Proszę chwilę zaczekać, ładuję stronę ...

Analiza działalności Wigierskiego Parku Narodowego w roku 1991

Spis treści  

Strona główna WPN-u

   

I. WSTĘP

  

  

1. Podział administracyjny

  

Wigierski Park Narodowy (do czasu opracowania operatu urządzania przez BULiGL) dzieli się na dwa obręby: Obręb Wigry i Obręb Maćkowa Ruda.

  

W skład Obrębu Wigry wchodzą następujące obwody ochronne:

  • Obwód Ochronny Lipniak o powierzchni 880 ha - składający się z dwóch obchodów,
  • Obwód Ochronny Krzywe o powierzchni 1685 ha - składający się z trzech obchodów,
  • Obwód Ochronny Wigry o powierzchni 1883 ha - składający się z trzech obchodów.

W skład Obrębu Maćkowa Ruda wchodzą następujące obwody ochronne:

  • Obwód Ochronny Powały o powierzchni 590 ha - składający się z dwóch obchodów,
  • Obwód Ochronny Krusznik o powierzchni 1490 ha - składający się z dwóch obchodów,
  • Obwód Ochronny Maćkowa Ruda o powierzchni 1450 ha - składający się z trzech obchodów,
  • Obwód Ochronny Wysoki Most o powierzchni 1300 ha - składający się z dwóch obchodów.

  

  

2. Powierzchnia parku

  

Całkowita powierzchnia parku wynosi 14956,21 ha (załączniki nr 1, 2, 3).

  

Obszar Wigierskiego Parku Narodowego położony jest w granicach administracyjnych czterech gmin:

  1. Suwałki - o łącznej powierzchni 7932,06 ha, z czego:
    - 6523,28 ha znajduje się w zarządzie parku,
    - 107,22 ha znajduje się w innym zarządzie stanowiącym własność skarbu państwa,
    - 1124,54 ha stanowi własność prywatną,
    - 177.02 ha stanowi pozostałą własność.
  2. Krasnopol - o łącznej powierzchni 1410,93 ha, z czego:
    - 745,22 ha znajduje się w zarządzie parku,
    - 36,46 ha znajduje się w innym zarządzie stanowiącym własność skarbu państwa,
    - 617,26 ha stanowi własność prywatną,
    - 11.99 ha stanowi własność pozostałą.
  3. Nowinka - o łącznej powierzchni 1838,346 ha, z czego:
    - 1149,26 ha znajduje się w zarządzie parku,
    - 14,21 ha znajduje się w innym zarządzie stanowiącym własność skarbu państwa,
    - 641,35 ha stanowi własność prywatną,
    - 33,52 ha stanowi własność pozostałą.
  4. Giby - o łącznej powierzchni 3774,88 ha, z czego:
    - 3654,73 ha znajduje się w zarządzie parku,
    - 36,84 ha znajduje się w innym zarządzie stanowiącym własność skarbu państwa,
    - 82,09 ha stanowi własność prywatną,
    - 1,22 ha stanowi własność pozostałą.

Szczegółowe dane zestawienia powierzchni wg gmin i własności przedstawia zał. nr 3.

  

  

3. Wykupy gruntów i budynków

  

W roku 1991 pod zarząd parku przejęty został ośrodek wypoczynkowy w miejscowości Bryzgiel nad j. Wigry. W skład przejętego mienia weszło: 4 domki campingowe, budynek kuchni-stołówki, budynek kawiarni, budynek sekretariatu, budynek magazynowy (podpiwniczony), ogrodzenie terenu, sieć oświetleniowa, sieć wodociągowa, sieć kanalizacyjna, pomost, studnia. Ośrodek ten planuje się przeznaczyć na ośrodek przyrodniczej turystyki kwalifikowanej.

  

W roku 1992 planuje się wykupić 132 ha gruntów położonych: na wyspach na jeziorach Wigry i Długie (ok. 40 ha); wokół jezior (Królówek, Gałęziste, Samle, Białe) oraz wzdłuż rzek (Wiatrołuża, Kamionka). Większość z tych gruntów posiada wysoką wartość przyrodniczą i po ich wykupieniu wejdą w skład obszarów objętych ochroną ścisłą. Planowane jest też przejęcie bądź wykupienie obecnego ośrodka wypoczynkowego Zakładów Płyt Wiórowych w Suwałkach (dawnej Stacji Hydrobiologicznej na Wigrach), położonego w miejscowości Stary Folwark z przeznaczeniem na placówkę dydaktyczno-muzealną i naukową.

  

Dla umożliwienia funkcjonowania terenowej stacji naukowo badawczej nad Zatoką Słupiańską planuje się wykupić (od właściciela likwidowanego w pobliżu ośrodka wypoczynkowego) zaplecze sanitarne, rozdzielnię, linię energetyczną itp. potrzebną do funkcjonowania w/w stacji.

