kliknij, aby powiększyć

BEZKRĘGOWCE

Duża różnorodność siedlisk wodnych i lądowych znajduje odzwierciedlenie w zróżnicowanej faunie bezkręgowców. Dotychczas stwierdzono na terenie parku obecność blisko 2000 gatunków, co stanowi jedynie niewielką część fauny bezkręgowców. Znaczna część informacji o bezkręgowcach wodnych pochodzi z okresu międzywojennego, kiedy nad Wigrami funkcjonowała Stacja Hydrobiologiczna, kierowana przez Alfreda Lityńskiego. Badania te dotyczyły m.in. wirków, wrotków, skąposzczetów, pijawek, mięczaków, różnych grup skorupiaków i owadów oraz pajęczaków.

Do stosunkowo dobrze poznanych grup bezkręgowców należą niektóre grupy owadów, jak: ważki, pluskwiaki różnoskrzydłe, chrząszcze – biegaczowate, flisakowate, pływakowate, kusakowate i kornikowate, owady błonkoskrzydłe - grzebaczowate, lepiarkowate, pszczolinkowate, smuklikowate, spójnicowate, miesierkowate, porobnicowate, pszczołowate i mrówkowate, należące do muchówek bzygowate, a także chruściki i niektóre motyle.

Szczególną uwagę poświęcono w parku zespołowi owadów błonkoskrzydłych, które związane są z glinianym podłożem. Owady te obecnie najczęściej spotkać można na ścianach budynków wykonanych z gliny. Ze względu na zanikanie tradycji budowania przy użyciu tego niegdyś popularnego surowca, występowanie wielu gatunków błonkówek jest dziś zagrożone. Chcąc chronić te owady, w różnych miejscach na terenie parku wybudowano kilkadziesiąt konstrukcji z gliny i drewna, stanowiących siedliska zastępcze dla wielu gatunków owadów.

Badania innych grup owadów błonkoskrzydłych dostarczyły wielu interesujących danych. Wśród mrówek stwierdzono m.in. występowanie Lasius nitidigaster - jest to drugie stanowisko tego gatunku w Polsce. Stosunkowo dobrze rozpoznano rozmieszczenie na terenie parku mrowisk (kopców) gatunków mrówek z rodzaju Formica. Wśród pszczół dziko żyjących stwierdzono występowanie trzech gatunków nowych dla Polski - trzmiela Schrencka, Hylaeus pfankuchi i Chelostoma foveolatum. Faunę motyli parku opracowano jedynie fragmentarycznie, poświęcając szczególną uwagę występowaniu mszarnika jutta. Dokładnie poznano biologię i ekologię tego motyla, zaliczanego do gatunków silnie zagrożonych wyginięciem w Polsce.

Wśród fauny bezkręgowców parku występuje 66 gatunków objętych ochroną ścisłą i 6 objętych ochroną częściową. W parku żyje ponad 50% wszystkich chronionych w Polsce gatunków bezkręgowców. Spośród gatunków objętych ochroną ścisłą występują tu, np.: pijawka lekarska, małż - szczeżuja wielka, ślimak - poczwarówka jajowata, trzmiel Semenoviella, chrząszcz - biegacz skórzasty czy motyl - dostojka akwilonaris. Z gatunków chronionych częściowo występują m.in.: mrówka ćmawa, trzmiel kamiennik czy ślimak winniczek. Na terenie parku żyje 21 gatunków bezkręgowców z „Polskiej Czerwonej Księgi Zwierząt” (np. motyle - mszarnik jutta i szlaczkoń torfowiec, mrówka północna czy skójka gruboskorupowa). Na „Czerwonej Liście Zwierząt Ginących i Zagrożonych w Polsce” znalazły się m.in.: muchówka Sphecomyia vittata, mrówka – gmachówka pniowa, pszczoła Osmia pilicornis czy biegacz błyszczący. Niektóre gatunki występujące w parku umieszczone zostały również na „Czerwonej Liście Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody i Jej Zasobów”. Są to m.in.: małż - skójka gruboskorupowa, ślimak - poczwarówka jajowata i mrówka rudnica. Na liście zwierząt bezkręgowych, które znalazły się w załącznikach „Dyrektywy Siedliskowej”, a których występowanie stwierdzono w ostatnich 25 latach na terenie parku, znajduje się 11 gatunków. Są to: małż - skójka gruboskorupowa, ślimaki - zatoczek łamliwy i poczwarówka jajowata, chrząszcze - kozioróg dębosz kreślinek nizinny i jelonek rogacz, motyle - przeplatka maturna, czerwończyk nieparek i czerwończyk fioletek, ważki - zalotka większa i trzepla zielona.

W faunie bezkręgowej parku występuje osiem gatunków reliktowych: skorupiak Pallasiola quadrispinosa, chrząszcz – biegacz Menetriesa, motyl – skalnik arktyczny, cztery gatunki mrówek (Harpagoxenus sublevis, wścieklica - Myrmica sulcinodis, gmachówka koniczek, mrówka północna) i trzmiel tajgowy. Gatunki te są pozostałością z okresu lodowcowego i pomimo ocieplenia się klimatu przetrwały w ostojach o sprzyjających warunkach klimatycznych.

dalej  ►