Uroczysko Samle. Fot. J. Borejszo

  

Nadrzędnym celem działań na obszarze Wigierskiego Parku Narodowego jest komplek- sowa i wielokierunkowa ochrona dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego.

Jerzy Solon

  

Wigierski Park Narodowy

– cele i motywy ochrony

  

  

Podstawowe zasady ochrony Wigierskiego Parku Narodowego uwzględniają światowe tendencje i kierunki działalności, wytyczone przez Międzynarodową Unię Ochrony Przyrody (IUCN) w globalnej strategii ochrony różnorodności biologicznej. Głównym celem istnienia obszarów chronionych jest stworzenie warunków przeżycia możliwie wszystkim dziko żyjącym gatunkom roślin i zwierząt, występującym zarówno w ekosystemach pierwotnych i naturalnych, jak i w antropogenicznych układach biocenotycznych i przestrzennych.

Ze względu jednak na swoje walory obejmujące m.in.: zróżnicowany kompleks jezior, morenowe i sandrowe układy krajobrazowe, szatę roślinną charakterystyczną dla geobotanicznego Działu Północnego, bogaty świat zwierzęcy, oraz układ osadniczy odzwierciedlający historię terenu, klasyczne cele i formy ochrony konserwatorskiej nie są wystarczające. Dlatego też przyjęto, iż nadrzędnym celem działań na obszarze Wigierskiego Parku Narodowego jest kompleksowa i wielokierunkowa ochrona dzie- dzictwa przyrodniczego i kulturowego.

Sens istnienia Wigierskiego Parku Naro- dowego oraz kierunki polityki ochronnej należy rozpatrywać z trzech różnych punktów widzenia, to znaczy w perspektywie ponadregionalnej (europejskiej i ogólnokrajowej), regionalnej i lokal- nej. Przy tych różnych punktach widzenia, różne są również motywy, cele i zadania ochronne.

Perspektywa ponadregionalna

Krajobraz Wigierskiego Parku Narodowego (a przynajmniej jego abiotyczne komponenty) jest reprezentatywny dla regionów pojezierzy (powstałych w wyniku ostatniego zlodowacenia) dużego obszaru Europy, ciągnącego się od Meklemburgii na zachodzie, po Litwę na wschodzie. Na tym rozległym obszarze występuje w sumie około stu obszarów chronionych różnej rangi. Są to głównie rezerwaty i parki krajobrazowe. Jednak jedynie dwa parki narodowe mają zbliżony charakter i mogą być porównywane ze sobą, zarówno pod względem warunków środowiska przyrodniczego, jak i historii oraz rodzaju osadnictwa. Są to: Park Narodowy Aukštaitija, położony na Litwie i Wigierski Park Narodowy. Pod względem warunków abiotycznych podobny charakter ma również Park Narodowy Müritz (Meklemburgia) w Niemczech, choć pod względem geobotanicznym reprezentuje on Europę Zachodnią.

Wigry. Fot. E. Przytuła

  

  

  

  

  

Ciąg dalszy