  

  

4. Plan urządzania

  

Operat urządzania lasu Wigierskiego Parku Narodowego opracowywany jest przez Biuro Urządzania Lasu i Geodezji Leśnej w Białymstoku. Do końca 1991 roku zostały wykonane następujące prace:

  • ocena stanu posiadania WPN - przedstawiona jako "Akta techniczne jednorazowego porządkowania stosunków własnościowych Wigierskiego Parku Narodowego",
  • terenowe prace geodezyjne,
  • część podkładów mapowych do wykonania prac gleboznawczo-siedliskowych i inwentaryzacji drzewostanów.

Dotychczasowy koszt poniesiony przez WPN na prace związane z urządzaniem lasu wynosi 438 059 048 zł.

Przewiduje się, że na przełomie lutego i marca 1992 roku odbędzie się I Komisja Techniczno Naukowa zaś zakończenie prac związanych z urządzaniem lasu WPN z końcem 1994 roku.

  

  

5. Plan zagospodarowania przestrzennego

  

Na mocy podpisanego porozumienia pomiędzy Wigierskim Parkiem Narodowym, Przedsiębiorstwem Polonijno-Zagranicznym ''ECO'' i Urzędem Wojewódzkim w Suwałkach , rozpoczęto prace nad miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego obszaru funkcjonalnego Wigierskiego Parku Narodowego.

  

Prace wykonane w 1991 roku dotyczyły przygotowania karty programowej a do niej szczegółowych kart z zakresu demografii, badań socjologicznych, wartości kulturowych i zagadnień fizjograficznych. W zmieniających się układach prawnych (nowa ustawa o ochronie przyrody) plan zagospodarowania przestrzennego może być zastąpiony planem ochrony Wigierskiego Parku Narodowego, ponieważ ustalenia zawarte w planie ochrony są wiążące dla planów zagospodarowania przestrzennego. Wobec powyższego, należy wcześniejsze ustalenia ponownie przeanalizować i rozważyć: czy konieczny jest udział przy sporządzaniu planu ochrony Parku samorządów terytorialnych, które w myśl obowiązujących przepisów ustawy o planowaniu przestrzennym winny te plany (zagospodarowania przestrzennego) zatwierdzać? Odpowiedź na to pytanie udzieli spotkanie wszystkich zainteresowanych stron (WPN, ECO, UW S-ki, KZPN, ZPP, U. Gmin) które odbędzie się w lutym 1992 roku.

  

  

6. Kronika parku

  

Kronika Wigierskiego Parku Narodowego prowadzona jest od czasu jego powstania i obejmuje lata 1989 i 1990. Obecnie opracowywany jest rok 1991.

  

  

7. Łączność

  

W związku z brakiem sprawnej łączności na terenie Wigierskiego Parku Narodowego zaplanowano na rok 1992 założenie sieci radiotelefonowej. Sieć taka składać się będzie z:

  • 35 sztuk radiotelefonów noszonych,
  • 15 sztuk radiotelefonów przewoźnych,
  • 15 sztuk radiotelefonów stacjonarnych.

Radiotelefonizacja Wigierskiego Parku Narodowego jest jednym z elementów planu ochrony przeciwpożarowej, który wykonany będzie w roku 1992 z przyznanych na ten cel środków z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska.

  

  

  

II. ZAGROŻENIA WYPEŁNIANIA PODSTAWOWYCH FUNKCJI PARKU

  

