|
Proszę chwilę zaczekać, ładuję stronę ... |
|
Proszę chwilę zaczekać, ładuję stronę ... |
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
5. ANALIZA I OCENA DZIAŁALNOŚCI OCHRONNEJ
5.1. Ochrona lasu
Z analizy stopnia uszkodzeń drzewostanów przez zwierzynę wynika, że powierzchnia zniszczonych upraw zmniejszyła się około dwukrotnie w stosunku do roku 1994 i wynosiła 45,69 ha (w roku 1994 -84,34 ha), podobnie przedstawiała się sytuacja w młodnikach. W roku 1995 uszkodzonych zostało 90.32 ha młodników (w roku 1994 - 173,17 ha). Wielkość zgryzów i spałowań nie przekraczała z reguły 20%, a w przedziale 21-50% uszkodzeń znalazło się tylko 1,92 ha upraw. Zmniejszenie powierzchni uszkodzonych drzewostanów wiąże się z prawidłowym zastosowaniem zabiegów ochronnych (smarowanie Repentolem, zakładanie osłonek, palikowanie) jak również ze spadkiem pogłowia zwierzyny płowej obserwowanym w minionym roku. Na rok 1996 zaplanowano zabezpieczenie chemiczne 73.77 ha upraw i młodników, mechaniczne 16,50 ha upraw (palikowanie modrzewia i osłonki) i ogrodzenie 29.54 ha upraw.
W 1995 roku największe szkody w ekosystemach leśnych wyrządziły kambiofagi. Do przedstawicieli tej grupy owadów należą korniki (Ips sp.). W Parku najbardziej rozwinęły się populacje kornika drukarza (Ips typographus), kornika drukarczyka (Ips amitinus) i czterooczaka świerkowca (Polygraphus polygraphus). W 1995 roku służba Parku przygotowała i wyłożyła 238 szt. pułapek feromonowych. Ze względu na silne zagrożenie drzewostanów spowodowane przez te owady, po konsultacji z Zespołem Ochrony Lasu w Olsztynie zostały zmienione zasady wykładania pułapek feromonowych w drzewostanie, tak aby nie powodować dodatkowego zagrożenia poprzez ich niewłaściwe rozmieszczenie. Z tego powodu liczba wyłożonych pułapek jest nieco mniejsza w porównaniu z liczbą planowaną (275 szt.). W walce z kornikiem drukarzem zastosowano szereg zabiegów: okorowano 543 m3 drewna, wyłożono 77 szt. pułapek klasycznych, przez cały rok prowadzono regularnie wyszukiwanie i usuwanie drzew zaatakowanych przez kornika. Ze względu na nadal istniejące zagrożenie ze strony kornika drukarza w roku 1996 planuje się zwiększenie liczby wykładanych pułapek feromonowych do 466 sztuk. Zakupiono do nich feromon Pheroprax, który charakteryzuje się zwiększoną o 30 do 50% skutecznością łapania owadów w stosunku do dotychczas używanego Ipsodoru. Na wypadek braku możliwości wywozowych drewna w okresie najsilniejszego zagrożenia kornikiem drukarzem poczyniliśmy przygotowania do przeprowadzenia sprawnego korowania surowca drzewnego. W trakcie przygotowania jest także binduga w Czerwonym Krzyżu.
Zgodnie z instrukcjami Zespołu Ochrony Lasu, w celu obserwacji zagrożenia ekosystemów leśnych przez szkodniki pierwotne wykonano następujące czynności:
W wyniku tych czynności nie stwierdzono zagrożenia drzewostanów przez brudnicę mniszkę W zakresie ochrony fauny wywieszono 225 nowych skrzynek lęgowych dla ptaków oraz oczyszczono 405 szt. starych. W okresie zimowym regularnie wykładano karmę dla ptaków. Odnowiono 30 km pasów przeciwpożarowych wzdłuż dróg i miejsc szczególnie zagrożonych pożarem. W okresie zagrożenia pożarowego prowadzono patrole ppoż. W 1995 roku w parku wystąpił jeden pożar, który został ugaszony w zarodku.
