Proszę chwilę zaczekać, ładuję stronę ... |
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
I. WSTĘP
1. Podział administracyjny
Wigierski Park Narodowy (do czasu opracowania operatu urządzania przez BULiGL) dzieli się na dwa obręby: Obręb Wigry i Obręb Maćkowa Ruda.
W skład Obrębu Wigry wchodzą następujące obwody ochronne:
W skład Obrębu Maćkowa Ruda wchodzą następujące obwody ochronne:
2. Powierzchnia parku
Całkowita powierzchnia parku wynosi 14956,21 ha (załączniki nr 1, 2, 3).
Obszar Wigierskiego Parku Narodowego położony jest w granicach administracyjnych czterech gmin:
Szczegółowe dane zestawienia powierzchni wg gmin i własności przedstawia zał. nr 3.
3. Wykupy gruntów i budynków
W roku 1991 pod zarząd parku przejęty został ośrodek wypoczynkowy w miejscowości Bryzgiel nad j. Wigry. W skład przejętego mienia weszło: 4 domki campingowe, budynek kuchni-stołówki, budynek kawiarni, budynek sekretariatu, budynek magazynowy (podpiwniczony), ogrodzenie terenu, sieć oświetleniowa, sieć wodociągowa, sieć kanalizacyjna, pomost, studnia. Ośrodek ten planuje się przeznaczyć na ośrodek przyrodniczej turystyki kwalifikowanej.
W roku 1992 planuje się wykupić 132 ha gruntów położonych: na wyspach na jeziorach Wigry i Długie (ok. 40 ha); wokół jezior (Królówek, Gałęziste, Samle, Białe) oraz wzdłuż rzek (Wiatrołuża, Kamionka). Większość z tych gruntów posiada wysoką wartość przyrodniczą i po ich wykupieniu wejdą w skład obszarów objętych ochroną ścisłą. Planowane jest też przejęcie bądź wykupienie obecnego ośrodka wypoczynkowego Zakładów Płyt Wiórowych w Suwałkach (dawnej Stacji Hydrobiologicznej na Wigrach), położonego w miejscowości Stary Folwark z przeznaczeniem na placówkę dydaktyczno-muzealną i naukową.
Dla umożliwienia funkcjonowania terenowej stacji naukowo badawczej nad Zatoką Słupiańską planuje się wykupić (od właściciela likwidowanego w pobliżu ośrodka wypoczynkowego) zaplecze sanitarne, rozdzielnię, linię energetyczną itp. potrzebną do funkcjonowania w/w stacji.
4. Plan urządzania
Operat urządzania lasu Wigierskiego Parku Narodowego opracowywany jest przez Biuro Urządzania Lasu i Geodezji Leśnej w Białymstoku. Do końca 1991 roku zostały wykonane następujące prace:
Dotychczasowy koszt poniesiony przez WPN na prace związane z urządzaniem lasu wynosi 438 059 048 zł. Przewiduje się, że na przełomie lutego i marca 1992 roku odbędzie się I Komisja Techniczno Naukowa zaś zakończenie prac związanych z urządzaniem lasu WPN z końcem 1994 roku.
5. Plan zagospodarowania przestrzennego
Na mocy podpisanego porozumienia pomiędzy Wigierskim Parkiem Narodowym, Przedsiębiorstwem Polonijno-Zagranicznym ''ECO'' i Urzędem Wojewódzkim w Suwałkach , rozpoczęto prace nad miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego obszaru funkcjonalnego Wigierskiego Parku Narodowego.
Prace wykonane w 1991 roku dotyczyły przygotowania karty programowej a do niej szczegółowych kart z zakresu demografii, badań socjologicznych, wartości kulturowych i zagadnień fizjograficznych. W zmieniających się układach prawnych (nowa ustawa o ochronie przyrody) plan zagospodarowania przestrzennego może być zastąpiony planem ochrony Wigierskiego Parku Narodowego, ponieważ ustalenia zawarte w planie ochrony są wiążące dla planów zagospodarowania przestrzennego. Wobec powyższego, należy wcześniejsze ustalenia ponownie przeanalizować i rozważyć: czy konieczny jest udział przy sporządzaniu planu ochrony Parku samorządów terytorialnych, które w myśl obowiązujących przepisów ustawy o planowaniu przestrzennym winny te plany (zagospodarowania przestrzennego) zatwierdzać? Odpowiedź na to pytanie udzieli spotkanie wszystkich zainteresowanych stron (WPN, ECO, UW S-ki, KZPN, ZPP, U. Gmin) które odbędzie się w lutym 1992 roku.
6. Kronika parku
Kronika Wigierskiego Parku Narodowego prowadzona jest od czasu jego powstania i obejmuje lata 1989 i 1990. Obecnie opracowywany jest rok 1991.