  1. Brak korekty Rozporządzenia Rady Ministrów z dn. 27 czerwca 1988 roku w sprawie utworzenia Wigierskiego Parku Narodowego w zakresie przebiegu granic rezerwatów ścisłych Parku co stwarza trudności w prowadzeniu prawidłowej gospodarki ochronnej.
  2. Brak planu zagospodarowania przestrzennego oraz strefy ochronnej Parku. Czynnikami zagrożenia mogą stać się:
    a) niekontrolowany rozwój budownictwa rolniczego i rekreacyjnego
    b) odprowadzanie ścieków do wód gruntowych i powierzchniowych
    c) nieprawidłowa agrotechnika (uprawa gleby w bezpośrednim sąsiedztwie wód, nawozy, środki ochrony roślin itp.)
  3. Brak operatu urządzania lasu, co sprawia trudności w prowadzeniu prawidłowej gospodarki rezerwatowej.
  4. Brak wypracowanych zasad prowadzenia gospodarki wodnej (operatu wodnego)
  5. Pozostawienie rybackiego użytkowania wód Parku w gestii Państwowego Gospodarstwa Rybackiego w Giżycku.
  6. Dopływ zanieczyszczeń do Jeziora Wigry rzeką Czarną Hańczą (brak III stopnia oczyszczania ścieków z miasta Suwałk) oraz nieuregulowana gospodarka ściekowa w miejscowościach położonych nad j. Wigry, np. m. Bryzgiel.
  7. Usytuowanie prywatnych gruntów na wyspach wigierskich oraz wzdłuż rzek: Wiatrołuża, Czarna Hańcza, Kamionka, Maniówka, Samelka.
  8. Lokalizacja ośrodków turystycznych i prywatnych pól biwakowych na terenie Parku.
  9. Kłusownictwo w lasach i na wodach Parku oraz szkodnictwo leśne (nielegalne: połowy ryb, przystanie, pomosty, wnykarstwo, niszczenie roślin, wjeżdżanie i wchodzenie w miejsca zabronione, zbiór grzybów i owoców runa leśnego, kradzieże drewna itp.)
  10. Szkody w uprawach rolnych i w drzewostanie powodowane przez zwierzynę dziką.
  11. Trudny do uregulowania napływ turystów w sezonie letnim powoduje:
    a) niekontrolowaną penetrację obszarów leśnych
    b) niszczenie urządzeń turystycznych i oznakowań dróg i rezerwatów
    c) zakłócanie ciszy
    d) powstanie dzikich obozowisk
    e) zaśmiecanie i niszczenie terenu Parku
    f) penetrację terenów leśnych i wodnych objętych zakazem wstępu lub ograniczeniem poruszania się.
  12. Brak znaków zakazu zatrzymywania się na szosach przecinających tereny leśne WPN.
  13. Niski procent powierzchni rezerwatów ścisłych w stosunku do całkowitej powierzchni Parku - 2,6% (zał. nr 2).
  14. Brak bazy magazynowej i zaplecza warsztatowego dla pojazdów i sprzętu pływającego Parku.
  15. Brak nowych mieszkań i osad służbowych oraz pilna potrzeba przeprowadzenia remontów kapitalnych większości istniejących osad służbowych.
  16. Ograniczenie ruchu turystycznego spowodowane wystąpieniem pomoru dzików i wścieklizny w części obszaru WPN.
  17. Brak odpowiedniego wyposażenia Pracowni Naukowo Badawczej w sprzęt i aparaturę naukową.

  

  

III. DZIAŁANIA ZMIERZAJĄCE DO OBNIŻENIA SKUTKÓW ZAGROŻEŃ

     WYPEŁNIANIA PODSTAWOWYCH FUNKCJI PARKU

  

  1. Podjęcie działań mających na celu korektę Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 27.06.1988 r. w sprawie utworzenia Wigierskiego Parku Narodowego.
  2. Rozpoczęcie prac z zakresu opracowywania planu przestrzennego zagospodarowania i otuliny WPN.
  3. Kontynuowanie prac z zakresu urządzania lasu.
  4. Podpisanie z PGRyb porozumienia dotyczącego zasad prowadzenia rezerwatowej gospodarki rybackiej na wodach WPN do czasu wygaśnięcia pozwolenia wodno-prawnego i opracowania operatu rezerwatowej gospodarki wodnej.
  5. Dalsza likwidacja ośrodków wypoczynkowych z gruntów należących do WPN. W 1991 roku nie funkcjonował żaden z przeznaczonych do likwidacji ośrodków wypoczynkowych położonych na gruncie będącym pod zarządem WPN. Obecnie trwa likwidacja ostatniego ośrodka wypoczynkowego nad zat. Słupiańską (75% zaawansowania prac).
  6. Dalsza likwidacja nielegalnych pól biwakowych.
  7. Usuwanie pomostów z rezerwatowych jezior Parku.
  8. Ogrodzenie plaży miejskiej nad jez. Czarnym.
  9. Uaktualnienie stref ochronnych w pobliżu gniazd rzadkich gatunków ptaków (orlik krzykliwy, bocian czarny).
  10. Uaktualnienie stref ochronnych dla gatunków ptaków lęgowych na jeziorze Wigry.
  11. Projekt poszerzenia istniejących i utworzenia nowych rezerwatów ścisłych.
  12. Wybudowanie nowych kładek i pomostów na polach biwakowych.
  13. Wprowadzenie zakazu połowu ryb w okresie ochronnym dla PGRyb w Giżycku na wodach Parku.
  14. Opracowanie zasad wędkowania na jeziorach Parku.
  15. Przeprowadzenie wraz z Wydziałem Ochrony Środowiska UW w Suwałkach i Wojewódzką Stacją Sanitarno-Epidemiologiczną kompleksowej kontroli ruchu turystycznego pod kątem gospodarki wodno-ściekowej i gospodarki odpadami.
  16. Remont płotu z żerdzi zmniejszającego szkody powodowane przez zwierzynę na polach wsi Maćkowa Ruda i Wysoki Most (ok. 2250 m).
  17. Wyznaczenie i wykonanie nowych, leśnych miejsc postoju pojazdów.
  18. Usytuowanie w terenie tablic zakazów (6 szt.).
  19. Postawienie rogatek na wewnętrznych drogach leśnych (3 szt.).

