Proszę chwilę zaczekać, ładuję stronę ... |
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
V. ANALIZA I OCENA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ
1. Ochrona lasu
Mimo znacznych nakładów poniesionych nad zabezpieczeniem upraw i młodników przed zwierzyną dziką i prowadzeniem redukcji stanu populacji jeleniowatych, poziom zmian powodowanych przez zwierzynę w drzewostanach nie zmniejszył się (w roku 1990 zwierzyna zniszczyła 55,5 ha upraw i 268.33 ha młodników, w 1991 roku 99,14 ha upraw i 314,65 ha młodników, w 1992 roku 85,11 ha upraw i 224,76 ha młodników, a w 1993 roku 214,48 ha upraw i 143,99 ha młodników, przy czym wielkość zgryzów i spałowań nie przekraczała 20% w/w powierzchni). Wobec powyższego, zaplanowano na 1994 rok zabezpieczenie 145 ha upraw i młodników, opalikowanie 1080 szt. modrzewia i ogrodzenie 1000 mb. upraw.
W 1993 roku służba Parku przygotowała i wyłożyła 283 szt. pułapek feromonowych (w tym 240 na kornika drukarza). Okresowa kontrola tych pułapek wykazała nasilenie występowania kornika drukarza. Dlatego też na rok 1994 zaplanowano wyłożyć podobną ilość pułapek (302 szt.). Wyłożono ponadto 121 szt. pułapek tradycyjnych. Na zaplanowaną liczbę próbnych poszukiwań owadów w ściółce - 157 prób wykonano 122. Pozostała ilość z uwagi na warunki pogodowe zostanie wykonana wczesną wiosną. Zgodnie z oceną przesłanych próbek Zakład Ochrony Lasu w Olsztynie nie stwierdził zagrożenia drzewostanów sosnowych przez owady.
W związku z wprowadzaniem modrzewia jako uzupełnienia składu gatunkowego upraw leśnych, opalikowano 401 szt. drzewek w celu jego zabezpieczenia przed spałowaniem i zgryzaniem przez zwierzynę dziką.
Ponadto, z zakresu ochrony lasu wywieszono 70 nowych skrzynek lęgowych dla ptaków i oczyszczono 440 starych.
W dniach 6-7.05.1993 Zespół Ochrony Lasu w Olsztynie przeprowadził lustrację drzewostanów, ocenę ich stanu zdrowotnego oraz określił istniejące zagrożenie i metody postępowania dla ich ochrony.
Odnowiono 31 km pasów przeciwpożarowych wzdłuż dróg i miejsc szczególnie zagrożonych pożarem. W 1993 roku zanotowano na terenie Parku 4 pożary ściółkowe, które objęły łącznie 1,50 ha. powierzchni leśnej.
2. Hodowla lasu
Wykonanie zabiegów z zakresu hodowli lasu w przybliżeniu pokrywa się z założonym planem (zał. nr 8). Wykonano w 100% plan odnowień na łącznej powierzchni 2,20 ha., zalesień na powierzchni 1,02 ha. oraz poprawek, uzupełnień i dolesień na łącznej powierzchni 4,24 ha. Pielęgnowanie gleby (wykaszanie chwastów) przeprowadzono na powierzchni 16,42 ha. Pozostała powierzchnia (2,75 ha) nie wymagała zabiegu. W 100% wykonano czyszczenia wczesne i w 99% czyszczenia późne.
Zapotrzebowanie na materiał sadzeniowy w poszczególnych latach przedstawia poniższe zestawienie:
Materiał sadzeniowy zakupywany jest w nadleśnictwach sąsiadujących z Parkiem. (zał. nr 7). Z uwagi na trudności z zakupem sadzonek dębu planuje się w bieżącym roku założenie szkółki leśnej o powierzchni do 20 arów.
W latach 1992 i 1993 założono w drzewostanach świerkowych próbne powierzchnie gniazdowe mające na celu zainicjować naturalne odnowienie świerka. W latach następnych planuje się wykorzystać zebrane z terenu Parku nasiona świerka (przechowywane w wyłuszczarni w Jarocinie) do siewu ręcznego na wybranych powierzchniach leśnych.