7. Łączność
W związku z brakiem sprawnej łączności na terenie Wigierskiego Parku Narodowego zaplanowano na rok 1992 założenie sieci radiotelefonowej. Sieć taka składać się będzie z:
Radiotelefonizacja Wigierskiego Parku Narodowego jest jednym z elementów planu ochrony przeciwpożarowej, który wykonany będzie w roku 1992 z przyznanych na ten cel środków z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska.
II. ZAGROŻENIA WYPEŁNIANIA PODSTAWOWYCH FUNKCJI PARKU
III. DZIAŁANIA ZMIERZAJĄCE DO OBNIŻENIA SKUTKÓW ZAGROŻEŃ WYPEŁNIANIA PODSTAWOWYCH FUNKCJI PARKU
IV. ANALIZA I OCENA WYPEŁNIANIA PODSTAWOWYCH FUNKCJI PARKU
1. Ochrona przyrody
2. Działalność naukowa obca i własna
3. Działalność dydaktyczna
4. Turystyka
Ruch turystyczny na terenie Wigierskiego Parku Narodowego w okresie lipiec-sierpień 1991 roku oszacowano na 2000 osób dziennie. Turyści korzystali ze zorganizowanej bazy noclegowej (około 12000 osób) w postaci 10 ośrodków wypoczynkowych i campingów oraz z 6 pól namiotowych. Z bazy niezorganizowanej w postaci kwater prywatnych wynajmowanych od rolników, prywatnych domków letniskowych i "dzikich" obozowisk lokalizowanych szczególnie na terenach prywatnych, korzystało około 800 osób. Zorganizowana baza noclegowa na terenie WPN dysponuje około 1800 miejscami, w tym 800 w ośrodkach oraz 1000 na polach namiotowych. Baza niezorganizowana może obsłużyć następne 800-1000 osób.
Nadmierną koncentrację ruchu turystycznego zaobserwowano w rejonie wsi Gawrych Ruda. Dużą koncentrację stwierdzono również w rejonach: Stary Folwark, Wigry, Zatoka Krzyżańska, Bryzgiel, Mikołajewo i Rosochaty Róg.
Należy niezwłocznie opracować wymagania z zakresu ochrony środowiska na terenie Wigierskiego Parku Narodowego. W celu uporządkowania gospodarki wodno-ściekowej i odpadami opracowywane są (przy sporządzaniu planu ochrony) wymagania jakim powinny odpowiadać obiekty turystyczne. Powinny one przyjąć formę zarządzenia, przynajmniej w formie prawa lokalnego. Prawo to winno umożliwiać Służbie WPN egzekwowanie wymagań z zakresu ochrony środowiska przyrodniczego od funkcjonujących na terenie Parku obiektów turystycznych.
V. ANALIZA I OCENA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ
1. Ochrona lasu
Mając na uwadze wzrost szkód wyrządzanych przez zwierzynę w uprawach i młodnikach (w roku 1990 zwierzyna zniszczyła 55,5 ha upraw i 268,33 ha młodników, w roku 1991 zaś 99,14 ha upraw i 314,65 ha młodników), zwiększono w roku 1991 zabezpieczenie upraw na 228 ha (plan 149 ha), zaś na rok 1992 zaplanowano 265 ha takiego zabezpieczenia (zał. nr 9). Z zaplanowanych zabiegów z ochrony lasu nie w pełni wykonano wyłożenie pułapek feromonowych (plan 126 - wykonanie 56 szt.). Wynikło to z braku dostaw pułapek na kornika drukarza przez OZLP w Białymstoku. Pozostałe prace z zakresu ochrony lasu zostały wykonane w więcej niż 100%, co wynikło z bieżących potrzeb i obserwacji w terenie.
2. Hodowla lasu
Wykonanie zabiegów z zakresu hodowli lasu (takich jak: poprawki i uzupełnienia, pielęgnowanie gleby, czyszczenia wczesne, czyszczenia późne) w przybliżeniu pokrywa się z założonym planem (zał. nr 8). Jesienne przeprowadzenie oceny udatności upraw i luk w drzewostanach nie pokryło się z oceną przeprowadzoną na wiosnę. Z tego też względu, powierzchnia poprawek, uzupełnień i dolesień luk w drzewostanach została przekroczona w stosunku do założonego planu o około 7 ha (między innymi na badawczej powierzchni odnowieniowej w O.O. Powały zaplanowano poprawki na powierzchni 0,20 ha, a ze względu na uszkodzenia spowodowane przez zwierzynę powierzchnia poprawek wzrosła do 2,40 ha).