  

  

IV. ANALIZA I OCENA WYPEŁNIANIA PODSTAWOWYCH FUNKCJI PARKU

  

  

1. Ochrona przyrody

  1. Zmodyfikowany został projekt poszerzenia rezerwatów ścisłych. Przewiduje on powiększenie istniejących rezerwatów oraz utworzenie czterech nowych. Zgodnie z projektem tereny pod ochroną ścisłą obejmowałyby około 15% ogólnej powierzchni Parku.
  2. Kontynuowano prace nad planem zagospodarowania przestrzennego i otuliny Wigierskiego Parku Narodowego.
  3. Uaktualniono strefy ochronne wokół gniazd rzadkich gatunków ptaków (dla orlika krzykliwego i bociana czarnego).
  4. Uaktualniono strefy ochronne dla ptaków lęgowych na Jeziorze Wigry.
  5. Usunięto pomosty z jezior będących rezerwatami ścisłymi: Białe, Długie, Muliczne.
  6. Zredukowano liczbę miejsc biwakowania leżących na gruntach stanowiących własność Parku z 6 do 4.
  7. W około 95% przeprowadzono planowaną likwidację ośrodków wypoczynkowych nad Jeziorem Wigry.
  8. Zwiększono kontrolę przeciwko kłusownictwu na jeziorach i szkodnictwu leśnemu. Ogółem wypisano 109 mandatów i wszczęto dochodzenia w 13 sprawach dotyczących kradzieży drewna w tym 6 spraw skierowano do sądu.
  9. W 1991 roku przeprowadzono kompleksową kontrolę ruchu turystycznego pod kątem gospodarki wodno-ściekowej i odpadami. Stwierdzono, ze gospodarka ta na terenach prywatnych, użytkowanych w celu obsługi ruchu turystycznego jest prowadzona w sposób sprzeczny z obowiązującymi przepisami. Prywatne pola namiotowe pozbawione są zaplecza sanitarnego, spełniającego wymagania ochrony środowiska.
    Nieczystości stałe i płynne odprowadzane są do ziemi i wody. Wobec powyższego, wydano właścicielom tych terenów odpowiednie zalecenia celem zmniejszenia źródeł zanieczyszczeń.

  

  

2. Działalność naukowa obca i własna

  1. W 1990 roku pracownicy WPN realizowali 10 tematów badawczych (zał. nr 5). Dwa z nich: '' Badania nad etologią i orientacją przestrzenną Dasypoda plumipes'' - dr L. Krzysztofiaka i ''Wpływ stosunków demograficzno-gospodarczych na ochronę środowiska przyrodniczego WPN" - mgr T. Osiniaka, zostały podjęte w 1991 roku, pozostałe są kontynuacją z lat poprzednich. Żaden z podanych tematów nie został zakończony w 1991 roku.
  2. Pozostałe 15 tematów badawczych (zał. nr 5) wykonywane były przez instytucje spoza Parku. Żaden z realizowanych przez nie tematów nie został zakończony w 1991 roku. Instytucje zajmujące się tymi badaniami to:
    IBL w Krzywem - 3 tematy,
    Filia UW w Białymstoku - 9 tematów,
    SGGW-AR w Warszawie - 3 tematy.
  3. W 1991 roku ukazały się dwie publikacje pracowników Parku.

  

  

3. Działalność dydaktyczna

  1. W 1991 roku przez wydawnictwo LOP Warszawa została wydana książka - "Wigierski Park Narodowy", pod redakcją A. S. Kostrowickiego w nakładzie 5 tys. egzemplarzy.
  2. W nakładzie 2 tys. egzemplarzy zostały wykonane metalowe znaczki z emblematem WPN.
  3. Pracownicy WPN oprowadzili 16 wycieczek, w tym 4 zagraniczne. W większości były to grupy ze szkół podstawowych z terenu województwa suwalskiego.
  4. 15 czerwca 1991 roku w sali muzealnej WPN odbyła się wystawa z okazji Światowego Dnia Ochrony Środowiska.
    Składała się ona z trzech części tematycznych:
    - parki narodowe w Polsce,
    - natura matką ludzi (prace plastyczne o tematyce przyrodniczej),
    - wokół Wigier (fotogramy fotografów z Francji).
  5. Trwa gromadzenie zbiorów do przyszłego muzeum WPN. W 1991 roku Park wzbogacił się o jenota, kunę, bobra, łasicę, perkoza dwuczubego i drobne gryzonie.
  6. Powiększa się biblioteka WPN - w tym roku przybyło 97 pozycji książek i czasopism.
  7. Pracownicy WPN wygłosili 9 prelekcji dotyczących przyrody Parku.
  8. Pracownicy WPN brali udział w 4 sympozjach (w tym dwa zagraniczne) i wygłosili 2 referaty.