Z uwagi na zapotrzebowanie na materiał choinkowy założono w O.O. Krzywe w oddz. 152g plantację choinkową na powierzchni 1,15 ha.
Nie wykonanie zaplanowanych trzebieży wczesnych i późnych (załącznik nr 8) wiąże się przede wszystkim ze zwiększeniem zabiegów w użytkach przygodnych starszych klas wieku związanych z porządkowaniem stanu sanitarnego lasu. Łącznie, z użytków przygodnych pozyskano ponad 8472 m3 drewna, co stanowi 83% całości pozyskanej grubizny w 1993 roku. Nie wykonane zadania w zakresie trzebieży wczesnych i późnych zostały ujęte w planie na rok 1994.
3. Pozyskanie drewna
W roku 1993 pozyskano na terenie WPN 10511 m3 drewna łącznie, z czego 10231 m3 stanowi grubizna, a 280 m3 drobnica (zał. nr 10). Ponad 83% grubizny pozyskano w ramach użytków przygodnych, w tym 7957 m3 grubizny iglastej i 515 m3 grubizny liściastej. Pozostała grubizna pozyskana została w ramach trzebieży - 1758 m3, co łącznie stanowi około 17% ogólnej masy pozyskanej grubizny.
Pozyskanie w rozbiciu na poszczególne sortymenty przedstawia się w sposób następujący:
Pozyskanie grubizny w rozbiciu na poszczególne gatunki przedstawia się w sposób następujący:
Na koniec 1993 roku pozostało w lesie 546 m3 grubizny, z czego: 107 m3 sur. tartacznego iglastego, 279 m3 papierówki iglastej, 98 m3 papierówki liściastej, 37 m3 opału iglastego i 25 m3 opału liściastego (zał. nr 10a). Pozostała pozyskana grubizna została wywieziona z lasu.
4. Grunty rolne
Powierzchnia gruntów rolnych na terenie Parku wynosi 2258,52 ha, co stanowi 15% całkowitej jego powierzchni (załącznik nr 1). Zestawienie tej powierzchni z podziałem na gminy i własności zilustrowane jest w załączniku nr 3, przy czym:
Grunty orne natomiast stanowią 11,3% powierzchni Parku (1708,4 ha), z czego 177,02 ha znajduje się w zarządzie Parku, 0,11 ha w innym zarządzie Skarbu Państwa, 1463,29 ha stanowi własność prywatną, a 67,82 ha stanowi własność pozostałą. Łąki i pastwiska zajmują 538,79 ha powierzchni Parku (3.6% całkowitej powierzchni), z czego 101,99 ha znajduje się w zarządzie Parku, 406,15 ha stanowi własność prywatną i 30,64 ha pozostałą. W formie deputatów użytkowanych było 61,48 ha gruntów ornych i 27,13 ha łąk i pastwisk. Wydzierżawiono osobom obcym 46,69 ha gruntów ornych i 12,11 ha łąk i pastwisk. Na potrzeby Parku użytkowane było 16,40 ha gruntów ornych. Powierzchnia gruntów rolnych znajdujących się w zarządzie Wigierskiego Parku Narodowego ulegnie zmianie po wykonaniu przez BULiGL klasyfikacji gruntów oraz po wykupie (przejęciu) niektórych gruntów.