Zapotrzebowanie na materiał sadzeniowy realizowane jest z sąsiednich Nadleśnictw (zał. nr 7). Brak własnej szkółki w WPN jest uzasadniony faktem zmniejszającej się z roku na rok powierzchni do sadzenia, a w ślad za tym zmniejszającym się zapotrzebowaniem na materiał sadzeniowy. Zjawisko to obrazuje poniższe zestawienie:
Koszty założenia i utrzymania szkółki przekroczyłyby zatem znacznie koszt zakupu sadzonek. Materiał sadzeniowy zakupywany z pobliskich nadleśnictw jest reprezentatywny dla całej Puszczy Augustowskiej, w której położony jest Wigierski Park Narodowy.
Niewykonanie zaplanowanych trzebieży wczesnych i późnych (załącznik nr 8) wiąże się przede wszystkim z trudnością znalezienia nabywcy na sortymenty pozyskane z tych zabiegów, a także z koniecznością pozyskania użytków przygodnych przedrębnych wynikłych z porządkowania stanu sanitarnego lasu w ilości 3551 m3 (ponad 65% ogólnego pozyskania grubizny) - załącznik nr 10. Niewykonane zadania w zakresie trzebieży wczesnych i późnych zostały ujęte w planie na rok 1992.
3. Pozyskanie drewna
W roku 1991 pozyskano na terenie WPN 5739 m3 drewna łącznie, co stanowi 99% zaplanowanego na ten rok pozyskania (załącznik nr 10), z czego 5443 m3 grubizny i 296 m3 drobnicy. Ponad 65% grubizny pozyskano w ramach użytków przygodnych przedrębnych, w tym 3340 m3 grubizny iglastej i 211 m3 grubizny liściastej. Pozostała grubizna pozyskana została w ramach trzebieży - 1695 m3 i czyszczeń późnych 197 m3, co łącznie stanowi około 35% ogólnej masy pozyskanej grubizny.
Pozyskanie w rozbiciu na poszczególne sortymenty przedstawia się w sposób następujący:
Na koniec 1991 roku pozostało w lesie 382 m3 grubizny z czego: 210 m3 sur. tartacznego, 124 m3 papierówki i 48 m3 opału. Pozostała pozyskana grubizna została wywieziona z lasu.
4. Gospodarka gruntami rolnymi
Powierzchnia gruntów rolnych na terenie Parku wynosi 2256.5 ha, co stanowi 15% całkowitej jego powierzchni. (załącznik nr 1). Zestawienie tej powierzchni z podziałem na gminy i własności zilustrowane jest w załączniku nr 3, przy czym:
Grunty orne natomiast stanowią 11,3% powierzchni Parku (1695,61 ha), z czego 160.81 ha znajduje się w zarządzie Parku, a 1534,80 ha stanowi własność prywatną i pozostałą. Łąki i pastwiska zajmują 549,5 ha powierzchni Parku (3,7% całkowitej powierzchni), z czego 72,23 ha znajduje się w zarządzie Parku, a 477,27 ha stanowi własność prywatną i pozostałą. Powierzchnia gruntów rolnych znajdujących się w zarządzie Wigierskiego Parku Narodowego ulegnie zmianie po wykonaniu przez BULiGL klasyfikacji gruntów oraz po wykupie (przejęciu) planowanych gruntów.
5. Gospodarka zwierzyną dziką
Ogólny plan redukcji zwierzyny grubej na terenie WPN na rok 1991 wynosił 189 szt. (załącznik nr 11). Odstrzelono 142 szt., co stanowi 75% założonego planu, a mianowicie:
W stosunku do roku ubiegłego wydano większą ilość odstrzałów redukującym, co między innymi przyczyniło się do większej redukcji zwierzyny grubej (w roku 1990 wykonano 56% planu, a w roku 1991 wykonano 75% planu, przy zbliżonej, założonej wielkości redukcji). Na nie wykonanie założonego planu redukcji wpłynął trudno dostępny teren; od września zagrożenie obszaru Parku pomorem dzików (Gminy: Suwałki, Krasnopol, Nowinka); od połowy października do połowy grudnia zapowietrzenie w gminie Suwałki terenów wsi: Leszczewo, Leszczewek, Cimochowizna, Sobolewo, wścieklizną zwierząt dzikich; oraz częstej migracji zwierzyny w sąsiadujące z Parkiem łowiska (Głęboki Bród i Suwałki). Na podstawie przeprowadzonych inwentaryzacji:
wynika, że należy utrzymać w roku 1992 redukcję zwierzyny grubej przynajmniej na tym samym poziomie, jak w roku 1991.
Przeciwdziałając szkodom powodowanym przez zwierzynę w uprawach i młodnikach z roku na rok zwiększa się powierzchnia zabezpieczanych upraw, a mianowicie: w roku 1990 - 207 ha, w roku 1991 - 228 ha, a na rok 1992 zaplanowano zabezpieczenie na 265 ha.