  

  

4. Turystyka

  1. W 1991 roku zlikwidowano 2 pola biwakowe oraz zagospodarowano 4 istniejące.
  2. Na terenie WPN istniało 7 ogólnie dostępnych miejsc biwakowania (4 stanowiące wł. Parku), w tym jedno miejsce przeznaczone na obóz harcerski.
  3. W 95% nastąpiła likwidacja ośrodków wypoczynkowych leżących na gruntach WPN. Tylko jeden z 13 ośrodków nie zakończył likwidacji. Przypuszczalny termin przekazania terenu po zlikwidowanym ośrodku - czerwiec 1992 roku.
  4. Wybudowano kładkę łączącą miejsca biwakowania nad Zat. Krzyżańską.
  5. Zagospodarowano miejsce przy ambonie widokowej nad jeziorem Mulaczysko.
  6. Wyznaczono i przygotowano nowe miejsce postoju pojazdów przy trasie Płociczno - Bryzgiel.
  7. Zagospodarowano 4 miejsca wypoczynku.
  8. Zbudowano dodatkowy parking leśny.
  9. Wigierski Park Narodowy 1991 roku odwiedziło łącznie ok. 30 tys. turystów.

Ruch turystyczny na terenie Wigierskiego Parku Narodowego w okresie lipiec-sierpień 1991 roku oszacowano na 2000 osób dziennie. Turyści korzystali ze zorganizowanej bazy noclegowej (około 12000 osób) w postaci 10 ośrodków wypoczynkowych i campingów oraz z 6 pól namiotowych. Z bazy niezorganizowanej w postaci kwater prywatnych wynajmowanych od rolników, prywatnych domków letniskowych i "dzikich" obozowisk lokalizowanych szczególnie na terenach prywatnych, korzystało około 800 osób. Zorganizowana baza noclegowa na terenie WPN dysponuje około 1800 miejscami, w tym 800 w ośrodkach oraz 1000 na polach namiotowych. Baza niezorganizowana może obsłużyć następne 800-1000 osób.

  

Nadmierną koncentrację ruchu turystycznego zaobserwowano w rejonie wsi Gawrych Ruda. Dużą koncentrację stwierdzono również w rejonach: Stary Folwark, Wigry, Zatoka Krzyżańska, Bryzgiel, Mikołajewo i Rosochaty Róg.

  

Należy niezwłocznie opracować wymagania z zakresu ochrony środowiska na terenie Wigierskiego Parku Narodowego. W celu uporządkowania gospodarki wodno-ściekowej i odpadami opracowywane są (przy sporządzaniu planu ochrony) wymagania jakim powinny odpowiadać obiekty turystyczne. Powinny one przyjąć formę zarządzenia, przynajmniej w formie prawa lokalnego. Prawo to winno umożliwiać Służbie WPN egzekwowanie wymagań z zakresu ochrony środowiska przyrodniczego od funkcjonujących na terenie Parku obiektów turystycznych.

  

  

  

V. ANALIZA I OCENA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ

  

  

1. Ochrona lasu

  

Mając na uwadze wzrost szkód wyrządzanych przez zwierzynę w uprawach i młodnikach (w roku 1990 zwierzyna zniszczyła 55,5 ha upraw i 268,33 ha młodników, w roku 1991 zaś 99,14 ha upraw i 314,65 ha młodników), zwiększono w roku 1991 zabezpieczenie upraw na 228 ha (plan 149 ha), zaś na rok 1992 zaplanowano 265 ha takiego zabezpieczenia (zał. nr 9).

Z zaplanowanych zabiegów z ochrony lasu nie w pełni wykonano wyłożenie pułapek feromonowych (plan 126 - wykonanie 56 szt.). Wynikło to z braku dostaw pułapek na kornika drukarza przez OZLP w Białymstoku. Pozostałe prace z zakresu ochrony lasu zostały wykonane w więcej niż 100%, co wynikło z bieżących potrzeb i obserwacji w terenie.

  

  

2. Hodowla lasu

  

Wykonanie zabiegów z zakresu hodowli lasu (takich jak: poprawki i uzupełnienia, pielęgnowanie gleby, czyszczenia wczesne, czyszczenia późne) w przybliżeniu pokrywa się z założonym planem (zał. nr 8). Jesienne przeprowadzenie oceny udatności upraw i luk w drzewostanach nie pokryło się z oceną przeprowadzoną na wiosnę. Z tego też względu, powierzchnia poprawek, uzupełnień i dolesień luk w drzewostanach została przekroczona w stosunku do założonego planu o około 7 ha (między innymi na badawczej powierzchni odnowieniowej w O.O. Powały zaplanowano poprawki na powierzchni 0,20 ha, a ze względu na uszkodzenia spowodowane przez zwierzynę powierzchnia poprawek wzrosła do 2,40 ha).