5.2. Hodowla lasu
Wykonanie zabiegów z zakresu hodowli lasu w przybliżeniu pokrywa się z założonym planem (zał. nr 8). Poprawki i uzupełnienia oraz dolesienia luk wykonano na powierzchni 18,49 ha. Powierzchnia ta uległa zwiększeniu w stosunku do planowanej o 2,01 ha, a spowodowane to było zwiększeniem powierzchni dolesiania luk w wyniku dolesiania jesiennego na gniazdach pokornikowych. Taka sama sytuacja wynikła z pielęgnowaniem gleby gdzie zabieg ten został przeprowadzony na powierzchni 22,71 ha. Plan poprawek i uzupełnień oraz dolesień luk na rok 1996 wynosi 63,18 ha. Powierzchnia ta jest wynikiem prowadzenia zabiegów ochronnych z zakresu ochrony ekosystemów leśnych tzn. zwalczania szkodników owadzich. W 114% wykonano czyszczenia wczesne i w 100% czyszczenia późne.
Tabela 2. Zapotrzebowanie na materiał sadzeniowy w latach 1990 - 1996
Materiał sadzeniowy zakupywany jest w pobliskich nadleśnictwach (zał. nr 7). W celu zapewnienia rodzimego pochodzenia materiału sadzeniowego w roku 1995 pozyskane zostały nasiona takich gatunków jak: Db, Lp, Kl, Js, szyszki sosny. Nasiona zostały powierzone szkółkom w Nadleśnictwach Suwałki i Głęboki Bród w celu wyhodowania (w ramach zlecenia) materiału sadzeniowego. Pozyskiwanie nasion będzie prowadzone także w 1996 roku. W 1995 roku planujemy dalsze pozyskiwanie nasion na terenie WPN (głównie gatunków ciężkich). Rozpoczęto prace związane z powstaniem szkółki zespolonej. Dokonano wyboru miejsca (Powały) oraz rozpoczęto prace związane z wyborem projektanta. W ty celu został ogłoszony przetarg ograniczony w wyniku którego wyłoniona została oferta na wykonanie projektu szkółki zespolonej przez firmę BS Las w Pasiecznikach Dużych.
5.3. Pozyskanie drewna
Pozyskanie drewna w 1995 r. było wynikiem prowadzenia zabiegów ochronnych i sanitarnych ograniczających i redukujących liczebność występowania szkodników owadzich. Związane one były z kompleksową ochroną ekosystemów leśnych przed szkodliwym działaniem grupy owadów określanych mianem kambiofagów. Największe szkody w drzewostanach wyrządziły korniki (Ips sp.) a przede wszystkim kornik drukarz (Ips typographus), kornik drukarczyk (Ips amitinus) i czterooczak świerkowiec (Polygraphus polygraphus). Gradacja korników powodująca obumieranie głównie starych świerków jest skutkiem, jak już wspomniano wcześniej, małej zdolności homeostatycznej ekosystemów leśnych w którym występuje ta grupa kambiofagów oraz wyłączenia z ochrony częściowej i dalej objęcie ochroną ścisłą terenów na których dominowały starodrzewia świerkowe. Prowadzone zabiegi ochronne zmierzały do opanowania i ograniczenia rozwoju tych szkodników. Jedyną metodą walki z tą grupą owadów jest wyznaczenie zaatakowanego drzewa, jego ścięcie i natychmiastowe wywiezienie z lasu albo okorowanie. Inne stosowane zabiegi ochronne związane z opanowaniem gradacji korników (wykładnie pułapek klasycznych i feromonowych), są tylko zabiegami posiłkowymi i nie można się tylko do nich ograniczać. Stanowią one jednak ważny element ograniczania i prognozowania rozwoju tych owadów.
W roku 1995 pozyskano na terenie WPN 36 432 m3 drewna łącznie, z czego 36 021 m3 stanowi grubizna, a 411 m3 drobnica (zał. nr 10). Ponad 98% grubizny pozyskano w ramach cięć sanitarnych w tym 34 668 m3 grubizny iglastej i 671 m3 grubizny liściastej. Pozostała grubizna pozyskana została w ramach trzebieży - 682 m3 co łącznie stanowi około 2% ogólnej masy pozyskanej grubizny.
Pozyskanie w rozbiciu na poszczególne sortymenty przedstawia się w sposób następujący:
Pozyskanie grubizny w rozbiciu na poszczególne gatunki przedstawia się w sposób następujący:
Na koniec 1995 roku pozostało w lesie 3 397 m3 grubizny, z czego:
Surowiec ten został wywieziony z lasu w pierwszych tygodniach stycznia 1996 r.
