|
kliknij,
aby powiększyć
|
RYBY
Zespół jezior wigierskich tworzy szczególny zespół
ekosystemów wodnych, zasiedlonych przez liczne
gatunki ryb. Interesująca
jest typologia rybacka wód parku, oparta na
podstawie charakterystycznego składu gatunkowego ryb
oraz
wybranych elementów środowiska, takich jak:
głębokość, ukształtowanie dna czy charakter
roślinności. Występują tutaj
jeziora sielawowe, leszczowe, linowo-szczupakowe,
karasiowe oraz jeziora typu suchar. Także rzeki
posiadają bardzo ciekawy,
zróżnicowany rybostan.
W wodach parku występuje 31 gatunków ryb, co stanowi
ponad 50 % słodkowodnej rodzimej ichtiofauny Polski.
Pięć z nich:
piskorz, koza, śliz, różanka oraz strzebla potokowa,
należy do gatunków chronionych. Koza, piskorz i
różanka znalazły się na
liście gatunków Natura 2000.
Skład gatunkowy ryb w poszczególnych zbiornikach
wodnych jest odmienny. Największe zróżnicowanie ryb
spotkamy
w jeziorach sielawowych, czego najlepszym przykładem
są Wigry z 26 gatunkami. Jezioro to słynie z
sielawy, siei i troci
jeziorowej, ryb należących do rodziny łososiowatych.
Towarzyszą im stynka i miętus. Wszystkie te gatunki
są charakterystyczne
dla wód czystych, głębokich i dobrze natlenionych. W
jeziorach leszczowych (Krusznik i Muliczne) spotkamy
ryby
o znacznie mniejszych wymaganiach środowiskowych,
dominuje tutaj leszcz, płoć, wzdręga, lin i ukleja.
W płytkich
zbiornikach z dobrze rozwiniętymi łąkami podwodnymi
znakomite warunki do życia mają lin i szczupak.
Jeziorami linowo-szczupakowymi
są np. Królówek i Omułówek. Skrajnie niekorzystne
warunki do bytowania ryb panują w jeziorach
karasiowych
i sucharach. Występuje tu zjawisko przyduchy –
długotrwałego deficytu tlenowego skutkującego
okresowym śnięciem ryb.
Mieszkańcami tych zbiorników są najczęściej
najodporniejsze karasie, rzadziej okonie i płocie;
niektóre suchary są bezrybne.
Przykładami bardzo płytkich jezior karasiowych są
Przetaczek i Błotniste.
Równie bogaty rybostan posiadają rzeki. Wody te są
jednak trudne do sklasyfikowania pod względem
typologii rybackiej
ze względu na swój zróżnicowany charakter. Jedynie
Czarna Hańcza posiada odcinki należące do krainy
pstrąga oraz leszcza,
pozostałe rzeki nie poddają się typowej
klasyfikacji. Wody płynące zasiedlają gatunki typowo
rzeczne oraz ryby wielośrodowiskowe.
Pierwsze to prądolubne pstrągi i strzeble potokowe
oraz jazie, klenie, jelce i ślizy. Drugie to
pospolite ryby
karpiowate, okoniowate i ciernikowate, jak: płocie,
krąpie, ukleje, leszcze, okonie i cierniki.
Skład gatunkowy ryb odławianych w jeziorach
położonych na terenie parku w ostatnim półwieczu
ulegał zmianom. Od końca
lat 50. ubiegłego wieku do początku lat 90.
gwałtownie obniżyła się w odłowach ilość stynki,
zmalała liczebność sielawy, siei
i szczupaka. Wpływ na to miał wzrost żyzności jezior
oraz sposób prowadzenia gospodarki rybackiej. W tym
samym czasie
wzrosła liczebność ryb karpiowatych, głównie płoci i
leszcza.
Park w 1993 roku przejął od Państwowego Gospodarstwa
Rybackiego kontrolę nad wodami, zmieniając
dotychczasowe
gospodarowanie rybostanem. W wodach czynnie
chronionych priorytetem stało się odtwarzanie
różnorodności gatunkowej
zespołów ryb, utrzymanie i kształtowanie właściwej
ich liczebności, zwalczanie kłusownictwa i
dostosowywanie zasad użytkowania
wód do potrzeb ich ochrony.
Park, dzięki prowadzonym zarybieniom, doprowadził do
przywrócenia występowania w Wigrach troci jeziorowej
i suma.
Restytucja obydwu gatunków powiodła się. Odłowy
kontrolne znakowanych troci oraz przypadkowe
złowienia sumów wskazują
na dobre tempo wzrostu ryb i potwierdzają ich powrót
do fauny Wigier. Programem zarybień objęto również
rzekę Czarną
Hańczę, w której poprzez zarybienia „wzmocniono”
populację pstrąga potokowego. W ostatnich latach
zwiększono także
populację lina w jeziorach Wigry i Pierty.
Park przywrócił w Wigrach wysoką liczebność
szczupaków poprzez zarybienia i ograniczenie
odłowów. Ryby drapieżne bardzo
istotnie wpływają na funkcjonowanie całego jeziora i
pośrednio mogą decydować o jakości jego wód.
Szczupak pożera
małe ryby, które odżywiają się skorupiakami
unoszącymi się w toni wodnej. Część tych
skorupiaków, głównie wioślarek,
odfiltrowuje z wody drobne cząstki, w tym wiele
komórek glonów. Jeśli skorupiaki te nie są zjadane
przez ryby, jest ich więcej,
a co za tym idzie, usuwają one więcej zawiesin i
woda staje się bardziej przejrzysta. Ma to ważne
konsekwencje dla jeziora.
Na przykład docierające głębiej światło umożliwia
rozwój roślinności wodnej porastającej dno. Efekty
prowadzonej przez park
biomanipulacji wspomagają rybackie odłowy ryb
odżywiających się planktonem.
Materiał zarybieniowy pochodzi głównie z parkowej
wylęgarni ryb w Tartaku oraz kupuje się go od innych
podmiotów rybackich.
Z ikry pozyskanej od tarlaków pochodzących z
własnych akwenów i poddanej inkubacji uzyskuje się
wylęg sielawy, siei
i szczupaka. Prowadzi się tu także kontrolowany
podchów narybku suma. Park świadczy usługi
wylęgarnicze innym rybackim
użytkownikom wód, co przyczynia się do utrzymania
dobrej kondycji populacji ryb w innych jeziorach
Suwalszczyzny.
Pozytywne rezultaty zmian w zespołach ryb są
widoczne, wzrosła liczebność sielawy i ryb
drapieżnych, szczególnie
szczupaka. Jednocześnie zmniejszył się udział ryb
karpiowatych (płoci, krąpia, leszcza i uklei)
negatywnie wpływających
na biocenozy wodne.
Ochronie ryb sprzyjają obowiązujące w parku zasady
amatorskiego połowu ryb. Wody parku są doskonałymi
łowiskami
wędkarskimi. W Wigierskim Parku Narodowym
udostępniono wędkarzom 7 jezior: Wigry, Pierty,
Omułówek, Leszczewek,
Mulaczysko, Czarne koło Bryzgla, Czarne koło Gawrych
Rudy oraz trzy odcinki Czarnej Hańczy. Wędkarze
wybierający
się tutaj na ryby mogą liczyć na niezwykłą przygodę,
obcując z naturą i pięknem krajobrazu.
|