  

Zapotrzebowanie na materiał sadzeniowy realizowane jest z sąsiednich Nadleśnictw (zał. nr 7). Brak własnej szkółki w WPN jest uzasadniony faktem zmniejszającej się z roku na rok powierzchni do sadzenia, a w ślad za tym zmniejszającym się zapotrzebowaniem na materiał sadzeniowy. Zjawisko to obrazuje poniższe zestawienie:

  

Rok Powierzchnia

poprawek,

uzupełnień

Liczba sadzonek

i dolesień

w tys. szt.

1990 27 ha 206
1991 21 ha 108
1992 (plan) 7,5 ha 40

  

Koszty założenia i utrzymania szkółki przekroczyłyby zatem znacznie koszt zakupu sadzonek. Materiał sadzeniowy zakupywany z pobliskich nadleśnictw jest reprezentatywny dla całej Puszczy Augustowskiej, w której położony jest Wigierski Park Narodowy.

  

Niewykonanie zaplanowanych trzebieży wczesnych i późnych (załącznik nr 8) wiąże się przede wszystkim z trudnością znalezienia nabywcy na sortymenty pozyskane z tych zabiegów, a także z koniecznością pozyskania użytków przygodnych przedrębnych wynikłych z porządkowania stanu sanitarnego lasu w ilości 3551 m3 (ponad 65% ogólnego pozyskania grubizny) - załącznik nr 10. Niewykonane zadania w zakresie trzebieży wczesnych i późnych zostały ujęte w planie na rok 1992.

  

  

3. Pozyskanie drewna

  

W roku 1991 pozyskano na terenie WPN 5739 m3 drewna łącznie, co stanowi 99% zaplanowanego na ten rok pozyskania (załącznik nr 10), z czego 5443 m3 grubizny i 296 m3 drobnicy. Ponad 65% grubizny pozyskano w ramach użytków przygodnych przedrębnych, w tym 3340 m3 grubizny iglastej i 211 m3 grubizny liściastej. Pozostała grubizna pozyskana została w ramach trzebieży - 1695 m3 i czyszczeń późnych 197 m3, co łącznie stanowi około 35% ogólnej masy pozyskanej grubizny.

  

Pozyskanie w rozbiciu na poszczególne sortymenty przedstawia się w sposób następujący:

  • tartaczne iglaste - 27% ogólnej masy pozyskanej grubizny,
  • tartaczne liściaste - 2%
  • sortymenty cenne - 0,5%
  • sur. kopalniakowy - 1%
  • papierówka - 26%
  • pozostałe użytkowe - 4,5%
  • opał - 38%

Na koniec 1991 roku pozostało w lesie 382 m3 grubizny z czego: 210 m3 sur. tartacznego, 124 m3 papierówki i 48 m3 opału. Pozostała pozyskana grubizna została wywieziona z lasu.

  

  

4. Gospodarka gruntami rolnymi

  

Powierzchnia gruntów rolnych na terenie Parku wynosi 2256.5 ha, co stanowi 15% całkowitej jego powierzchni. (załącznik nr 1). Zestawienie tej powierzchni z podziałem na gminy i własności zilustrowane jest w załączniku nr 3, przy czym:

  • 233,22 ha pow. rolnej znajduje się w zarządzie Parku,
  • 26,59 ha pow. rolnej znajduje się w innym zarządzie stanowiącym własność skarbu państwa,
  • 1861,90 ha pow. rolnej stanowi własność prywatną,
  • 136.19 ha pow. rolnej stanowi własność pozostałą.

Grunty orne natomiast stanowią 11,3% powierzchni Parku (1695,61 ha), z czego 160.81 ha znajduje się w zarządzie Parku, a 1534,80 ha stanowi własność prywatną i pozostałą. Łąki i pastwiska zajmują 549,5 ha powierzchni Parku (3,7% całkowitej powierzchni), z czego 72,23 ha znajduje się w zarządzie Parku, a 477,27 ha stanowi własność prywatną i pozostałą.

Powierzchnia gruntów rolnych znajdujących się w zarządzie Wigierskiego Parku Narodowego ulegnie zmianie po wykonaniu przez BULiGL klasyfikacji gruntów oraz po wykupie (przejęciu) planowanych gruntów.

  

  

5. Gospodarka zwierzyną dziką

  

Ogólny plan redukcji zwierzyny grubej na terenie WPN na rok 1991 wynosił 189 szt. (załącznik nr 11). Odstrzelono 142 szt., co stanowi 75% założonego planu, a mianowicie:

  • łosie odstrzelono w 43%,
  • jelenie odstrzelono w 58%,
  • sarny odstrzelono w 85%,
  • dziki odstrzelono w 90%.

W stosunku do roku ubiegłego wydano większą ilość odstrzałów redukującym, co między innymi przyczyniło się do większej redukcji zwierzyny grubej (w roku 1990 wykonano 56% planu, a w roku 1991 wykonano 75% planu, przy zbliżonej, założonej wielkości redukcji). Na nie wykonanie założonego planu redukcji wpłynął trudno dostępny teren; od września zagrożenie obszaru Parku pomorem dzików (Gminy: Suwałki, Krasnopol, Nowinka); od połowy października do połowy grudnia zapowietrzenie w gminie Suwałki terenów wsi: Leszczewo, Leszczewek, Cimochowizna, Sobolewo, wścieklizną zwierząt dzikich; oraz częstej migracji zwierzyny w sąsiadujące z Parkiem łowiska (Głęboki Bród i Suwałki).