5.4. Grunty rolne
Powierzchnia gruntów rolnych na terenie Parku wynosi 2258,52 ha, co stanowi 15% całkowitej jego powierzchni (załącznik nr 1). Zestawienie tej powierzchni z podziałem na gminy i własności zilustrowane jest w załączniku nr 3, przy czym:
Grunty orne natomiast stanowią 11,3% powierzchni Parku (1708,34 ha), z czego 177,02 ha znajduje się w zarządzie Parku, 0,11 ha w innym zarządzie Skarbu Państwa, 1463,29 ha stanowi własność prywatną, a 67,82 ha stanowi własność pozostałą. Łąki i pastwiska zajmują 538,79 ha powierzchni Parku (3.6% całkowitej powierzchni), z czego 101,99 ha znajduje się w zarządzie Parku, 406,15 ha stanowi własność prywatną i 30,64 ha pozostałą. W formie deputatów użytkowanych było 86,56 ha gruntów ornych, łąk i pastwisk. Wydzierżawiono osobom obcym 57,69 ha gruntów ornych, łąk i pastwisk. Powierzchnia gruntów rolnych znajdujących się w zarządzie Wigierskiego Parku Narodowego ulegnie zmianie po wykonaniu przez BULiGL klasyfikacji gruntów oraz po wykupie (przejęciu) niektórych gruntów.
5.5. Ochrona zwierząt podlegających regulacji ilościowej
W 1995 roku zostały opracowane przez Dział Ochrony Przyrody i Krajobrazu nowe zasady i wytyczne w sprawie redukcji niektórych gatunków fauny na terenie Wigierskiego Parku Narodowego. Zostały one wprowadzone w życie przez Dyrektora Parku mocą Zarządzenia Nr 29. Przy ich opracowywaniu kierowano się zasadą, aby wykorzystać dotychczasowe osiągnięcia naukowe z zakresu ustalania liczebności, wielkości i zachowania odpowiedniej struktury wiekowej i płciowej dla gatunków zwierząt łownych oraz wychodzono z założenia, że w przypadku zmniejszania się rozmiaru szkód wyrządzanych przez te zwierzęta zmniejsza się też rozmiar redukcji w stosunku do zaplanowanej.
W związku z potrzebą ochrony upraw, młodników i naturalnych odnowień przed zgryzaniem oraz ograniczeniem szkód w uprawach rolnych wyrządzanych przez zwierzynę, zaplanowano na rok 1995 redukcję populacji zwierzyny grubej na terenie WPN o 151 szt., w tym 10 szt. lisów w związku z wysokim stanem tego gatunku (załącznik nr 11). Zredukowano (odstrzał redukcyjny + zwierzyna, która padła) o 56 szt., co stanowi 37% założonego planu, a mianowicie:
Biorąc pod uwagę zmniejszenie się strat w drzewostanach Parku wynikające ze zmniejszenia stanu zwierzyny płowej odstąpiono od wykonania pełnego planu redukcji. Założony na 1995 rok plan redukcji sarny i jelenia został wykonany w 42%. Ze względu na mały stan łosia odstąpiono całkowicie od jego redukcji. Od końca 1994 roku a także przez cały 1995 r. zauważono stopniowy wzrost pogłowia dzika co wpłynęło na wzrost powierzchni zredukowanej szkód. Zauważono też jednak spadek pogłowia sarny (mimo ograniczenia wykonywania redukcji na ten gatunek zwierzyny). Plan redukcji sarny na rok 1996 został zmniejszony o ok. 50% w stosunku do planu z roku 1995. Plan ograniczenia liczebności dzików w roku 1996 jest zbliżony do planu redukcji z roku 1995. Wielkość powierzchni zredukowanej szkód w uprawach rolnych w 1995 roku wyniosła 34,79%, jest ona prawie pięciokrotnie większa niż w roku ubiegłym.
5.6. Ochrona ekosystemów wodnych
Ekosystemy wodne Wigierskiego Parku Narodowego objęte są ochroną częściową i ścisłą. Zabiegi ochronne realizowano zgodnie z planem pozytywnie zaopiniowanym przez Radę Naukową i zatwierdzonym przez dyrektora Parku. Prowadzone były one jedynie na wodach objętych ochroną czynną i opierały się na:
I. W 1995 r. dokonano następujących zarybień:
Większość materiału zarybieniowego, głównie sielawa, sieja i szczupak, wyprodukowano we własnej wylęgarni położonej w miejscowości Tartak. W roku 1995 wylęgarnia wykonywała także usługi wylęgarnicze, przyjmując do inkubacji ikrę od użytkowników wód spoza terenu Parku. Sprzedane przez WPN nadwyżki własnego materiału zarybieniowego oraz opłaty za usługi wylęgarnicze zdecydowanie obniżyły koszty zarybień.
