kliknij,
aby powiększyć
|
GRZYBY I ŚLUZOWCE
Pomimo powszechnego występowania grzybów we
wszystkich środowiskach parku, wiedza dotycząca ich
zróżnicowania
gatunkowego i liczebności na tym terenie jest na
razie niewielka. Nie dotyczy to oczywiście grzybów
jadalnych,
od wieków znanych nie tylko mieszkańcom
nadwigierskich wsi, lecz tysięcy innych, często
niepozornych gatunków,
które pełnią istotną rolę w funkcjonowaniu
ekosystemów leśnych.
Do tej pory najlepiej poznane zostały grzyby
lichenizowane (porosty), które jeszcze do niedawna
zaliczane były do królestwa
roślin. Te niezwykłe organizmy składają się z dwóch
komponentów: grzyba (z gromady workowców, wyjątkowo
z podstawczaków
lub grzybów niedoskonałych) oraz samożywnego (fotosyntetyzującego)
partnera (lub partnerów), którym mogą być glony
(zielenice) bądź sinice. Na terenie Wigierskiego
Parku Narodowego stwierdzono dotychczas 275 gatunków
porostów, wśród
których wiele jest objętych ochroną prawną. Do tej
grupy należą m.in. brodaczki: kępkowa i kędzierzawa,
odnożyce: mączysta
i kępkowa oraz włostka brązowa.
Występowanie wielu gatunków porostów o plechach
krzaczkowatych świadczy o bardzo czystym powietrzu.
Właśnie ta grupa
porostów jest najbardziej wrażliwa na
zanieczyszczenia powietrza, a zwłaszcza
zanieczyszczenia związkami siarki. Do
ciekawszych i rzadszych gatunków porostów, których
występowanie potwierdzono na terenie parku, należą:
płucnica żółta,
zawierająca silnie trujący kwas wulpinowy,
granicznik płucnik – gatunek zagrożony wyginięciem,
przystrumycznik pustułkowy
czy płucnica islandzka – gatunki coraz rzadsze w
Polsce.
Wstępne badania grzybów wielkoowocnikowych parku
wykazały obecność wielu bardzo rzadkich gatunków.
Związane jest to
z naturalnym charakterem lasów i występowaniem w
nich mozaiki mikrosiedlisk sprzyjających grzybom. Na
uwagę zasługuje
obecność takich rzadkich gatunków, jak kisielnica
dwubarwna czy talerzyk szkarłatny. Znaleziono tu
także kilka gatunków
nowych dla Polski. Interesujące jest bardzo liczne
występowanie gatunków niezwykle rzadkich na terenie
Polski, jak suchogłówka
korowa, grzybówka trzcinowa, świeczyca rozgałęziona,
piestrzenica infułowata czy mitróweczka błotna.
Niezwykle ciekawą, mało jeszcze poznaną grupą
organizmów są śluzowce. Są to tajemnicze organizmy
łączące niektóre cechy
grzybów i najprymitywniejszych organizmów
zwierzęcych, jakimi są pierwotniaki. Ich
występowanie związane jest głównie
z miejscami zacienionymi, wilgotnymi, o dużej
zawartości martwej substancji organicznej.
Na terenie parku stwierdzono występowanie 83
taksonów (czyli jednostek systematycznych): 78
gatunków i 5 odmian
śluzowców, należących do 8 rodzin. Najwięcej
taksonów reprezentuje rodzinę maworkowatych - 20,
paździorkowatych - 16,
kędziorkowatych - 14 i przetaczkowatych - 10.
Pozostałe rodziny: makulcowate, strzępkowate,
samotkowate i śluzkowate,
reprezentowane są przez mniejszą liczbę taksonów.
Wśród stwierdzonych na terenie parku gatunków
śluzowców trzy
są nowe dla Polski - maworek pomarszczony, wykwit
żółtawy i nieposiadająca polskiej nazwy
Hemitrichia
imperialis.
Ponadto, szereg gatunków, np.: smętosz czarny,
paździorecznik zmienny, wykwit drobny czy przetaczek
purpurowy,
znanych jest w Polsce z niewielkiej liczby
stanowisk. Do najrzadszych w parku, występujących na
pojedynczych
stanowiskach, należą m.in. takie gatunki, jak: przetaczek Persoona, rulik ciemny, szaroń
spłaszczony,
maworek nadobny, gronianka gromadna, paździorek
jasnozarodnikowy czy strzępek wielki. Spośród
najliczniejszych
śluzowców na terenie parku można wymienić takie
gatunki, jak: śluzek krzaczkowaty, paździorek
ciemny, rulik
groniasty, wykwit zmienny, kędziorek mylny, zapletka
maczugowata, bukietek malinowy, samotek zmienny czy
maworek
zwisły. W WPN-ie występuje co najmniej 33% gatunków
opisanych na terenie Polski i około 10% gatunków
znanych z całego świata.
Zdecydowanie dominują śluzowce związane z martwym
drewnem, które można spotkać na zmurszałych kłodach
i drobnych
gałęziach drzew liściastych i iglastych oraz
rozkładających się pniakach. Niektóre gatunki, np.
kędziorek mylny, jesienią mogą
występować masowo, pokrywając młodymi zarodniami
duże powierzchnie zmurszałych kłód.
|