Na podstawie przeprowadzonych inwentaryzacji:

  • wiosną 1991 roku w uprawach i młodnikach - zniszczenie przez zwierzynę 99,14 ha upraw i 314,65 ha młodników - wzrost w stosunku do roku ubiegłego o 89,96 ha,
  • w styczniu 1992 roku zwierzyny dzikiej (szacunkowo) - wzrost pogłowia jelenia i sarny w stosunku do roku ubiegłego o 72 szt.

wynika, że należy utrzymać w roku 1992 redukcję zwierzyny grubej przynajmniej na tym samym poziomie, jak w roku 1991.

  

Przeciwdziałając szkodom powodowanym przez zwierzynę w uprawach i młodnikach z roku na rok zwiększa się powierzchnia zabezpieczanych upraw, a mianowicie: w roku 1990 - 207 ha, w roku 1991 - 228 ha, a na rok 1992 zaplanowano zabezpieczenie na 265 ha.

  

Zupełnie inaczej wygląda sprawa szkód wyrządzanych przez zwierzynę w uprawach rolnych. Szkody te w stosunku do roku ubiegłego zmniejszyły się z 38 ha do 16 ha. Niższe straty wynikają z utrzymania dużej powierzchni poletek zaporowych i karmowych, wybudowania w roku 1990 ogrodzenia oddzielającego pola od lasu, wykonania większej redukcji zwierzyny płowej w stosunku do roku poprzedniego. Duży wpływ na ograniczenie tych szkód miał prawdopodobnie występujący wśród dzików pomór.

  

Dochody uzyskane z prowadzenia gospodarki pielęgnacyjno-hodowlanej zwierzyną dziką w 1991 roku pokryły w około 57% wydatki z nią związane. Jest to tendencja wzrastająca w stosunku do lat poprzednich (w 1989 r. -32%; w 1990 r. -37%).

  

  

6. Gospodarka wodami (gospodarka rybacka)

  

Odłowy rybackie prowadziło Państwowe Gospodaratwo Rybackie w Giżycku, Zakład w Augustowie w oparciu o uzgodnione dn. 18.04.1991 roku zasady prowadzenia rezerwatowej gospodarki rybackiej na jeziorach Wigierskiego Parku Narodowego.

  

Ryby odławiano na następujących jeziorach: Wigry, Pierty i Leszczewek, o łącznej powierzchni 2357,45 ha, co stanowiło 86% powierzchni wód Parku.

  

Odłowy z jezior Parku przedstawiają się następująco:

 

Lp. Gatunek Jedn.

miary

Jezioro
Wigry

i Leszczewek

Pierty
1 Sieja kg 53 0
2 Sielawa kg 13 191 0
3 Węgorz kg 355 0
4 Szczupak kg 402 0
5 Lin kg 42 0
6 Okoń D, S kg 4 0
7 Leszcz D kg 561 0
8 Leszcz S kg 13 913 600
9 Okoń M kg 0 0
10 Leszcz M kg 0 0
11 Płoć S kg 688 0
12 Płoć M kg 23 334 404
13 Stynka kg 0 0
  Razem kg 52 543 1 004
  Wydajność kg/ha 24,25 4,39

  

  

Zakład Rybacki w Augustowie zarybił jezioro Wigry:

  • wylęgiem sielawy - 7600 tys. szt.
  • wylęgiem siei - 300 tys. szt.
  • palczakiem szczupaka 199 kg.

Wydajność z 1 ha w wysokości 24,25 kg jest niższa od uzyskanej w 1991 roku (27,9 kg/ha). Wystąpiła konieczność ograniczenia połowów ze względu na brak zbytu takich gatunków jak: płoć i leszcz. Ograniczono całkowicie odłowy siei i szczupaka, z wyjątkiem odłowu tarlaków w celu pozyskania ikry do dalszej inkubacji i odchowu wylęgu. Odłowiono 280 tarlaków szczupaka, z których uzyskano 30 litrów ikry do odchowu palczaka szczupaka na stawach w Magdalenowie i później na zarybienie jez. Wigry. W okresie jesiennego tarła sielawy odłowiono 3500 kg tarlaków, pozyskując 390 litrów ikry, którą inkubuje się w wylęgarni w Tartaku.