W roku 1995 roku wyprodukowano:
II. W 1995 r. dokonano odłowów regulacyjnych w 7 jeziorach. Odłowy przeprowadzono przy pomocy narzędzi ciągnionych (przywłoka) oraz stawnych (wontony, przestawa węgorzowa, mieroże). Masę odłowionych ryb z podziałem na gatunki i sortymenty przedstawia tabela:
Tabela 3. Odłów ryb w jeziorach Wigierskiego P.N.
* przypadkowe ubytki przy pozyskiwaniu ikry z tarlaków
Ponadto, w ramach zbierania materiałów do sporządzanego operatu ochrony zasobów i ekosystemów wodnych WPN przeprowadzono odłowy inwentaryzacyjno-badawcze w kompleksie jezior objętych ochroną ścisłą (Długie, Okrągłe, Muliczne, Suchar Wielki), a także w niektórych zbiornikach objętych ochroną częściową (suchary). Z masy odłowionych ryb pobrano niezbędną próbę reprezentatywną w celu przeprowadzenia szczegółowych pomiarów i badań. Pozostałe żywe ryby wypuszczono w miejscu złowienia.
Wymogom ochrony częściowej, na jeziorach udostępnionych do wędkowania (Wigry, Pierty, Leszczewek, Omułówek, Mulaczysko), podporządkowany jest Regulamin Sportowego Połowu Ryb. Cele ochronne w tym zakresie realizuje się poprzez takie postanowienia jak:
W 1995 r. sprzedano 5109 licencji wędkarskich, w tym:
5.7. Infrastruktura gospodarcza
W 1995 roku poprawie uległa częściowo infrastruktura gospodarcza Parku, chociaż potrzeby w tej dziedzinie są jeszcze ogromne. Poprawa ta polegała na:
Główne potrzeby wyrażają się w następujących punktach:
5.8. Zatrudnienie i wynagrodzenia
W 1995 roku nastąpiły zmiany w kierownictwie Parku. Dyrektor dr Maciej Kamiński został zawieszony w dniu 28 czerwca 1995. W okresie od 28.06.95 do 16.09.1995 roku obowiązki Dyrektora Parku pełnił mgr inż. Zbigniew Bogusławski pracujący w Parku na stanowisku Zastępcy Dyrektora. Od 16.09.1995 roku obowiązki Dyrektora Parku przejął mgr inż. Zdzisław Szkiruć. Przeciętne zatrudnienie w 1994 roku wynosiło 98 etatów przy czym w budżecie 65 etatów i w gospodarstwie pomocniczym 33 osób.
Stan zatrudnienia w dniu 31 grudnia 1994 roku wynosił:
W ciągu roku zatrudnionych zostało 6 osób w budżecie i 17 osób w gospodarstwie pomocniczym. Umowy o pracę zostały rozwiązane z 23 pracownikami (7 w budżecie i 16 w gospodarstwie pomocniczym). Byli to w większości pracownicy zatrudnieni w porozumieniu z Rejonowym Urzędem Pracy w Suwałkach skierowani do prac interwencyjnych.
Średnia płaca miesięczna w 1995 roku w Wigierskim Parku Narodowym wynosiła:
W Wigierskim Parku Narodowym 25 osób posiada wykształcenie wyższe, w tym 4 stopień doktora. Średnie wykształcenie posiada 39 osób zatrudnionych w budżecie i 21 osób zatrudnionych w gospodarstwie pomocniczym. Wykształcenie podstawowe posiadają 4 osoby zatrudnione w budżecie (pracownicy obsługi i strażnicy z wieloletnim stażem pracy) i 11 osób zatrudnionych w gospodarstwie pomocniczym. W 1995 roku pięciu pracowników Parku podjęło naukę w Technikum Leśnym w Białowieży.
5.9. Szkolenia
Rozmiar i tematykę szkoleń prowadzonych w 1995 roku dla pracowników Wigierskiego Parku Narodowego przedstawia poniższa tabela.
Tabela 4. Szkolenia pracowników Wigierskiego Parku Narodowego
5.10. Wypadki przy pracy
W 1995 roku miał miejsce jeden wypadek przy pracy oraz dwa wypadki w drodze do pracy (załącznik nr 14). Wypadkowi przy pracy uległ Leśniczy O.O. Powały. Wypadkom w drodze do pracy ulegli robotnik gospodarczy oraz kierowca ciągnika. Komisja lekarska w stosunku do poszkodowanego w wypadku przy pracy ustaliła 5% uszczerbku na zdrowiu. Zostało wypłacone odszkodowanie w wysokości 807,00 zł.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