Zupełnie inaczej wygląda sprawa szkód wyrządzanych przez zwierzynę w uprawach rolnych. Szkody te w stosunku do roku ubiegłego zmniejszyły się z 38 ha do 16 ha. Niższe straty wynikają z utrzymania dużej powierzchni poletek zaporowych i karmowych, wybudowania w roku 1990 ogrodzenia oddzielającego pola od lasu, wykonania większej redukcji zwierzyny płowej w stosunku do roku poprzedniego. Duży wpływ na ograniczenie tych szkód miał prawdopodobnie występujący wśród dzików pomór.
Dochody uzyskane z prowadzenia gospodarki pielęgnacyjno-hodowlanej zwierzyną dziką w 1991 roku pokryły w około 57% wydatki z nią związane. Jest to tendencja wzrastająca w stosunku do lat poprzednich (w 1989 r. -32%; w 1990 r. -37%).
6. Gospodarka wodami (gospodarka rybacka)
Odłowy rybackie prowadziło Państwowe Gospodaratwo Rybackie w Giżycku, Zakład w Augustowie w oparciu o uzgodnione dn. 18.04.1991 roku zasady prowadzenia rezerwatowej gospodarki rybackiej na jeziorach Wigierskiego Parku Narodowego.
Ryby odławiano na następujących jeziorach: Wigry, Pierty i Leszczewek, o łącznej powierzchni 2357,45 ha, co stanowiło 86% powierzchni wód Parku.
Odłowy z jezior Parku przedstawiają się następująco:
Zakład Rybacki w Augustowie zarybił jezioro Wigry:
Wydajność z 1 ha w wysokości 24,25 kg jest niższa od uzyskanej w 1991 roku (27,9 kg/ha). Wystąpiła konieczność ograniczenia połowów ze względu na brak zbytu takich gatunków jak: płoć i leszcz. Ograniczono całkowicie odłowy siei i szczupaka, z wyjątkiem odłowu tarlaków w celu pozyskania ikry do dalszej inkubacji i odchowu wylęgu. Odłowiono 280 tarlaków szczupaka, z których uzyskano 30 litrów ikry do odchowu palczaka szczupaka na stawach w Magdalenowie i później na zarybienie jez. Wigry. W okresie jesiennego tarła sielawy odłowiono 3500 kg tarlaków, pozyskując 390 litrów ikry, którą inkubuje się w wylęgarni w Tartaku.
Licencje na amatorski połów ryb w 1991 roku rozprowadzał wyłącznie Wigierski Park Narodowy, określając przy tym nowe zasady wędkowania. Do wędkowania dopuszczono jeziora: Wigry, Pierty, Leszczewek, Omułówek, Mulaczysko i Królówek. Służby Parku prowadziły kontrolę przestrzegania zasad wędkowania przez wędkarzy i w celu zapobiegania kłusownictwu rybackiemu. Prowadzono systematyczną kontrolę jezior.
7. Infrastruktura gospodarcza
W stosunku do 1990 roku infrastruktura gospodarcza Parku nie uległa większym zmianom. Przejęto jedynie ośrodek wypoczynkowy w Bryzglu należący do PKS w Suwałkach, z przeznaczeniem na ośrodek edukacji ekologicznej oraz dokonano zakupu teleksu. Rozpoczęto remont kapitalny osady w Maćkowej Rudzie po byłym nadleśnictwie, z przeznaczeniem dla nadleśniczego Parku i zakończono remont leśniczówki w Krzywem. Z remontów bieżących wykonano: remont pieca w gajówce Samle I, remont studni w osadzie Samle II, remont wiatraka przy osadzie na Wasilczykach. Pozostałe remonty były wykonywane siłami użytkowników przy pomocy materiałowej WPN.
8. Zatrudnienie i wynagrodzenia
9. Wypadki przy pracy
W 1991 roku miał miejsce jeden wypadek przy pracy (załącznik nr 14). Wypadkowi uległ konserwator urządzeń elektrycznych, który podczas pracy, w wyniku upadku doznał złamania nogi i z tego powodu przebywał 133 dni na zwolnieniu lekarskim.
W tym samym roku został przeszkolony jeden drwal z zakresu jednoosobowej ścinki drzew pilarkami z jednoczesnym przeszkoleniem podstawowym z zakresu bhp. Obecnie w WPN zatrudnionych jest 17 drwali-motorniczych - wszyscy przeszli okresowe badania lekarskie. Kierowcy zawodowi oraz pracownicy posiadajacy zezwolenia na osobiste prowadzenie samochodu posiadają aktualne badania psychotechniczne.
Za posiłki regeneracyjne w okresach od stycznia do marca i od listopada do grudnia wypłacone zostały ekwiwalenty pieniężne. Odzież ochronna i środki ochrony osobistej wydawane są pracownikom na bieżąco.
|