  

Licencje na amatorski połów ryb w 1991 roku rozprowadzał wyłącznie Wigierski Park Narodowy, określając przy tym nowe zasady wędkowania. Do wędkowania dopuszczono jeziora: Wigry, Pierty, Leszczewek, Omułówek, Mulaczysko i Królówek. Służby Parku prowadziły kontrolę przestrzegania zasad wędkowania przez wędkarzy i w celu zapobiegania kłusownictwu rybackiemu. Prowadzono systematyczną kontrolę jezior.

  

  

7. Infrastruktura gospodarcza

  

W stosunku do 1990 roku infrastruktura gospodarcza Parku nie uległa większym zmianom. Przejęto jedynie ośrodek wypoczynkowy w Bryzglu należący do PKS w Suwałkach, z przeznaczeniem na ośrodek edukacji ekologicznej oraz dokonano zakupu teleksu. Rozpoczęto remont kapitalny osady w Maćkowej Rudzie po byłym nadleśnictwie, z przeznaczeniem dla nadleśniczego Parku i zakończono remont leśniczówki w Krzywem. Z remontów bieżących wykonano: remont pieca w gajówce Samle I, remont studni w osadzie Samle II, remont wiatraka przy osadzie na Wasilczykach. Pozostałe remonty były wykonywane siłami użytkowników przy pomocy materiałowej WPN.

  

  

8. Zatrudnienie i wynagrodzenia

  

  1. W 1991 roku średnie zatrudnienie w Wigierskim Parku Narodowym (załącznik nr 13) wynosiło:
    - 59 osób opłacanych z budżetu, co po przeliczeniu na etaty wyniosło 56 etatów,
    - 23 osoby w gospodarstwie pomocniczym.

    W budżecie do robotników zaliczeni zostali pracownicy obsługi tj. konserwatorzy, palacze c.o., sprzątaczka - razem 6 etatów.
    Do zatrudnionych w biurze dyrekcji zaliczono kierownictwo, pracowników działu administracyjno-gospodarczego, księgowości, kadr i radcę prawnego - razem 13 etatów. Do pracowników inżynieryjno-technicznych zaliczono nadleśniczych, leśniczych, podleśniczych, strażników, referenta techniczno-leśnego, kierownika sekcji transportu i mechanizacji oraz strażników straży leśnej - razem 34 etaty. Pozostali pracownicy na stanowiskach nierobotniczych to pracownicy zatrudnieni w pracowni naukowo-badawczej - razem 3 etaty.
    W gospodarstwie pomocniczym w 1991 roku przeciętne zatrudnienie wynosiło 23 osoby, w tym: 4 kierowców, 16 drwali, 1 sezonowy i 2 dorywczych robotników leśnych.
    Przyczyną zmniejszenia średniego zatrudnienia w budżecie w stosunku do 1990 roku jest: udzielenie 1 pracownicy urlopu bezpłatnego od 18.03.1991 r. do 28.02.1992 r., udzielenie jednej pracownicy urlopu wychowawczego od 15.05.1991 r. do 09.01.1992 r. oraz nieobsadzenie stanowiska dyrektora w okresie 1.09-31.10.1991 r.
  2. Przeciętne miesięczne wynagrodzenie w 1991 roku łącznie z wypłatami z funduszu nagród za 1990 rok w budżecie wynosi 1 745 000 zł, a w gospodarstwie pomocniczym 1 608 000 zł.
  3. W Wigierskim Parku Narodowym (budżet) jest zatrudnionych 13 osób z wyższym wykształceniem, w tym dwie osoby posiadają tytuł dr nauk przyrodniczych, oraz 5 osób mgr inż. leśnictwa, 33 osoby z wykształceniem średnim - w tym 19 osób o kierunku leśnym i 13 osób z wykształceniem podstawowym (pracownicy obsługi i strażnicy o długoletnim stażu pracy).
    W gospodarstwie pomocniczym 6 osób posiada wykształcenie zasadnicze zawodowe o różnych kierunkach oraz 17 osób wykształcenie podstawowe.

  

  

9. Wypadki przy pracy

  

W 1991 roku miał miejsce jeden wypadek przy pracy (załącznik nr 14). Wypadkowi uległ konserwator urządzeń elektrycznych, który podczas pracy, w wyniku upadku doznał złamania nogi i z tego powodu przebywał 133 dni na zwolnieniu lekarskim.

  

W tym samym roku został przeszkolony jeden drwal z zakresu jednoosobowej ścinki drzew pilarkami z jednoczesnym przeszkoleniem podstawowym z zakresu bhp. Obecnie w WPN zatrudnionych jest 17 drwali-motorniczych - wszyscy przeszli okresowe badania lekarskie. Kierowcy zawodowi oraz pracownicy posiadajacy zezwolenia na osobiste prowadzenie samochodu posiadają aktualne badania psychotechniczne.

  

Za posiłki regeneracyjne w okresach od stycznia do marca i od listopada do grudnia wypłacone zostały ekwiwalenty pieniężne. Odzież ochronna i środki ochrony osobistej wydawane są pracownikom na bieżąco.

 

  

  

  

Dalej »