5. Ochrona zwierząt dzikich
Ogólny plan redukcji zwierzyny grubej na terenie WPN na rok 1993 wynosił 193 szt. (załącznik nr 11). Zredukowano 153 szt. co stanowi 79% założonego planu, a mianowicie:
Założony na 1993 rok plan redukcji sarny i jelenia został wykonany prawie w 100%. Ze względu na mały stan łosia odstąpiono całkowicie od jego redukcji. Nie wykonanie założonego planu redukcji dzika (plan 70 szt. - wykonanie 45 szt.) wynikło ze zmniejszonego jego stanu (pomór, migracja) i trudno dostępnego terenu. Przeprowadzona inwentaryzacja zwierzyny przez Służbę Parku wykazała znaczne zmniejszenie stanu dzika w stosunku do roku ubiegłego (01.1993 r. - 140 szt., 01.1994 r. - 88 szt.). Biorąc pod uwagę zniszczenia powodowane przez zwierzynę w uprawach i młodnikach (218,13 ha upraw i 143,99 ha młodników, przy wielkości zgryzów i spałowań na 20% w/w powierzchni) oraz stan pogłowia zwierzyny dzikiej planuje się pozostawić wielkość redukcji w 1994 roku sarn i jeleni na zeszłorocznym poziomie, zmniejszając jednocześnie plan dla dzika i łosia. Wielkość powierzchni zredukowanej w uprawach rolnych jest podobna jak w roku ubiegłym i wyniosła 13,04 ha. Dochody uzyskane z prowadzenia zabiegów związanych z ochroną zwierząt dzikich w 1993 roku pokryły w 99% wydatki z nimi związane.
6. Ochrona ekosystemów wodnych
W okresie od 01.01.1993 r. do 19.05.1993 r. działalność rybacką na jeziorach Wigierskiego Parku Narodowego prowadziło Państwowe Gospodarstwo Rybackie, Zakład Rybacki w Augustowie. Połowy prowadzone były jedynie na jeziorze Wigry za pomocą niewodu i wontonów. Wyniki odłowów przedstawia poniższa tabela (dane z PGRyb Augustów):
W 1993 r. Zakład Rybacki Augustów dokonał zarybień w jeziorach:
Dnia 19.05.1993 r. PGRyb. Giżycko Zakład Rybacki Augustów zrezygnował z użytkowania jezior położonych na terenie Wigierskiego Parku Narodowego. W wyniku porozumienia stron, Park przejął od Zakładu Rybackiego sprzęt do pozyskania ryb, oraz środki trwałe wykazane w podrozdziale "Przejmowanie nieruchomości Skarbu Państwa". Zgodnie z zawartą umową, Park zatrudnił 9 rybaków, montażystkę i magazyniera, wcześniej pracujących w PGRyb Augustów.
Od 14.06.1993 r. WPN prowadził odłowy regulacyjne niewodem na jeziorach:
Ilość i skład gatunkowy złowionych ryb kształtował się następująco:
WPN przeprowadził odłowy sielawy i siei w okresie ochronnym w celu pozyskania ikry do inkubacji w wylęgarni w Tartaku. W okresie tarła , za pomocą wontonów odłowiono 2418 kg sielawy oraz 29 kg siei, od których pozyskano 177 litrów ikry sielawy i 5 litrów ikry siei.
W 1993 roku sprzedano :
Obciążenie wędkarskie jezior udostępnionych do wędkowania wynosi średnio 217 osób/dzień. W przybliżeniu, odłowy wędkarskie szacować można na ok. 20 000 kg.
7. Infrastruktura gospodarcza
W 1993 roku uległa zmianie infrastruktura gospodarcza WPN w sposób następujący:
8. Zatrudnienie i wynagrodzenia
Przeciętne zatrudnienie w 1993 roku wynosiło 92 etaty przy czym w budżecie 64 etaty i w gospodarstwie pomocniczym 28 etatów.
Stan zatrudnienia w dniu 31 grudnia 1993 roku wynosił:
W ciągu roku zatrudnionych zostało:
Umowy o pracę zostały rozwiązane z 11 pracownikami (6 w budżecie i 5 w gospodarstwie pomocniczym).
Średnia płaca miesięczna wynosiła:
Wzrost wynagrodzenia w stosunku do roku 1992 wiąże się ze wzrostem ilości i wysokości świadczeń związanych z pracą, a mianowicie:
Łączny koszt w/w świadczeń wyniósł w 1993 roku 163 mln zł, a w 1992 roku 86 mln zł. Należy zwrócić uwagę na fakt, że średnia płaca w 1992 roku wynosiła 2 862 000 zł., natomiast w II półroczu 1992 roku (po podwyżce w m-cu VI) wynosiła 3 355 100 zł, i to do tej kwoty należy porównywać średnią płacę z 1993 roku. W Wigierskim Parku Narodowym 22 osoby posiadają wykształcenie wyższe, w tym 4 stopień doktora. Średnie wykształcenie posiada 39 osób zatrudnionych w budżecie i 14 osób zatrudnionych w gospodarstwie pomocniczym. Wykształcenie podstawowe posiada 7 osób zatrudnionych w budżecie (pracownicy obsługi i strażnicy z wieloletnim stażem pracy) i 17 osób zatrudnionych w gospodarstwie pomocniczym.
