Ścieżka edukacyjna Suchary. Fot. J. Borejszo

  

Lasy Wigierskiego Parku Narodowego godzą funkcje ochrony przyrody z użyt- kowaniem turystycznym. Istnieją obszary, gdzie dopuszczono ruch turystyczny, jak i tereny wyłączone z wszelkiej penetracji ludzkiej. Status parku narodowego spowodował wzrost zainteresowania tym obszarem także jako obiektem badań przyrodniczych.

Działalność człowieka w ostatnich kilku stuleciach spowodowała, że skład gatunkowy drzewostanów grądowych został znacznie zubożony. Wycięte zostały gatunki liściaste, a w ich miejsce wprowadzono głównie sosnę i świerk.

Zbiorowiska borów mieszanych, a wśród nich najliczniejszego zespołu subborealnego boru mieszanego Serratulo Pinetum , zajmują prawie 30% powierzchni leśnej. Gatunkiem panującym jest tu sosna, której udział może dochodzić do 90%. Oprócz sosny występuje świerk oraz mniej licznie pozostałe gatunki.

Zespoły leśne gleb wilgotnych lub mokrych występują na znacznie mniejszych powierzchniach, obejmujących około 5%. Należy do nich m.in. ols porzeczkowy Ribo nigri – Alnetum i łęg olszowo-jesionowy Circaeo-Alnetum . Zbiorowiska związane z terenami wilgotnymi i bagiennymi zostały stosunkowo najmniej przekształcone w trakcie gospodarczego wykorzystania lasów.

Obecnie w skali całego parku sosna zajmuje 80%, a świerk 12% powierzchni. Przeciętny wiek lasów parku wynosi 69 lat. Drzewostany najmłodsze, w wieku do 20 lat, zajmują 8,5 % powierzchni leśnej, natomiast najstarsze, w wieku ponad 100 lat, pokrywają około 32% powierzchni.

 

Do momentu utworzenia Wigierskiego Parku Narodowego lasy były zagospodarowywane w sposób, który przystosowywał je głównie do spełniania funkcji produkcji drewna. Skutkowało to zubożeniem składu gatunkowego, uproszczeniem struktury wiekowej i przestrzennej. Powołanie parku narodowego oznaczało realizację nowych celów ochrony i przebudowę lasów w jego granicach. Zapis o „przywróceniu przyrodzie stanu naturalnego” został ujęty w Rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 27.06.1988 roku w sprawie utworzenia Wigierskiego Parku Narodowego.

Naturalne zmiany ekosystemów leśnych trwają bardzo długo i liczone są w setkach lat. Proces ten można znacznie skrócić, przeprowadzając w lasach określone zabiegi ochronne zgodne z nauką leśną, poparte wnikliwą analizą środowiska oraz wykorzystujące naturalne procesy, związane na przykład ze starzeniem się drzew i drzewostanów oraz ich odnowieniem.

Zespoły leśne gleb wilgotnych lub mokrych występują na znacznie mniejszych powierzchniach, obejmujących około 5%. Należy do nich m.in. ols porzeczkowy Ribo nigri – Alnetum i łęg olszowo-jesionowy Circaeo-Alnetum. Zbiorowiska związane z terenami wilgotnymi i bagiennymi zostały stosunkowo najmniej przekształcone w trakcie gospodarczego wykorzystania lasów.

W WPN najliczniejszy jest zespół subborealnego boru mieszanego (Serratulo- Pinetum). Dominują w nim sosna i świerk.

Fot. J. Borejszo 

  

  

Ciąg dalszy