabudowy wsi Bryzgiel. Wydanie pozytywnej opinii uzależnił od realizacji tego wniosku. Projektant planu udzielił odpowiedzi, w której przedstawił następujące argumenty:

  • Propozycja Parku proponuje powiększenie strefy skupionej zabudowy wsi Bryzgiel w stosunku do obowiązującego planu zagospodarowania przestrzennego gminy Nowinka.
  • Zgodnie z wykonaną na zlecenie Wójta gminy Nowinka „Prognozą skutków realizacji ustaleń zmian planu zagospodarowania przestrzennego gminy Nowinka na środowisko przyrodnicze”, dalsze powiększanie obszarów zurbanizowanych nieuchronnie pociągnęłoby za sobą pogorszenie walorów przyrodniczych i krajobrazowych w tej części Parku.

W związku z powyższym Wigierski Park Narodowy nie mógł uwzględnić wniosku gminy Nowinka.

Zgodnie z art.14 punkt 9 ustawy z dnia 16 października 1991 o ochronie przyrody (Dz. U.114 poz.492 z późniejszymi zmianami zawarte w planie ochrony ustalenia są wiążące przy sporządzaniu planów zagospodarowania przestrzennego.

W gminach leżących na trenie parku przystąpiono do wykonania studiów uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego. Gmina Giby i gmina Suwałki zakończyły już prace nad studiami. Wigierski Park Narodowy przedstawił swoje opinie na temat zawartych w opracowaniach ustaleń.

W przypadku gminy Giby WPN zaproponował aby do tekstu studium wprowadzono całe Rozporządzenie RM z dnia 6 marca 1997 roku w sprawie WPN, a nie tylko wyrywkowo zacytowane paragrafy rozporządzenia (wyjęty z kontekstu cytat rozporządzenia mógłby być mylnie interpretowany). Dodatkowo zaproponowano, aby studium gminy Giby zawierało zapisy „Operatu zagospodarowania przestrzennego WPN” w formie załącznika do studium.

W „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Suwałki” w zasadzie uwzględnione zostały zapisy wyszczególnione w planie ochrony. Wigierski Park Narodowy przedstawił swoje uwagi i sprostował zawarte nieścisłe sformułowania zapisane w poszczególnych rozdziałach studium. Wskazano na fakt pominięcia informacji o tym, że ponad 30% powierzchni gminy leży w granicach parku, a 15% w granicach otuliny, oraz sprostowano błędny zapis mówiący, iż ustalenia planu ochrony WPN obowiązują jedynie na gruntach będących własnością Skarbu Państwa. Uwagi szczegółowe dotyczyły sprostowania błędnych informacji zawartych w studium, oraz mówiły o konieczności opracowania miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla terenu parku (zalecenia o wykonaniu takiego planu nie zawarto w studium).

  

  

  

1.6. Kronika Parku

  

  

Kronika Wigierskiego Parku Narodowego prowadzona jest na bieżąco - ostatnią kronikę Parku wykonano za rok 1999 i objęła ona 34 strony tekstu oraz 54 zdjęcia.

  

  

  

1.7. Bibliografia

  

  

Zakończono uzupełnianie bibliografii do roku 1999, łącznie 1851 pozycji.

  

  

  

1.8. Łączność

  

  

Zgodnie z decyzją PAR ZO w Białymstoku z dnia 09. 04 2000 r. , Wigierski Park Narodowy posiadał do wykorzystania dwa kanały:

  • k1- 48.300 MHz
  • k2-160.550 MHz

W sieci rrl pracowało 18 stacji bazowych, 20 stacji przewoźnych i 46 stacji nasobnych. Wykorzystywano radiotelefony Motorola, Yaesu i Midland.

Wszystkie osady zamieszkiwane przez pracowników Służby Parku posiadały łączność przewodową i bezprzewodową.

Dzięki dotacji Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska Gospodarki Wodnej rozpoczęto w 2000 roku modernizację systemu łączności bezprzewodowej (wymiana radiotelefonów Midland na Motorola, budowa stacji przekaźnikowych dla poprawy łączności wewnątrz WPN i możliwości przechodzenia na kanał Państwowej Straży Pożarnej).

Rozważana jest potrzeba uzupełnienia obecnej sieci rrl o sieć przywoławczą.

  

  

  

1.9. Przejmowanie nieruchomości Skarbu Państwa

  

  

W dniu 14.12.2000 r. przejęto od Nadleśnictwa Suwałki nieruchomość oznaczoną nr działek: 232/3 i 232/6 o pow.2,0382 ha, położoną w obrębie ewidencyjnym Bryzgiel, gmina Nowinka. Według ewidencji gruntów są to tereny komunikacyjne stanowiące nasyp kolejki leśnej. Zgodnie z Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 6 marca 1997 r. w sprawie Wigierskiego Parku Narodowego (Dz. U. z dn.14. 03.1997 r. ), grunty te znajdują się na terenie Parku i powinny być w jego zarządzie - granica Parku w tym miejscu biegnie południową granicą nasypu kolejowego.

  

  

  

1.10. Projekt powiększenia Parku

  

  

Zgodnie z Rozporządzeniem Rady Ministrów w sprawie Wigierskiego Parku Narodowego z dnia 6 marca 1997 r. ( Dz. U. Nr 24 poz.124 ) powierzchnia Parku wynosi 15085,49 ha i w 2000 r. nie uległa zmianie, ponieważ Park nie dokonywał wykupów gruntów poza swoimi granicami.

Zgodnie z zapisami planu ochrony WPN, aktualny przebieg granic Parku jest optymalny i po wykonaniu drobnych korekt nie powinien ulegać istotnym zmianom.

 

  

  

  

Dalej »