9. Wypadki przy pracy
W 1993 roku miały miejsce trzy wypadki przy pracy oraz dwa wypadki w drodze do pracy (załącznik nr 14). Wypadkom przy pracy ulegli: strażnik leśny, konserwator-elektryk oraz robotnik leśny z O.O. Krzywe. Wypadkom w drodze do pracy ulegli: palacz c.o. oraz strażnik leśny. Wszyscy poszkodowani nie doznali poważniejszych obrażeń ciała - decyzjami komisji lekarskich przyznano im zero procent uszczerbku na zdrowiu. W tym samym roku sześć osób uczestniczyło w podstawowym kursie bhp organizowanym przez RDLP w Białymstoku. Okresowe badania lekarskie przeszło 4 pilarzy. Pracownicy Parku przyjęli pierwszą serię szczepień przeciwko pokleszczowemu zapaleniu opon mózgowych. Wszyscy kierowcy Parku etatowi i nieetatowi posiadają aktualne badania psychotechniczne.
10. Szkolenia
W 1993 roku pracownicy Parku brali udział w następujących szkoleniach:
VI. ZAGADNIENIA EKONOMICZNO-FINANSOWE
Z uwagi na prowadzenie przez gospodarstwo pomocnicze prac w wielu kierunkach (prowadzenie gospodarki ochronnej, finansowanie w znacznej części planu ochrony Parku, utrzymanie i remontowanie osad, sprzętu itp.), niezbędna jest dotacja z budżetu Państwa.
W sferze budżetowej niezbędne są dotacje na inwestycje i dalsze zakupy inwestycyjne (osady dla Służby Parku, remont ośrodka w Starym Folwarku na Muzeum WPN, zakup sprzętu komputerowego, pojazdów terenowych 7 szt., wyposażenia pracowni naukowo - badawczej itd.).
Plan i wykonanie w budżecie i w gospodarstwie pomocniczym za 1993 rok przedstawiają tabele: 1. Budżet
a) Dochody budżetowe (w zł)
b) Wydatki budżetowe
2. Gospodarstwo pomocnicze
VII. OMÓWIENIE DZIAŁALNOŚCI RADY PARKU
W 1993 roku odbyły się dwa posiedzenia Rady Naukowej Wigierskiego Parku Narodowego.
Pierwsze odbyło się w dniach 5-6 marca i uczestniczyło w nim 8 członków Rady (53% składu osobowego) oraz zaproszeni goście. Pierwszy dzień posiedzenia Rady w całości dotyczył omówienia elementów zagospodarowania przestrzennego Parku opracowanych na potrzeby planu ochrony WPN. Mgr inż. Z. Szkiruć przedstawił zebranym wyniki prac, wykonanych pod jego nadzorem, dotyczące powyższego zagadnienia. Zaprezentowany materiał wywołał burzliwą dyskusję i w wielu miejscach spotkał się z licznymi uwagami krytycznymi.
W wyniku dyskusji Rada Parku zaproponowała, aby wykonawca opracowania dokonał uzupełnienia i poprawek w opracowaniu. Będą one dotyczyły m.in. przygotowania opisu granic strefy ochronnej WPN (wraz z uzasadnieniem), podania źródeł skażeń i zagrożeń środowiska przyrodniczego, umieszczenia na mapie charakterystyk studni kopanych, granic zlewni, wykonania mapy terenów zdegradowanych i zagrożonych erozją oraz mapy miąższości I warstwy wodonośnej.
Drugi dzień obrad poświęcony był zagadnieniom stanu drzewostanów na obszarach objętych ochroną ścisłą, aktualnym problemom budownictwa na terenie Parku i problematyce badań naukowych. Rada, po zapoznaniu się ze stanem drzewostanów na obszarach objętych ochroną ścisłą, stwierdziła, że nie ma potrzeby zmiany statusu niedawno powstałych rezerwatów ścisłych. Należy jedynie uważnie śledzić procesy zachodzące na tych obszarach. Rada wypowiedziała się na temat budownictwa na terenie Parku, proponując konkretne rozwiązania w poszczególnych przypadkach.
Rada pozytywnie zaopiniowała tematy badawcze realizowane w Pracowni Naukowo-Badawczej WPN, wskazując jednocześnie na pilną potrzebę podejmowania wszelkich prac związanych z monitorowaniem środowiska przyrodniczego.
Drugie posiedzenie Rady odbyło się 5 listopada i uczestniczyło w nim 10 członków Rady (66% składu osobowego) oraz zaproszeni goście. Na posiedzeniu omawiano zagadnienia związane z rybactwem na wodach WPN, planem ochrony ichtiofauny, planem leśnej gospodarki rezerwatowej na rok 1994 oraz zagadnienia dotyczące zintegrowanego monitoringu środowiska przyrodniczego i edukacji ekologicznej. Po zapoznaniu się z nową sytuacją Parku, wynikającą z przejęcia przez Park Zakładu Rybackiego w Augustowie, Rada dyskutowała nad możliwościami rozwoju rybactwa na jeziorach Parku i jego kierunkami. W wyniku tej dyskusji ustalono, że rybactwo stało się w dzisiejszych czasach istotnym elementem ochrony środowiska, jest traktowane jako skuteczny zabieg przeprowadzany w jeziorach. Rada wskazała na konieczność podjęcia systematycznych badań właściwości fizyczno-chemicznych wód Parku oraz badań fito- i zooplanktonu. Konieczne jest też przeprowadzenie badań składu gatunkowego poszczególnych jezior. Rada pozytywnie zaopiniowała wniosek dotyczący zarybienia sieją rasy wigierskiej, sielawą i szczupakiem jeziora Pierty oraz sandaczem jeziora Leszczewek. Rada pozytywnie ustosunkowała się też do projektu rozszerzenia udostępnienia wód Parku do połowów wędkarskich, wprowadzając dodatkowo licencje wędkarskie 3-dniowe i tygodniowe.
Po zapoznaniu się z planem leśnej gospodarki rezerwatowej Rada zaopiniowała go pozytywnie. Za duży sukces Rada uznała utworzenie Stacji Zintegrowanego Monitoringu Środowiska Przyrodniczego, działającej w systemie Monitoringu Krajowego. Podobną opinię Rada wydała po zapoznaniu się z informacjami dotyczącymi utworzenia Ośrodka Edukacji Ekologicznej nad Zat. Słupiańską.
Dyrekcja Wigierskiego Parku Narodowego, uwzględniając opinie i zalecenia Rady Naukowej Parku, podjęła wiele decyzji dotyczących usprawnienia funkcjonowania Parku. Opinia Rady, na temat opracowania elementów zagospodarowania przestrzennego Parku, stała się mocnym argumentem w rozmowach z wykonawcą opracowania, dotyczących uzupełnienia i poprawienia opracowania.
Dyrekcja Wigierskiego Parku Narodowego biorąc pod uwagę opinie i zalecenia Rady Parku podjęła wiele działań mających na celu usprawnienie funkcjonowania Parku. Opinie Rady wykorzystane były m. innymi w pracach nad realizacją planu ochrony Parku, realizacją wniosków gospodarczych, w tym ochroną ekosystemów wodnych.
VIII. OMÓWIENIE PRZEPROWADZONYCH KONTROLI
1. Kontrole zewnętrzne
2. Kontrole wewnętrzne
IX. WSPÓŁPRACA Z WŁADZAMI I INNYMI ORGANIZACJAMI W KRAJU I ZA GRANICĄ
W 1993 roku Wigierski Park Narodowy współpracował między innymi z:
X. WNIOSKI
|